IKER 26 Pirinioetako hizkuntzak: lehena eta oraina - Euskaltzaindia
30.04.2013 • Views
Share Embed Flag

IKER 26 Pirinioetako hizkuntzak: lehena eta oraina - Euskaltzaindia

IKER 26 Pirinioetako hizkuntzak: lehena eta oraina - Euskaltzaindia

IKER 26 Pirinioetako hizkuntzak: lehena eta oraina - Euskaltzaindia

SHOW MORE
SHOW LESS
ePAPER READ
DOWNLOAD ePAPER
euskaltzaindia.net

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

START NOW

1178<br />

EHHA-TIK EUSKALKIEN MAPA BERRIRAN TZ<br />

Ikusmolde tradizionalaren arabera hizkera hauen arteko desberdintasun<br />

edo diferen tziak hauek lirateke: 1 <strong>eta</strong> 3 hizkerak bi kasutan bereizten dira (a)<br />

<strong>eta</strong> (d). Hizkera 2 hizkera 1-etik aldaera batean bereizten da (a); <strong>eta</strong> hizkera<br />

3-tik beste batean (d). Baina hau ilusioa baino ez da, errepresentazio fonetikoak<br />

ben<strong>eta</strong>ko hizkun tza egitura ezkutatu egiten duelako.<br />

Eredu sor tzailearen markoaren araberako hizkun tza analisia eginez, <strong>eta</strong><br />

egitura silabikoari dagozkion aspektuak kontuan izanik, 1 <strong>eta</strong> 2 hizker<strong>eta</strong>n<br />

izenordainaren sakoneko forma /t/ ez silabikoa li tzateke; aurretik edo a tzetik<br />

ager tzen den [e] hori bokal epentetikoa baino ez li tzateke. Bi hizkeren arteko<br />

desberdintasuna ondoko hon<strong>eta</strong>n da tzake: hizkera 1-ean epentetikoa izenordainak<br />

<strong>eta</strong> adi tzak osa tzen duten taldearen periferian jar tzen dela (1a [etpárle]<br />

vs. 1c [animánte]) <strong>eta</strong> 2 hizkeran beti leku finkoan, izenordainaren eskuin<strong>eta</strong>n<br />

(2a [tepárle] vs. 2d [anímante])<br />

3 hizkera guztiz bestelakoa da (3dko [anímate] aldaerako [e] ezin da justifikatu<br />

epentetiko gisa). Beraz, sakoneko forma /te/ da <strong>eta</strong> azken bokala galdu<br />

egiten du beste bokal baten aurrean ager tzen denean.<br />

Horrela litzateke bari<strong>eta</strong>te bakoitzaren egitura:<br />

a. Variedad 1: /t/ <strong>eta</strong> epentesia periferian<br />

b. Variedad 2: /t/ <strong>eta</strong> epentesia izenordainaren eskuin<strong>eta</strong>n<br />

c. Variedad 3: /te/ <strong>eta</strong> kontaktoan diren bokalen galera<br />

Eta hizkera bakoitzaren egitura kontuan hartuz hizkuntza distantzia desberdina<br />

lortzen da.<br />

4.3. Ezaugarri bat galdera baten baino gehiagotan dagoenean<br />

Demagun hizkun tza ezaugarri bat aztertu nahi dela, adibidez, deklinabidean<br />

mugagabe / mugatu oposak<strong>eta</strong>ren ezagu tza dela aztertu nahi den ezaugarria.<br />

Eta horr<strong>eta</strong>rako 5 galdera desberdin<strong>eta</strong>n bildu den informazioa erabili<br />

nahi dela; hain zuzen ere bokal desberdinez amaitutako bost inesibo mugagabe<br />

(ikus Aurrekoe txea 1995, 1996). Beraz, hizkun tzaren egiturazko ezaugarri<br />

bat azter tzeko 5 datu erabiliko lirateke herri bakoi tzean. Zer egin behar da 5<br />

datu desberdin aldi berean azter tzeko? Kasu hon<strong>eta</strong>n ezaugarrien ezagu tza<br />

kasu guzti<strong>eta</strong>n bete tzetik behin ere ez bete tzerainoko tartea dago.<br />

Ezaugarri honen arabera 6 hizkera (H1, H2...) erka tzen badira ondoko<br />

taula edo an tzekoa eraiki daiteke:

logo

productos

Resources

Compañías

Terms of service
Privacy policy
Cookie policy
Cookie settings
Imprint
Change language
Made with love in Switzerland
© 2024 Yumpu.com all rights reserved

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!