IKER 26 Pirinioetako hizkuntzak: lehena eta oraina - Euskaltzaindia
30.04.2013 • Views
Share Embed Flag

IKER 26 Pirinioetako hizkuntzak: lehena eta oraina - Euskaltzaindia

IKER 26 Pirinioetako hizkuntzak: lehena eta oraina - Euskaltzaindia

IKER 26 Pirinioetako hizkuntzak: lehena eta oraina - Euskaltzaindia

SHOW MORE
SHOW LESS
ePAPER READ
DOWNLOAD ePAPER
euskaltzaindia.net

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

START NOW

ERIZKIZUNDI IRUKOITZA ETA HEGO-URIBEKO EUSKARA: AZTERKETA DIALEKTOLOGIKORANTZ<br />

1132<br />

EIren galde tzaileak Orozkoko lau auzotan egon ziren galderak egiten <strong>eta</strong><br />

bakoi tzak bere koadernoa ida tzi zuen, gaur egun oraindik Euskal tzaindiko bibliotekan<br />

gorde tzen direnak: Torrezar, Zubiaur, Olarte <strong>eta</strong> Ibarra. Hala bada, lau<br />

koaderno<strong>eta</strong>rik Zubiaurkoak baino ez du modu emankorrean -oba ezaugarria<br />

erabil tzen, bertan ager tzen baita bai kopuruaz <strong>eta</strong> baita ere testuinguruaz forma<br />

gehien: besoba, noba, eskube (baina hau eskuerekin batera), egunekoba,<br />

Miraballeskoba, 7 Lurdeskoba, zelangoba, banarobe, Aita Santube <strong>eta</strong> ugela txube.<br />

Beste koaderno<strong>eta</strong>ko informa tzaileek, ordea, jadanik galdua zuten forma hori <strong>eta</strong><br />

behin baino ez dute ager tzen, <strong>eta</strong> beti testuinguru berean, eroan adi tzaren forma<br />

jokatuan: banarobe. Honek pen tsarazten digu 1935. urterako jadanik gal tzen zihoan<br />

ezaugarria zela: Orozkoko erdialdean hala-hola gorde tzen zen bitartean (gogora<br />

dezagun b gabeko formak ere badaudela), beste eremu euskaldunekin harreman<strong>eta</strong>n<br />

zeudekeen auzo<strong>eta</strong>n galdua zela <strong>eta</strong> fosildurik baino ez zela aurki tzen<br />

adizki ba tzu<strong>eta</strong>n. 8 (Ulibarri -presta tzen)<br />

Adibide hon<strong>eta</strong>n ikusten den bezala, EIko datuak erabiliz gai izan gara<br />

herri batean Bonaparteren garaian egiten zen euskarak gaur egungo euskarara<br />

hel tzeko egindako bidea erakusten. Horr<strong>eta</strong>z gain, Orozkok daukan koaderno<br />

kopuruagatik (lau, auzoka banaturik), ezaugarria nola galdu zen an tzematea<br />

lortu dugu. 9 Honegatik diogu galdetegiak oraindik badaukala zeresan ugari,<br />

<strong>eta</strong> hau li tzateke gure txostenaren helburu<strong>eta</strong>ko bat: EIn dagokeen aberastasuna<br />

erakusten saia tzea <strong>eta</strong> gure ustez aberastasun hau aprobe txa tzeko ditugun<br />

baliabideak erakustea.<br />

4. Nerbioi Arroko euskara ezaugarri tzen<br />

4.1. Fonetika-Fonologia<br />

*j-ren ahoskera izango da gure lehen gaia. Azkuek EIn galdera bereziak<br />

prestatu zituen hon<strong>eta</strong>rako <strong>eta</strong> oharr<strong>eta</strong>n argi asko azaldu zuen zein grafia<br />

erabili behar zuten ho ts bakoi tza adierazteko. Bilbo inguruan, Gamindek<br />

esaten digunaren arabera, gaur egungo Buia <strong>eta</strong> Begoñan sabaikari ahostuna<br />

dago (/dz/ fonema, euskal tradizioan dx-z ida tzia izan dena); <strong>eta</strong> hau berau<br />

7 Baina honekin batera Irunekoa, emekoa, Madridekoa <strong>eta</strong> Eibarkoa ager tzen dira.<br />

8 Gamindek gure garai hau<strong>eta</strong>n bilduriko adizki<strong>eta</strong>n ez dugu honelako formarik topatu<br />

(Gaminde 1983).<br />

9 Kasu hon<strong>eta</strong>n, koaderno originalak ikustera joan behar izan gara, argitaraturiko emaitz<strong>eta</strong>n<br />

ez baita zehazten zein koaderno den eran tzun hori daukana.

logo

productos

Resources

Compañías

Terms of service
Privacy policy
Cookie policy
Cookie settings
Imprint
Change language
Made with love in Switzerland
© 2024 Yumpu.com all rights reserved

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!