30.04.2013 Views

IKER 26 Pirinioetako hizkuntzak: lehena eta oraina - Euskaltzaindia

IKER 26 Pirinioetako hizkuntzak: lehena eta oraina - Euskaltzaindia

IKER 26 Pirinioetako hizkuntzak: lehena eta oraina - Euskaltzaindia

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

396<br />

HIZKUN TZA-ALDAEREN LEKUA ETA ERAGINA EAEKO ESKOLA-MUNDUAN<br />

A Euskara batu garbia, erdal interferen tzia askorik gabea<br />

B Euskalki garbia, erdal (<strong>eta</strong> batuaren) interferen tzia handirik gabea<br />

C Euskara batu mordoiloa, erdal interferen tzia ugari duena<br />

D Euskalki mordoiloa, erdal interferen tzia ugari duena<br />

E Euskalki­batu nahasia, erdal interferen tzia handirik gabea<br />

F Euskalki­batu nahasia, erdal interferen tzia ugari duena<br />

Nola azaldu E <strong>eta</strong> F kategori<strong>eta</strong>ko euskara moldeak? Ez erabat euskara<br />

batutik <strong>eta</strong> ez zeharo behialako euskalkitik edaten duten euskara modu nahasiak<br />

dira horiek. Guztion edo gehien­gehienon ezpain­lum<strong>eta</strong>ra heda tzen ari<br />

dira azken mende­laurdenean: baita eskola­munduan ere, nahiz <strong>eta</strong> fenomenoa<br />

nabarmenagoa izan jardun­gune horr<strong>eta</strong>tik kanpora. E lerroaren kasuan,<br />

euskara hibrido hori aski ezaguna da irakasleen <strong>eta</strong> adin batetik gorako ikasleen<br />

artean: inoiz gipuzkera dut-duna deitu izan zaion eredu horrek bere bidea<br />

egin du. Aski zabaldua dago ikaste txe<strong>eta</strong>n: an tzeko neurrian ikastol<strong>eta</strong>n <strong>eta</strong><br />

gainerako<strong>eta</strong>n. Baita euskaldun kal<strong>eta</strong>r (usaineko) gehienok bil tzen gaituen<br />

zirkulu zabalagoan ere. Nork geure singladura per tsonala egin badugu ere erdibideko<br />

hizkera molde hori golkora tzeko, bistan da jardun­gune berrien<br />

(euskararen tzat “berri”en) inpaktuak (ikasgela, euskarazko irrati­telebista, jendaurreko<br />

euskara ida tzia,..) konpromisozko formul<strong>eta</strong>ra eraman gaituela sarri,<br />

une <strong>eta</strong> neurri diferentean barneraturik dugun euskara batua e txetik genekien<br />

min tzamoldearekin uztartuz. Batez ere hizkera molde informalean, eguneroko<br />

min tzajardunaren bizkarrezur barrenkoi­intimoena osa tzen duen horr<strong>eta</strong>n, ari<br />

da E kategoria izendatu dugun euskara modu nahasi hori zabal tzen.<br />

Nabarmena izanik ere E lerroko euskara nahasi hori, are nabarmenagoa<br />

dugu, agian, F lerrokoa. E­ren ezaugarriei erdararen (hegoaldean gaztelaniaren)<br />

inpaktupean garaturiko berritasunak ditu F horrek berekin. Izen asko txo eman<br />

bazaio ere, euskañol dut-duna ez lebilke, agian, muinaren muinetik urrutien.<br />

E­ren ezaugarri asko txo ditu berekin, baina bereizgarririk ere bai: erdal erasan<br />

gogorra, bereziki. Goraxeago azaldu diren ho ts­ebakerazko interferen tziez gainera<br />

posible da kasu horr<strong>eta</strong>n interferen tzia lexikalak, morfosintaktikoak <strong>eta</strong>,<br />

are, code switching <strong>eta</strong> code mixing edo m<strong>eta</strong>phorical switching 92 ugariak aurkitzea.<br />

Irakasleen <strong>eta</strong> adin batetik gorako ikasleen artean, esate baterako, erregis­<br />

92 Termino horren adieraz jabe tzeko ikus, adibidez, Holmes 1992: 48­51.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!