26.04.2013 Views

La Ruta del Esclavo en el Río de la Plata: su ... - unesdoc - Unesco

La Ruta del Esclavo en el Río de la Plata: su ... - unesdoc - Unesco

La Ruta del Esclavo en el Río de la Plata: su ... - unesdoc - Unesco

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

102<br />

En 1858 <strong>la</strong> pob<strong>la</strong>ción <strong>de</strong> RGS asc<strong>en</strong>día a 282.547 personas, <strong>de</strong> <strong>la</strong>s cuales 70.880<br />

eran esc<strong>la</strong>vos (25 %) y 5413 (2 %) libertos. Discriminados por distritos obt<strong>en</strong>emos <strong>la</strong>s<br />

sigui<strong>en</strong>tes cifras: Cacapava (Cacapava, San Gabri<strong>el</strong> y Santa María) 6012 esc<strong>la</strong>vos, Bagé<br />

(Bagé y Livram<strong>en</strong>to) 4016, Alegrete (Alegrete, Uruguayana) 4398, Piratiní (Piratiní,<br />

Cangus<strong>su</strong> y Yaguarón) 10.663 y <strong>Río</strong> Gran<strong>de</strong> (<strong>Río</strong> Gran<strong>de</strong>, San José <strong>d<strong>el</strong></strong> Norte y P<strong>el</strong>otas)<br />

10.959. Estos son los distritos que <strong>en</strong>globan nuestra región <strong>de</strong> estudio y allí se ubican<br />

36.048, es <strong>de</strong>cir <strong>el</strong> 51 % <strong>d<strong>el</strong></strong> total <strong>de</strong> esc<strong>la</strong>vos <strong>de</strong> <strong>la</strong> provincia. Esta pob<strong>la</strong>ción esc<strong>la</strong>va<br />

convivía con 83.428 hombres libres repres<strong>en</strong>tando sobre <strong>el</strong> total <strong>de</strong> <strong>la</strong> pob<strong>la</strong>ción <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

región más <strong>d<strong>el</strong></strong> 30 %. <strong>La</strong>s ciuda<strong>de</strong>s que más conc<strong>en</strong>traban esc<strong>la</strong>vos eran Yaguarón (5056),<br />

P<strong>el</strong>otas (4788), <strong>Río</strong> Gran<strong>de</strong> (4369) y Bagé (4016), <strong>su</strong>madas todas <strong>el</strong><strong>la</strong>s allí se conc<strong>en</strong>tran <strong>el</strong><br />

51 % <strong>de</strong> los esc<strong>la</strong>vos <strong>de</strong> <strong>la</strong> región <strong>de</strong> frontera <strong>su</strong>r <strong>de</strong> RGS. (Monti, 1985)<br />

El 30 <strong>de</strong> setiembre <strong>de</strong> 1873 se cierra <strong>la</strong> matrícu<strong>la</strong> <strong>de</strong> esc<strong>la</strong>vos <strong>en</strong> RGS, <strong>su</strong>mando <strong>en</strong> total<br />

98.378 , <strong>el</strong> 22 % <strong>de</strong> <strong>la</strong> pob<strong>la</strong>ción total.<br />

En 1883 <strong>la</strong> pob<strong>la</strong>ción esc<strong>la</strong>va repres<strong>en</strong>taba 62.138 individuos, <strong>el</strong> 36 % <strong>de</strong> los mismos se<br />

ubicaba <strong>en</strong> <strong>la</strong>s ciuda<strong>de</strong>s más cercanas a <strong>la</strong> frontera uruguaya (Alegrete, Bagé, Don Pedrito,<br />

Yaguarón, P<strong>el</strong>otas, Piratiní, Quarahy, Rosario, <strong>Río</strong> Gran<strong>de</strong>, San Gabri<strong>el</strong> y Livram<strong>en</strong>to), <strong>la</strong>s<br />

pob<strong>la</strong>ciones con más esc<strong>la</strong>vos eran P<strong>el</strong>otas (6526), Bagé (2435), <strong>Río</strong> Gran<strong>de</strong> (2345) Yaguarón<br />

(1946) y Livram<strong>en</strong>to (1776). (Monti, 1985)<br />

En 1885 los esc<strong>la</strong>vos eran 27.242, una s<strong>en</strong>sible disminución producto <strong>d<strong>el</strong></strong> trabajo <strong>de</strong> <strong>la</strong>s<br />

socieda<strong>de</strong>s emancipadoras y <strong>de</strong> los clubes abolicionistas conformadas por ciudadanos <strong>de</strong> ambos<br />

sexos, predominando <strong>en</strong> <strong>el</strong> primero <strong>el</strong> sexo fem<strong>en</strong>ino y <strong>en</strong> <strong>el</strong> segundo <strong>la</strong> masonería.<br />

C<strong>en</strong>sos <strong>en</strong> Tacuarembó, Cerro <strong>La</strong>rgo y Rivera<br />

Los primeros c<strong>en</strong>sos que importan son los cisp<strong>la</strong>tinos <strong>de</strong> 1824; <strong>en</strong> Tacuarembó <strong>la</strong> pob<strong>la</strong>-<br />

ción asc<strong>en</strong>día a 2283 habitantes, si<strong>en</strong>do los esc<strong>la</strong>vos un 29 % <strong>de</strong> <strong>la</strong> misma y 64 % <strong>de</strong> los hogares<br />

t<strong>en</strong>ían esc<strong>la</strong>vos. (Borucki et all, 2004)<br />

En los distritos <strong>de</strong> lo que hoy es Rivera, <strong>el</strong> número total <strong>de</strong> pob<strong>la</strong>dores es <strong>de</strong> 1310 habitantes,<br />

<strong>de</strong> los cuales 406 figuran específicam<strong>en</strong>te como esc<strong>la</strong>vos, es <strong>de</strong>cir un 31 %. Respecto <strong>de</strong><br />

los hogares <strong>el</strong> 75 % poseían esc<strong>la</strong>vos, <strong>en</strong> este caso <strong>la</strong> r<strong>el</strong>ación <strong>de</strong> esc<strong>la</strong>vos por hogar es <strong>de</strong> tres para<br />

cada uno. (Barrios Pintos, 1962)<br />

El c<strong>en</strong>so <strong>de</strong> Cerro <strong>La</strong>rgo, <strong>en</strong> 1824, <strong>de</strong>termina un total <strong>de</strong> 3773 habitantes don<strong>de</strong> 1336<br />

son negros, es <strong>de</strong>cir un 35 %. Desagregando estos datos por zona obt<strong>en</strong>emos que <strong>en</strong> los distritos<br />

<strong>de</strong> Tacuarí y Yaguarón alcanzan un 39 %; esta es <strong>la</strong> zona por don<strong>de</strong> transitan <strong>la</strong>s tropas rumbo<br />

a Bagé, P<strong>el</strong>otas y Yaguarón don<strong>de</strong> se ubican los sa<strong>la</strong><strong>de</strong>ros. (Gil, 1982)<br />

Para <strong>el</strong> mismo <strong>de</strong>partam<strong>en</strong>to, <strong>en</strong> 1836, <strong>la</strong> pob<strong>la</strong>ción asci<strong>en</strong><strong>de</strong> a 4640 habitantes <strong>de</strong> los<br />

cuales <strong>en</strong> forma g<strong>en</strong>érica un 25 % son esc<strong>la</strong>vos, 54 % <strong>de</strong> <strong>la</strong>s familias poseía esc<strong>la</strong>vos. (Gil,1982)<br />

En 1895, se realiza un c<strong>en</strong>so <strong>en</strong> <strong>la</strong> ciudad <strong>de</strong> Rivera que <strong>de</strong>termina <strong>la</strong> exist<strong>en</strong>cia <strong>de</strong> 5489<br />

habitantes, <strong>de</strong> <strong>el</strong>los 785 (14 %) son mestizos, 571 (11 %) son mor<strong>en</strong>os y 675 (12 %) son<br />

mu<strong>la</strong>tos, <strong>de</strong> lo cual se <strong>de</strong>spr<strong>en</strong><strong>de</strong> que <strong>el</strong> 23 % son afro<strong>de</strong>sc<strong>en</strong>di<strong>en</strong>tes. Como dato complem<strong>en</strong>tario<br />

<strong>el</strong> 73 % eran analfabetos. (Barrios Pintos, 1982)<br />

UNESCO<br />

PRIMER PANEL

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!