IKER 26 Pirinioetako hizkuntzak: lehena eta oraina - Euskaltzaindia
30.04.2013 • Views
Share Embed Flag

IKER 26 Pirinioetako hizkuntzak: lehena eta oraina - Euskaltzaindia

IKER 26 Pirinioetako hizkuntzak: lehena eta oraina - Euskaltzaindia

IKER 26 Pirinioetako hizkuntzak: lehena eta oraina - Euskaltzaindia

SHOW MORE
SHOW LESS
ePAPER READ
DOWNLOAD ePAPER
euskaltzaindia.net

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

START NOW

816<br />

PIRINIOAK, EKIALDEA ETA EUSKAL MIN TZOAK<br />

tzuk nagusi tzen zaizkio, ibar geografikoekin er tsi loturik daudenak, <strong>eta</strong><br />

horiexek eratu dituzte atalak artikulu hon<strong>eta</strong>n.<br />

• Zuberoako tasun batera tzaile ani tzek ibarreko mugak gaindi tzen dituzte:<br />

esaterako, 8. atalean ezaugarri ugari daude, Zuberoa <strong>eta</strong> haren ezkerreko<br />

edo peko ibarr<strong>eta</strong>ra heda tzen direnak; hogeita hamasei tasun<br />

zenbatu ditugu, baina ez dugu saila agortu.<br />

• Hizkun tzaren aldetik ekialdeko gune-gunean dago Zuberoa <strong>eta</strong> ekialdean<br />

hedadura zabalena duten ezaugarriak, Xiberura elkarrekin bil tzen<br />

dira beti: ekialde zabaleko tzat jo ditugun 8. ataleko tasunak, ez dira<br />

Zuberoa, Amikuze, Erronkari <strong>eta</strong> Zarai tzu ibarr<strong>eta</strong>ra denak batera biltzen,<br />

Zuberoara baizik ez dira guztiak batera bil tzen <strong>eta</strong> hartara, ezaugarriok<br />

ondoko ibarr<strong>eta</strong>ra ere barreiatu izanak ez du Zuberoak erkidego<br />

gisa izan duen nortasuna <strong>eta</strong> batasuna estalgunean uzten, izan ere, 8.<br />

ataleko tasun horiekin batera, 9. atalean aurkeztu ditugun ezaugarri xiberutar<br />

esklusiboak ere batera tzaile dira, Zuberoa guztikoak baitira, <strong>eta</strong><br />

zuberera dialektoaren estatusa <strong>eta</strong> hierarkia berma tzen dute: tasun horien<br />

guztien konbinazio jori horrek zuberera euskalkiaren batasuna<br />

berma tzen du.<br />

• Baxenabarre orokorrarekin ez doanean, Zuberoarekin batean doa<br />

Amikuze.<br />

• Zarai tzu ibarreko min tzoa nafarrera orokorrarekin ez doanean, ekialdera<br />

begira dago <strong>eta</strong> Erronkarin balia tzen diren hainbat ezaugarri partekatzen<br />

ditu; hainbat tasun<strong>eta</strong>n Zuberoa ere kide dute bi ibar hauek.<br />

• Erronkari hein batez Zarai tzuri loturik dago, baina Zuberoako mintzoarekin<br />

ere ezaugarri ani tz parteka tzen du: bai arkaismoak, bai hautuak,<br />

baita berrikun tza zaharrak ere.<br />

• Badira Erronkarik <strong>eta</strong> Zuberoak parteka tzen dituzten hainbat berrikuntza<br />

<strong>eta</strong> hautu, amikuztarrek ere ibil tzen dituztenak, baina Zarai tzun<br />

balia tzen ez direnak. Errealitate hau ez da inolaz ere kontraesana, historia<br />

kiribildu, bihurri <strong>eta</strong> abera tsaren emai tza konplexua baizik; gainera,<br />

ez da ahan tzi behar hein batez Nafarroa Garaiko erdigunetik Zarai tzu<br />

Erronkari baino hurbilago dagoela.<br />

• Erronkarik, Zarai tzuk <strong>eta</strong> Aezkoak berrikun tza esklusibo guti partekatzen<br />

dituzte.<br />

• Aurkeztu dugun ekialdeko hizkun tza-gune nagusi horr<strong>eta</strong>rik kanpo<br />

geldi tzen dira Aezkoa <strong>eta</strong> Baigorri ibarrak ezaugarri gehien<strong>eta</strong>n. Baigorriko<br />

min tzoak Lapurdi aldekora jo tzen du <strong>eta</strong> Aezkoakoa hego-nafarre-

logo

productos

Resources

Compañías

Terms of service
Privacy policy
Cookie policy
Cookie settings
Imprint
Change language
Made with love in Switzerland
© 2024 Yumpu.com all rights reserved

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!