IKER 26 Pirinioetako hizkuntzak: lehena eta oraina - Euskaltzaindia
30.04.2013 • Views
Share Embed Flag

IKER 26 Pirinioetako hizkuntzak: lehena eta oraina - Euskaltzaindia

IKER 26 Pirinioetako hizkuntzak: lehena eta oraina - Euskaltzaindia

IKER 26 Pirinioetako hizkuntzak: lehena eta oraina - Euskaltzaindia

SHOW MORE
SHOW LESS
ePAPER READ
DOWNLOAD ePAPER
euskaltzaindia.net

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

START NOW

344<br />

HIZKUN TZA-ALDAEREN LEKUA ETA ERAGINA EAEKO ESKOLA-MUNDUAN<br />

Gatozen beraz, besterik gabe, harira. Sei atal<strong>eta</strong>n banatuko dugu gaurko<br />

azalpena: a) aurrekari historikoak; b) Euskal tzaindiaren ekarpena 1968tik<br />

1978ra; c) Herri­aginte berrien posizio ofiziala 1979tik 1982ra; d) azken<br />

mende­laurdenean egindako saio praktikoa; e) saio horren balioespena, <strong>eta</strong> f)<br />

aurrera begirako zenbait gogo<strong>eta</strong>.<br />

I. Aurrekari historikoak<br />

Bi aldi edo une har litezke gogoan, aztergaiaren sailkapen­irizpide hoberik<br />

ezean, hizkun tza/eskola bikotearen analisi intralinguistiko horri perspektiba<br />

historikotik hel tzeko orduan: batetik menderik mendeko ibilera, 1900 ingurura<br />

artekoa; bestetik xx. mendearen lehen bi herenak. Euskal tzaindiaren<br />

ekarpena, 1968an Aran tzazun egindako bil tzarrekoa <strong>eta</strong> 1978ko azterraldikoa,<br />

ez dugu gaurkoan aurrekari historiko tzat hartuko. Are gu txiago ekitaldi haien<br />

ondorena (azken hiru hamarkadak): gure aldia osa tzen dute horiek, nolazpait<br />

esan.<br />

I.1. Eskolako euskara moldea 1900 arte<br />

Leku meharra, mugatua <strong>eta</strong> subordinatua izan du euskarak eskolan, oro<br />

har, hainbat mendez. Hori da Euskal Herriko historia soziokulturalaren osagai<br />

nagusi<strong>eta</strong>ko bat. Mehar­mugatu izanak ez du esan nahi, halere, ezereza edo<br />

hu tsaren hurrengoa izan denik beti. Inoiz baino gehiagotan seinalatu denez,<br />

ikasbide <strong>eta</strong> ikasgai izana da euskara, mende joan<strong>eta</strong>n 15 . Batean (ikasbide lanean)<br />

zein bestean (ikasgai gisa) trataera ida tzia ere izan du euskarak eskolak<strong>eta</strong><br />

horr<strong>eta</strong>n: ahozko jardunaren osagarri izan da gehien<strong>eta</strong>n idazk<strong>eta</strong> hori;<br />

ahoz ko jardun horren iturburu ere izana dugu, halere, zenbait kasutan 16 . Zer<br />

euskara moldez baliatu izan da eskola horrelako<strong>eta</strong>n? Euskarazko jardun mugatu<br />

horr<strong>eta</strong>n nola ari izan dira gure maisu­maistrak ahoz, <strong>eta</strong> nola irakur tzeidazte<br />

lan<strong>eta</strong>n, 1900 arte? Zer min tzamoldez <strong>eta</strong> zer euskara­molde ida tziz<br />

baliatu izan dira gela barruan, euskaraz jardun izan duten kasu<strong>eta</strong>n?<br />

Ahozko jardunari dagokionez, ez dugu dokumentazio landu handirik galdera<br />

horri zehazki eran tzuteko. Badago zehar­argitasunik, ordea, uste izateko<br />

15 Ikasbide izateari dagokionez ikus, adibidez, Zalbide 1990. Ikasgai izateaz denaz bezainbatean<br />

ikus, adibidez, Zalbide <strong>eta</strong> Muñoa 2006.<br />

16 Batez ere dotrin<strong>eta</strong>n.

logo

productos

Resources

Compañías

Terms of service
Privacy policy
Cookie policy
Cookie settings
Imprint
Change language
Made with love in Switzerland
© 2024 Yumpu.com all rights reserved

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!