preguntes QUALITAT DE VIDA AMBIENTAL L’ín<strong>de</strong>x a partir <strong>de</strong>l qual s’ha fet aquest mapa és el que var<strong>en</strong> crear c<strong>en</strong>tres d’estudi associats a les universitats <strong>de</strong> Yale i Columbia amb el nom <strong>de</strong> Environm<strong>en</strong>tal Performance In<strong>de</strong>x (EPI). És, com l’IDH (veure mapa 19) o <strong>la</strong> petjada ecològica (veure mapa 26), un indicador agregat. En aquest cas, l’objectiu és resumir <strong>en</strong> una xifra allò que podríem anom<strong>en</strong>ar <strong>la</strong> “qualitat <strong>de</strong> vida ambi<strong>en</strong>tal” d’un país. L’EPI valora, d’una banda, <strong>la</strong> incidència <strong>de</strong>ls factors ambi<strong>en</strong>tals sobre <strong>la</strong> salut (50% <strong>de</strong>l valor <strong>de</strong> l’indicador) i, d’una altra banda, <strong>la</strong> protecció <strong>de</strong> l’ecosistema <strong>de</strong>l país o <strong>de</strong>l territori <strong>en</strong> qüestió (50% restant). L’indicador és una xifra <strong>en</strong>tre el 0 (nivell mínim: pitjor qualitat ambi<strong>en</strong>tal) i el 100 (nivell màxim: màxima qualitat ambi<strong>en</strong>tal). La meitat <strong>de</strong> l’indicador referida a salut ambi<strong>en</strong>tal pr<strong>en</strong> <strong>en</strong> compta factors com <strong>la</strong> incidència <strong>de</strong> ma<strong>la</strong>lties associa<strong>de</strong>s a factors ambi<strong>en</strong>tals i d’<strong>altres</strong> com <strong>la</strong> qualitat <strong>de</strong> l’aigua <strong>de</strong> consum humà o <strong>la</strong> contaminació <strong>de</strong> l’aire urbà o a l’interior <strong>de</strong>ls edificis. L’altra meitat <strong>de</strong> <strong>la</strong> xifra total ve <strong>de</strong> <strong>la</strong> valoració <strong>de</strong> l’estat <strong>de</strong> factors com <strong>la</strong> contaminació atmosfèrica, l’estrès hídric, <strong>la</strong> protecció <strong>de</strong>ls recursos naturals, l’estat <strong>de</strong>ls recursos naturals o les emissions <strong>de</strong> gasos hivernacle. Cal comparar els valors d’aquest indicador per als difer<strong>en</strong>ts països <strong>de</strong> l’àrea <strong>mediterrània</strong> amb d’<strong>altres</strong> indicadors tal com el <strong>de</strong> <strong>la</strong> petjada ecològica o les emissions <strong>de</strong> gasos hivernacle. Veiem com els països <strong>de</strong>l Sud t<strong>en</strong><strong>en</strong> valors “millors” <strong>en</strong> aquests paràmetres (contamin<strong>en</strong> m<strong>en</strong>ys) però no t<strong>en</strong><strong>en</strong> un millor Environm<strong>en</strong>tal Performance In<strong>de</strong>x, o <strong>en</strong> els termes <strong>en</strong> què ho po<strong>de</strong>m traduir, no t<strong>en</strong><strong>en</strong> una millor qualitat <strong>de</strong> vida ambi<strong>en</strong>tal. Al contrari: <strong>la</strong> t<strong>en</strong>dència que és que els països <strong>de</strong>l Nord t<strong>en</strong>guin una millor salut ambi<strong>en</strong>tal i facin un major esforç <strong>de</strong> preservació <strong>de</strong>ls seus ecosistemes. Po<strong>de</strong>m dir, per tant, que els països <strong>de</strong>l Nord t<strong>en</strong><strong>en</strong> una major responsabilitat <strong>en</strong> el <strong>de</strong>terioram<strong>en</strong>t global <strong>de</strong>l p<strong>la</strong>neta, ja que són més causants <strong>de</strong>l canvi climàtic i consumeix<strong>en</strong> <strong>la</strong> part principal <strong>de</strong>ls recursos, i que, al mateix temps, els països <strong>de</strong>l Sud t<strong>en</strong><strong>en</strong> una pitjor qualitat ambi<strong>en</strong>tal. D’una banda, perquè els factors ambi<strong>en</strong>tals t<strong>en</strong><strong>en</strong> una incidència major sobre <strong>la</strong> salut <strong>de</strong>ls seus habitants i, d’una altra, perquè t<strong>en</strong><strong>en</strong> m<strong>en</strong>ys recursos o m<strong>en</strong>ys compromís per dur <strong>en</strong>davant polítiques efectives <strong>de</strong> protecció <strong>de</strong>ls ecosistemes. Resulta molt indicatiu, <strong>en</strong> aquest s<strong>en</strong>tit, que Marroc, un <strong>de</strong>ls països més pobres, sigui el que pres<strong>en</strong>ta el pitjor EPI, i que França, el país més ric, t<strong>en</strong>gui el millor EPI. EPI % <strong>de</strong> superfície Parcs Nacionals terrestre protegida Albània 84,0 3,58 11 Algèria 77,0 5,03 9 Bòsnia 79,7 0,53 1 Croàcia 84,6 10,12 7 Egipte 76,3 14,05 3 Eslovènia 86,3 7,40 1 Espanya 83,1 9,50 11 França 87,8 13,27 5 Grècia 80,2 5,22 16 Israel 79,6 19,35 1 Itàlia 84,2 19,00 10 Jordània 76,5 10,91 0 Líban 70,3 0,75 1 Líbia s.d. 0,13 4 Macedònia 75,1 7,13 3 Malta s.d. 18,30 2 Marroc 72,1 1,27 0 Palestina s.d. s.d s.d. Portugal 85,8 8,47 1 Sèrbia i Mont<strong>en</strong>egro s.d. 3,78 6 Síria 68,2 1,93 0 Tunísia 78,1 1,58 6 Turquia 75,9 4,33 19 Xipre 79,2 9,94 1 - Els països amb major petjada ecològica, t<strong>en</strong><strong>de</strong>ix<strong>en</strong> a t<strong>en</strong>ir millors valors <strong>de</strong> “qualitat <strong>de</strong> vida ambi<strong>en</strong>tal”? I a l’inrevés? Com ho explicaries?
Medi ambi<strong>en</strong>t QUALITAT DE VIDA AMBIENTAL Environm<strong>en</strong>tal Performance In<strong>de</strong>x (EPI) Més <strong>de</strong> 85% 80 - 85% 75 - 80% M<strong>en</strong>ys <strong>de</strong> 75% S<strong>en</strong>se da<strong>de</strong>s 27