IKER 26 Pirinioetako hizkuntzak: lehena eta oraina - Euskaltzaindia
30.04.2013 • Views
Share Embed Flag

IKER 26 Pirinioetako hizkuntzak: lehena eta oraina - Euskaltzaindia

IKER 26 Pirinioetako hizkuntzak: lehena eta oraina - Euskaltzaindia

IKER 26 Pirinioetako hizkuntzak: lehena eta oraina - Euskaltzaindia

SHOW MORE
SHOW LESS
ePAPER READ
DOWNLOAD ePAPER
euskaltzaindia.net

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

START NOW

PA TXI SALABERRI ZARATIEGI<br />

agi tzen dena azter tzea; logikoa da pen tsa tzea Euskal Herriko inguru<strong>eta</strong>n<br />

(Huescan, Biarnon...) aztarnak gelditu direla, Akitania zaharrean kasurako,<br />

alderdi hon<strong>eta</strong>n aurkitu idazkunei esker baitakigu behiala euskara, edo honen<br />

aldaera bat, min tzatu zela bertan. Arazoa da holako ziurtasunik ez dugun eremu<strong>eta</strong>n<br />

euskarazko hi tzak ikusi nahi izatea, toki izen<strong>eta</strong>n.<br />

Hor dago, adibidez, hain aipatua izan den ili / hiri-ren kasu ezaguna, edo,<br />

beste maila batean, Menéndez Pidalek (1949: 3-5) e txe <strong>eta</strong> exe-n oinarriturik<br />

jaso tzen dituen Soria, Girona, Castelló <strong>eta</strong> Valen tziako «euskal toponimo»ena.<br />

Iker tzaile honek Espainia aldeko <strong>eta</strong> Narbonenseko ili-dun leku izenak<br />

aipa tzen ditu <strong>eta</strong>, berri / barri-z ari delarik, bigarrena mendebaldekoa dela dio<br />

<strong>eta</strong> <strong>lehena</strong> ekialdekoa, nahiz gero barri Huescako alderdi batean ere (Banabarre,<br />

Isabarre) ageri dela adierazi, berri-k inguratutako eremuan hain zuzen.<br />

19. Alegiazko berrekailuen kari<strong>eta</strong>ra<br />

Toponimo sailak azter tzeko garaian a tzizki «mamuak», hola min tza banaiteke,<br />

ikusteko arriskua nabarmendu nahi dut. Grierak (1950), erraterako,<br />

Meyer-Lübkeri (1923) hartu dion mordoxka koxkor bat aipa tzen du (-abis<br />

edo abe, -bite, -egia, -rr-, -arre, -ll-, -ar-, -al, -il, -ice- -en, -ir-, -asca, -ay, -avo,<br />

-ano, -ine, -one), baina, agerian denez, denak ez dira a tzizkiak.<br />

Beste kontua da toponimia berrekailuen jatorria zein den argi tzea, <strong>eta</strong><br />

eginkizun hon<strong>eta</strong>n, oinarria antroponimikoa den edo toponimikoa. Zalantzazko<br />

egoera horr<strong>eta</strong>n dago, konparaziorako, hainbeste orri betearazi dituen<br />

-ui delakoa; irudi du autore gehienen arabera haren oinarria antroponimikoa<br />

dela, baina Corominesek bederik (1955b: 411) zenbait<strong>eta</strong>n antroponimoez<br />

bestelako oinarria ikusi nahi du: Corroncui < kunkur(ra) ‘joroba, bosse’, Llessui<br />

< lezoi ‘tranchée’ (<strong>eta</strong> Aran ibarreko Lés, euskarazko leze ‘sima’, ‘abîme’tik)…<br />

Besterik da <strong>Pirinio<strong>eta</strong>ko</strong> hizkera arrunteko hi tz<strong>eta</strong>n aurki tzen ditugun<br />

bukaerak latinaren aurrekoak diren <strong>eta</strong> euskararekin lotu behar diren edo ez<br />

zehaztea. Hon<strong>eta</strong>z Rohlfs (1931) ikus daiteke, besteak beste.<br />

20. Errepika tzearen indarra: ustezkotasunetik ziurtasunera<br />

Behin baino gehiagotan iker tzaile batek toponimian ageri den izenen baten,<br />

toponimoren baten adiera aurkitu uste izan du (ikus lehen puntuan<br />

Malad<strong>eta</strong>-z dioguna) <strong>eta</strong> geroko ikastunek, azterk<strong>eta</strong> kritikorik egin gabe,<br />

1037

logo

productos

Resources

Compañías

Terms of service
Privacy policy
Cookie policy
Cookie settings
Imprint
Change language
Made with love in Switzerland
© 2024 Yumpu.com all rights reserved

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!