26.04.2013 Views

La Ruta del Esclavo en el Río de la Plata: su ... - unesdoc - Unesco

La Ruta del Esclavo en el Río de la Plata: su ... - unesdoc - Unesco

La Ruta del Esclavo en el Río de la Plata: su ... - unesdoc - Unesco

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

LA RUTA DEL ESCLAVO EN EL RÍO DE LA PLATA: SU HISTORIA Y SUS CONSECUENCIAS<br />

TABLA 5.<br />

R<strong>el</strong>ación <strong>de</strong> <strong>la</strong> edad <strong>de</strong> los contratados y <strong>el</strong> monto <strong>de</strong> los contratos.<br />

Cerro <strong>La</strong>rgo (1850-1860)<br />

Monto <strong>d<strong>el</strong></strong> Años <strong>de</strong><br />

Edad <strong>d<strong>el</strong></strong> contratado contrato contratación Nº <strong>de</strong> contratos<br />

(<strong>en</strong> patacones) (<strong>en</strong> promedio)<br />

M<strong>en</strong>ores <strong>de</strong> 12 años 666 22 10<br />

De 12 a 21 años 821 20 51<br />

De 22 a 31 años 682 16 62<br />

De 32 a 41 años 616 14 18<br />

Mayores <strong>de</strong> 42 años 412 11 11<br />

Fu<strong>en</strong>te: u<strong>en</strong>te: Museo Histórico Nacional, Archivo <strong>d<strong>el</strong></strong> Cn<strong>el</strong>. José G. Palomeque. Jefatura Policial <strong>d<strong>el</strong></strong> <strong>de</strong>partam<strong>en</strong>to <strong>de</strong><br />

Cerro <strong>La</strong>rgo, t. III, (1860-1861), f. 93. Nota: Hubo 32 contratos <strong>en</strong> los cuales no figuró <strong>la</strong> edad <strong>d<strong>el</strong></strong> contratado.<br />

<strong>La</strong> mayor parte <strong>de</strong> los contratos establecían <strong>la</strong>rgos p<strong>la</strong>zos <strong>de</strong> trabajo, <strong>en</strong>tre 15 y 20 años,<br />

tanto para hombres como mujeres. No hemos <strong>en</strong>contrado una estacionalidad <strong>en</strong> los contratos,<br />

lo cual no es extraño, pues no eran acuerdos temporalm<strong>en</strong>te r<strong>en</strong>ovables. Una vez que <strong>el</strong> contrato<br />

se firmaba se iniciaba un <strong>la</strong>rgo período <strong>de</strong> trabajo continuado. <strong>La</strong> vig<strong>en</strong>cia <strong>de</strong> los contratos<br />

<strong>su</strong>bsistía incluso a <strong>la</strong> muerte <strong>de</strong> los patronos. Los “peones contratados” figuraban <strong>en</strong> los inv<strong>en</strong>tarios<br />

<strong>de</strong> los propietarios rurales, remedando <strong>la</strong> situación <strong>de</strong> los esc<strong>la</strong>vos <strong>en</strong> <strong>la</strong>s <strong>su</strong>cesiones testam<strong>en</strong>tarias<br />

antes <strong>de</strong> <strong>la</strong> abolición.<br />

Tras <strong>la</strong> Guerra Gran<strong>de</strong>, <strong>la</strong> presión brasileña sobre los <strong>su</strong>cesivos gobiernos uruguayos<br />

impidió <strong>la</strong> resolución <strong>de</strong> <strong>la</strong> situación <strong>de</strong> los “peones contratados”. Los int<strong>en</strong>tos <strong>de</strong> <strong>la</strong>s autorida<strong>de</strong>s<br />

ori<strong>en</strong>tales para impedir <strong>la</strong> introducción <strong>de</strong> trabajadores forzados recién se concretaron <strong>en</strong> 1862.<br />

No obstante, <strong>la</strong> influ<strong>en</strong>cia <strong>d<strong>el</strong></strong> Imperio sobre <strong>el</strong> gobierno ori<strong>en</strong>tal dificultó <strong>la</strong> aplicación <strong>de</strong> esas<br />

medidas. <strong>La</strong> continuidad <strong>de</strong> formas <strong>de</strong> trabajo semi-libres inhibió <strong>la</strong> conformación <strong>de</strong> un mercado<br />

libre <strong>de</strong> trabajo <strong>en</strong> <strong>la</strong> frontera, lo cual no fue <strong>el</strong> único fr<strong>en</strong>o a <strong>la</strong> expansión <strong>d<strong>el</strong></strong> capitalismo<br />

<strong>en</strong> <strong>la</strong> zona. Los padrones estadísticos posteriores a <strong>la</strong> guerra rev<strong>el</strong>aron múltiples situaciones <strong>de</strong><br />

<strong>de</strong>p<strong>en</strong>d<strong>en</strong>cia <strong>en</strong> que quedaron los afro<strong>de</strong>sc<strong>en</strong>di<strong>en</strong>tes <strong>de</strong> <strong>la</strong> campaña tras <strong>la</strong> abolición. <strong>La</strong> conviv<strong>en</strong>cia<br />

<strong>en</strong>tre antiguos amos y esc<strong>la</strong>vos -pot<strong>en</strong>ciada por los contratos <strong>de</strong> peonaje- <strong>de</strong>bió contribuir<br />

a fijar antiguas formas <strong>de</strong> r<strong>el</strong>acionami<strong>en</strong>to social <strong>en</strong> <strong>la</strong> frontera.<br />

En <strong>el</strong> espacio fronterizo uruguayo-brasileño se establecieron corri<strong>en</strong>tes migratorias <strong>de</strong><br />

pob<strong>la</strong>ción negra <strong>en</strong> ambas direcciones. Por una parte, <strong>la</strong>s fugas <strong>de</strong> esc<strong>la</strong>vos brasileños así como<br />

<strong>el</strong> arribo <strong>de</strong> “peones contratados”, por otra, los raptos <strong>de</strong> mor<strong>en</strong>os ori<strong>en</strong>tales llevados a Brasil. El<br />

fin <strong>d<strong>el</strong></strong> tráfico interoceánico <strong>en</strong> <strong>el</strong> Imperio (1851) <strong>de</strong>terminó car<strong>en</strong>cias crónicas <strong>de</strong> mano <strong>de</strong><br />

obra esc<strong>la</strong>va y <strong>en</strong> consecu<strong>en</strong>cia <strong>el</strong> alza <strong>de</strong> precio <strong>de</strong> los esc<strong>la</strong>vos. El tráfico interno <strong>de</strong>terminó que<br />

los esc<strong>la</strong>vos <strong>de</strong> <strong>Río</strong> Gran<strong>de</strong> <strong>d<strong>el</strong></strong> Sur fueran v<strong>en</strong>didos y conducidos hacia los estados <strong>de</strong> mayor<br />

dinamismo económico <strong>de</strong> Brasil. Asimismo, se iniciaron y <strong>su</strong>cedieron secuestros <strong>de</strong> mor<strong>en</strong>os<br />

ori<strong>en</strong>tales <strong>en</strong> <strong>la</strong> frontera, qui<strong>en</strong>es eran capturados para ser tras<strong>la</strong>dados al Imperio <strong>en</strong> don<strong>de</strong> eran<br />

v<strong>en</strong>didos como esc<strong>la</strong>vos. <strong>La</strong> finalización <strong>d<strong>el</strong></strong> tráfico interoceánico hacia Brasil tuvo efectos <strong>en</strong> <strong>la</strong><br />

legis<strong>la</strong>ción uruguaya. Bajo <strong>el</strong> impulso <strong>de</strong> <strong>la</strong>s autorida<strong>de</strong>s diplomáticas británicas <strong>el</strong> Estado Ori<strong>en</strong>tal<br />

<strong>de</strong>c<strong>la</strong>ró piratería a <strong>la</strong> trata <strong>de</strong> esc<strong>la</strong>vos <strong>en</strong> 1853. <strong>La</strong> marina inglesa sospechaba que a través <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

costa atlántica uruguaya se introducían furtivam<strong>en</strong>te -mediante trasbordos- africanos <strong>en</strong> Brasil.<br />

Ana Frega, Alex Borucki, Kar<strong>la</strong> Chagas, Natalia Stal<strong>la</strong><br />

139

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!