26.04.2013 Views

La Ruta del Esclavo en el Río de la Plata: su ... - unesdoc - Unesco

La Ruta del Esclavo en el Río de la Plata: su ... - unesdoc - Unesco

La Ruta del Esclavo en el Río de la Plata: su ... - unesdoc - Unesco

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

LA RUTA DEL ESCLAVO EN EL RÍO DE LA PLATA: SU HISTORIA Y SUS CONSECUENCIAS<br />

<strong>La</strong> esc<strong>la</strong>vitud como sistema, <strong>la</strong> reb<strong>el</strong>ión<br />

como <strong>de</strong>recho<br />

Danilo Antón<br />

DANILO ANTÓN<br />

Los paradigmas clásicos <strong>de</strong> <strong>la</strong> “<strong>de</strong>mocracia” europea, que son a m<strong>en</strong>udo puestos como<br />

ejemplos <strong>de</strong> <strong>de</strong>sarrollo político, eran socieda<strong>de</strong>s que <strong>de</strong>p<strong>en</strong>dían <strong>de</strong> <strong>la</strong> mano <strong>de</strong> obra esc<strong>la</strong>va para<br />

casi todos <strong>su</strong>s productos y servicios. En <strong>el</strong> mom<strong>en</strong>to <strong>de</strong> mayor auge <strong>en</strong> At<strong>en</strong>as, los ciudadanos<br />

libres constituían m<strong>en</strong>os <strong>de</strong> 20.000 personas, todas <strong>d<strong>el</strong></strong> sexo masculino. Si a <strong>el</strong>los agregamos <strong>su</strong>s<br />

familias los “at<strong>en</strong>i<strong>en</strong>ses libres” no excedieron <strong>en</strong> ningún mom<strong>en</strong>to los 90.000 individuos. En<br />

esa misma época había 365.000 esc<strong>la</strong>vos y 45.000 metecos (inmigrantes y libertos). Como<br />

seña<strong>la</strong> Eng<strong>el</strong>s: 1 “Por cada ciudadano adulto contábanse, por lo m<strong>en</strong>os, dieciocho esc<strong>la</strong>vos y más <strong>de</strong><br />

dos metecos”. Otras cifras que se dan habitualm<strong>en</strong>te para <strong>la</strong>s ciuda<strong>de</strong>s <strong>de</strong> <strong>la</strong> Grecia clásica incluy<strong>en</strong><br />

más <strong>de</strong> 460.000 esc<strong>la</strong>vos <strong>en</strong> Corinto y 470.000 <strong>en</strong> Egina.<br />

<strong>La</strong> esc<strong>la</strong>vitud siguió si<strong>en</strong>do <strong>la</strong> base <strong>de</strong> <strong>la</strong>s economías y <strong>la</strong>s socieda<strong>de</strong>s <strong>en</strong> Europa y <strong>en</strong> <strong>el</strong><br />

Medio Ori<strong>en</strong>te, luego <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>de</strong>cad<strong>en</strong>cia geopolítica <strong>de</strong> <strong>la</strong>s ciuda<strong>de</strong>s griegas. El Imperio Romano<br />

fue construido y mant<strong>en</strong>ido por <strong>el</strong> trabajo <strong>de</strong> millones <strong>de</strong> esc<strong>la</strong>vos. En <strong>la</strong> l<strong>la</strong>mada Edad Media<br />

europea, <strong>la</strong> esc<strong>la</strong>vitud y <strong>la</strong> servidumbre (<strong>en</strong> muchos aspectos simi<strong>la</strong>res a <strong>la</strong> esc<strong>la</strong>vitud), fueron <strong>la</strong>s<br />

instituciones fundam<strong>en</strong>tales que mantuvieron <strong>la</strong>s aristocracias territoriales y r<strong>el</strong>igiosas. El tráfico<br />

<strong>de</strong> esc<strong>la</strong>vos prov<strong>en</strong>i<strong>en</strong>tes <strong>de</strong> África fue <strong>la</strong> base <strong>de</strong> <strong>la</strong> “prosperidad” <strong>de</strong> los Reinos Moros <strong>d<strong>el</strong></strong><br />

Magreb norafricano. Más tar<strong>de</strong>, un siglo antes <strong>de</strong> <strong>la</strong> llegada <strong>de</strong> <strong>la</strong>s primeras naves españo<strong>la</strong>s a<br />

América, <strong>de</strong>c<strong>en</strong>as <strong>de</strong> miles <strong>de</strong> guanches, habitantes aboríg<strong>en</strong>es <strong>de</strong> <strong>la</strong>s Is<strong>la</strong>s Canarias, fueron<br />

hechos prisioneros para ser v<strong>en</strong>didos como esc<strong>la</strong>vos para trabajar <strong>en</strong> <strong>la</strong>s p<strong>la</strong>ntaciones <strong>de</strong> caña <strong>de</strong><br />

<strong>la</strong> is<strong>la</strong> (portuguesa) <strong>de</strong> Ma<strong>de</strong>ira.<br />

Por esa razón, ya <strong>de</strong>s<strong>de</strong> los primeros contactos <strong>de</strong> los españoles y los portugueses con <strong>la</strong>s<br />

comunida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> América, se capturaron esc<strong>la</strong>vos para ser v<strong>en</strong>didos <strong>en</strong> los mercados <strong>de</strong> <strong>la</strong> p<strong>en</strong>ín<strong>su</strong><strong>la</strong><br />

ibérica.<br />

1. En El orig<strong>en</strong> <strong>de</strong> <strong>la</strong> familia, <strong>la</strong> propiedad privada y <strong>el</strong> Estado, <strong>de</strong> F. Eng<strong>el</strong>s.<br />

223

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!