IKER 26 Pirinioetako hizkuntzak: lehena eta oraina - Euskaltzaindia
30.04.2013 • Views
Share Embed Flag

IKER 26 Pirinioetako hizkuntzak: lehena eta oraina - Euskaltzaindia

IKER 26 Pirinioetako hizkuntzak: lehena eta oraina - Euskaltzaindia

IKER 26 Pirinioetako hizkuntzak: lehena eta oraina - Euskaltzaindia

SHOW MORE
SHOW LESS
ePAPER READ
DOWNLOAD ePAPER
euskaltzaindia.net

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

START NOW

KOLDO ULIBARRI ORUETA<br />

auzokoa, Ugaokoa, Arrankudiagakoa <strong>eta</strong> Laudiokoa, <strong>eta</strong> lau hauek izango dira<br />

gure lanaren oinarria. Hala ere, behar dugunean inguruko herri<strong>eta</strong>n egindako<br />

inkesten datuak ere erabiliko ditugu: Orozkoko lau koadernoak edo Zaratamokoa,<br />

Zuazok azken hau ere Nerbioi ibarreko azpihizkerarekin bil tzen baitu.<br />

2. Gure beharraz<br />

Txostenaren izenburuan irakur tzen den bezala, azterk<strong>eta</strong> dialektologiko<br />

bat osa tzea da gure lana, edo gu txienez azterk<strong>eta</strong> hau buru tzeko lehendabiziko<br />

hurbil tzea egitea. Hala ere, euskalari tzan askotan pen tsatu izan da azterk<strong>eta</strong><br />

dialektologikoa hizkera baten deskribapena baino ez dela. Hala ere, I. Caminoren<br />

hi tz hau<strong>eta</strong>n iradoki tzen den bezala: “Deskribapena ez da bidearen <strong>eta</strong><br />

lanaren lehen atala baizik: non <strong>eta</strong> ikuspegi atomista gainditurik dialektologia<br />

kontrastiboaren onura aitor tzen ez dugun, ez gara deskribapen<strong>eta</strong>rik haratago<br />

iri tsiko” (Camino 2004: 70). Caminorekin batera, guk ere uste dugu dialektologia<br />

zerbait gehiago badela <strong>eta</strong> euskararenak ere ez luke deskribapen hu tsera<br />

mugatu behar.<br />

Gure beharra dialektologia historikoaren barruan koka tzen da; honegatik,<br />

hizkeren <strong>eta</strong> ezaugarri ezberdinen geografiaz baino, hauen ibilbide diakronikoaz<br />

gehiago kezkatuko gara; beraz, lehentasuna ez da isoglosak mapan marraztea,<br />

gaur egungo hizkerara hel tzeko isoglosek (<strong>eta</strong>, ondorioz, hizkera zaharrek)<br />

egindako ibilbidearen aztarnak aurkitu <strong>eta</strong> uler tzea baizik, euskaran<br />

egiteke dugun lana baita, 4 Caminok pasarte hon<strong>eta</strong>n gaztiga tzen duen bezala:<br />

Gu ez gaude usaturik, ingelesak edo fran tsesak bezala, edota Greziako aspaldiko<br />

hizkerez ardura tzen direnak dauden moduan, Erdi Aroko nahiz are aspaldiagoko<br />

testuen arteko dialektologi alderak<strong>eta</strong>k egitera, hizkun tz ezaugarri baten<br />

geografi <strong>eta</strong> kronologi hedadura zeha tz-meha tz iker tzera, aldakun tza, berrikun tza<br />

edo dena delako baten iturri edo fokoa Iruñea, Donostia, edota zein geografi<br />

eremu izan datekeen geure buruari galdegitera (Camino 1997: 11).<br />

Konparak<strong>eta</strong> diakroniko hau egiteko, lehenengo <strong>eta</strong> behin egoera deskribatuko<br />

dugu, ba tzu<strong>eta</strong>n gaur egungo datuak erabiliz, beste ba tzu<strong>eta</strong>n Bona-<br />

4 Gehiena egiteke egon arren, badauzkagu zenbait aurrekari: Castañosek 1957an bizkaieraren<br />

genitiboa aztertuz egindako lana dateke, dakigula, honelako lehenbiziko lana. Honelakoak<br />

lirateke, halaber, Lakarrak 1984an ablatiboaz egin zuena, bai <strong>eta</strong> Urgellen 2006ko lana<br />

ere. Hala ere, bakanak dira honelako lanak, <strong>eta</strong> gure ustez beharrezkoak euskalkien ikerk<strong>eta</strong><br />

historikoa egin nahi bada behin tzat.<br />

1129

logo

productos

Resources

Compañías

Terms of service
Privacy policy
Cookie policy
Cookie settings
Imprint
Change language
Made with love in Switzerland
© 2024 Yumpu.com all rights reserved

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!