23.04.2013 Views

Veure publicació completa en PDF - Atles de la mediterrània i altres ...

Veure publicació completa en PDF - Atles de la mediterrània i altres ...

Veure publicació completa en PDF - Atles de la mediterrània i altres ...

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

preguntes<br />

CLIMA I RELLEU<br />

La Mediterrània té un clima característic, que pr<strong>en</strong> el seu nom <strong>de</strong>l nostre mar. Això no<br />

vol dir que sigui el clima <strong>de</strong> tot aquest conjunt <strong>de</strong> països. El clima mediterrani pròpiam<strong>en</strong>t<br />

dit, tal com s’aprecia al mapa, és el <strong>de</strong> les àrees més properes al litoral, i <strong>en</strong>cara amb<br />

l’excepció <strong>de</strong> les zones costaneres <strong>de</strong> bona part <strong>de</strong>l nord d’Àfrica, on ja hem <strong>de</strong> par<strong>la</strong>r<br />

d’<strong>altres</strong> climes més àrids. El clima mediterrani es caracteritza pels estius cal<strong>en</strong>ts, les<br />

temperatures mo<strong>de</strong>ra<strong>de</strong>s <strong>la</strong> resta <strong>de</strong> l’any, i un nivell baix <strong>de</strong> precipitacions (<strong>en</strong>tre 400 i<br />

700 litres per metre quadrat i any).<br />

Els estius mediterranis estan marcats per les altes pressions, que <strong>de</strong>termin<strong>en</strong> un temps<br />

amb molta calor, calmes i gairebé s<strong>en</strong>se pluges. Les temperatures són més suaus al costat<br />

<strong>de</strong> <strong>la</strong> mar, a causa <strong>de</strong>l règim costaner <strong>de</strong> v<strong>en</strong>ts. La tardor és, a <strong>la</strong> Mediterrània occid<strong>en</strong>tal,<br />

l’estació més plujosa, amb temperatures mitjanes d’<strong>en</strong>tre els 10 i els 17º C. L’hivern és una<br />

estació mo<strong>de</strong>radam<strong>en</strong>t freda (amb fred int<strong>en</strong>s ocasional <strong>de</strong>gut a les arriba<strong>de</strong>s d’aires <strong>de</strong>l<br />

nord), i m<strong>en</strong>ys humida que <strong>la</strong> primavera i <strong>la</strong> tardor, amb temperatures mitjanes <strong>en</strong>tre els<br />

9 i els 12º C. La primavera torna a ser plujosa, amb temperatures molt suaus, que s’elev<strong>en</strong><br />

a mesura que s’acosta l’estiu.<br />

Cal dir que aquesta m<strong>en</strong>a <strong>de</strong> clima pr<strong>en</strong> el seu nom <strong>de</strong> l’àrea <strong>mediterrània</strong>, però que<br />

també el po<strong>de</strong>m trobar a <strong>altres</strong> contin<strong>en</strong>ts, a algunes zones costaneres <strong>de</strong> <strong>la</strong>titud mitjana:<br />

és el cas <strong>de</strong> Califòrnia, <strong>de</strong> <strong>la</strong> part c<strong>en</strong>tral <strong>de</strong> Xile (on es troba Santiago), l’extrem més al<br />

sud <strong>de</strong> Sud-àfrica (àrea <strong>de</strong> Ciutat <strong>de</strong>l Cap) i àrees <strong>de</strong> l’oest i sud d’Austràlia (on hi ha Perth<br />

o A<strong>de</strong><strong>la</strong>i<strong>de</strong>).<br />

Als països <strong>de</strong> <strong>la</strong> regió <strong>mediterrània</strong> es trob<strong>en</strong> <strong>altres</strong> climes. A <strong>la</strong> meitat nord-oest <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

P<strong>en</strong>ínsu<strong>la</strong> Ibèrica i gairebé tota França el clima és atlàntic, molt més humit i d’estius més<br />

frescos. A <strong>la</strong> zona <strong>de</strong>ls Alps (a més <strong>de</strong> les petites àrees amb altituds superiors als 2.000<br />

metres) hem <strong>de</strong> par<strong>la</strong>r d’un clima d’alta muntanya, amb hiverns <strong>de</strong> fred int<strong>en</strong>s i precipitacions<br />

<strong>en</strong> forma <strong>de</strong> neu i estius frescos. El clima contin<strong>en</strong>tal <strong>de</strong> <strong>la</strong> regió <strong>de</strong>ls Balcans pres<strong>en</strong>ta<br />

temperatures extremes, tant a l’estiu com a l’hivern. A l’est i al sud <strong>de</strong> <strong>la</strong> Mediterrània,<br />

hi ha les àrees <strong>de</strong> clima més sec: po<strong>de</strong>m distingir <strong>en</strong>tre una franja amb un clima d’estepa<br />

<strong>de</strong> <strong>la</strong>titud mitjanes (estius molt cal<strong>en</strong>ts, i un clima molt àrid s<strong>en</strong>se arribar als extrems <strong>de</strong>l<br />

clima <strong>de</strong>sèrtic), i una franja <strong>de</strong> clima pròpiam<strong>en</strong>t <strong>de</strong>sèrtic, amb poquíssimes precipitacions<br />

al l<strong>la</strong>rg <strong>de</strong> l’any, estius <strong>de</strong> temperatures altíssimes, i gran oscil·<strong>la</strong>ció tèrmica <strong>en</strong>tre el dia<br />

i <strong>la</strong> nit.<br />

- Quines creus que són les àrees amb clima més dur per a <strong>la</strong> vida humana a l’àrea<br />

<strong>mediterrània</strong>?<br />

El quadre segü<strong>en</strong>t dóna una i<strong>de</strong>a <strong>de</strong> <strong>la</strong> diversitat climàtica que trobam als països<br />

mediterranis:<br />

Mitjana <strong>de</strong> Mitjana <strong>de</strong> Precipitacions<br />

temperatures temperatures (litres per m 2<br />

mínimes <strong>de</strong>l màximes <strong>de</strong>l a l’any)<br />

mes <strong>de</strong> g<strong>en</strong>er mes <strong>de</strong> juliol<br />

Palma <strong>de</strong> Mallorca 3,5 30,8 406<br />

Lisboa 8,2 27,4 690<br />

París 2,5 24,4 649<br />

Roma 3,7 28,6 733<br />

Sarajevo -4,4 25,5 931<br />

At<strong>en</strong>es 5,2 33,5 414<br />

Ankara -3,5 29,9 382<br />

Jerusalem 6,4 29,0 554<br />

Amman 3,6 32,0 269<br />

Ghat (Líbia) 3,5 39,7 6<br />

Tunis 7,2 32,6 465<br />

- Ass<strong>en</strong>ya<strong>la</strong> sobre el mapa els rius Ebre, Rodan, Poo i Nil. Ass<strong>en</strong>ya<strong>la</strong> també els mars Adriàtic,<br />

Negre, Roig i Egeu.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!