preguntes DEGRADACIÓ TERRESTRE I MARINA La <strong>de</strong>forestació, <strong>la</strong> urbanització int<strong>en</strong>siva <strong>de</strong>l litoral, l’agricultura int<strong>en</strong>siva i l’emissió al medi marí i al medi terrestre <strong>de</strong> substàncies contaminants proced<strong>en</strong>ts <strong>de</strong> <strong>la</strong> indústria, <strong>en</strong>tre d’<strong>altres</strong>, són factors re<strong>la</strong>cionats amb l’activitat humana que t<strong>en</strong><strong>en</strong> un greu impacte sobre els ecosistemes. Són realitats que afect<strong>en</strong>, <strong>en</strong> major o m<strong>en</strong>or mesura, totes les regions <strong>de</strong>l p<strong>la</strong>neta. La Mediterrània és una mar petita o tancada, i és una regió d<strong>en</strong>sam<strong>en</strong>t pob<strong>la</strong>da i, per tant, <strong>la</strong> seva vulnerabilitat és molt alta. Més <strong>de</strong> <strong>la</strong> meitat <strong>de</strong>l sòl cultivable <strong>de</strong>l món es troba <strong>de</strong>gradat. Les formes <strong>de</strong> <strong>de</strong>gradació <strong>de</strong>l sòl són múltiples: erosió hídrica (l’aigua separa i arrossega partícules <strong>de</strong> sòl), erosió eòlica (per l’acció <strong>de</strong>l v<strong>en</strong>t), alteració <strong>de</strong> <strong>la</strong> composició química (canvis als nivells <strong>de</strong> minerals, acidificació, salinització, acumu<strong>la</strong>ció <strong>de</strong> contaminants), compactació. Aquestes formes <strong>de</strong> <strong>de</strong>gradació t<strong>en</strong><strong>de</strong>ix<strong>en</strong> a pot<strong>en</strong>ciar-se una a l’altra: un sòl empobrit <strong>en</strong> <strong>la</strong> seva composició és m<strong>en</strong>ys resist<strong>en</strong>t a l’acció <strong>de</strong> l’aigua o <strong>de</strong>l aire. Són, també, factors íntimam<strong>en</strong>t lligats a l’activitat humana, que habitualm<strong>en</strong>t actua com a causant o agreujant <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>de</strong>gradació. - Quins són els distints factors que creus que inci<strong>de</strong>ix<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>la</strong> contaminació <strong>de</strong>l litoral? A l’àrea <strong>mediterrània</strong>, <strong>la</strong> <strong>de</strong>gradació <strong>de</strong>l sòl està molt g<strong>en</strong>eralitzada, coincidint sovint les àrees <strong>de</strong> major <strong>de</strong>gradació amb les <strong>de</strong> presència humana més int<strong>en</strong>sa. En alguns casos, es pot re<strong>la</strong>cionar amb l’agricultura int<strong>en</strong>siva o <strong>la</strong> indústria (zones amb alteració química <strong>de</strong>l sòl), i <strong>en</strong> <strong>altres</strong> amb <strong>la</strong> interacció <strong>en</strong>tre l’activitat humana i unes condicions naturals d’especial fragilitat: és el cas <strong>de</strong> l’erosió hídrica a zones <strong>de</strong> relleu accid<strong>en</strong>tat (Balcans, Turquia) o <strong>de</strong> l’erosió eòlica a zones <strong>de</strong>sèrtiques. A àrees com el Nord d’Àfrica o el Sud <strong>de</strong> <strong>la</strong> P<strong>en</strong>ínsu<strong>la</strong> Ibèrica, <strong>la</strong> <strong>de</strong>gradació suposa un avanç <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>de</strong>sertització, un procés <strong>de</strong> molt difícil reversibilitat. El fet que <strong>en</strong> aquestes àrees es practiquin formes d’agricultura int<strong>en</strong>siva (conreus massius <strong>en</strong> hivernacle) no fa més que afegir pressió als sòls. El mapa també mostra les àrees <strong>de</strong> major contaminació <strong>de</strong>l litoral. Els “punts negres” sol<strong>en</strong> correspondre a àrees industrials, que molt sovint aboqu<strong>en</strong> al mar elem<strong>en</strong>ts contaminants. De totes maneres, el conjunt <strong>de</strong>l litoral mediterrani pres<strong>en</strong>ta nivells alts <strong>de</strong> contaminació, a causa <strong>de</strong> <strong>la</strong> multiplicitat <strong>de</strong> factors que estan pres<strong>en</strong>ts, un o altre, a <strong>la</strong> pràctica totalitat <strong>de</strong> <strong>la</strong> costa: indústria, agricultura int<strong>en</strong>siva, sobreexplotació urbanística, activitat portuària i nàutica, abocam<strong>en</strong>t <strong>de</strong> residus, etc.
Medi ambi<strong>en</strong>t DEGRADACIÓ TERRESTRE I MARINA ALTERACIÓ QUÍMICA EROSIÓ EÒLICA EROSIÓ HÍDRICA DEGRADACIÓ DE SÒLS no <strong>de</strong>gradat Poc <strong>de</strong>gradat EROSIÓ HÍDRICA Degradat litoral molt contaminat Bastant <strong>de</strong>gradat Molt <strong>de</strong>gradat 23