OBRAS DORS N° 1 de genièr de 1969 ... - Université de Provence

govèrn se ne’n preocupèt pas, mas que faguèt sentir un fum d'empaches quora l'adobament dau
territòri rendèt necieras de consultas permanentas e una coordinacion per entreprene de trabalhs e
estudis d'accion regionala. D'onte, aprestada per mantun assag (circonscripcions de l'I.N.S.E.E.
modificas mai d'un còp, Igamias, e.c.a.) la formacion de las 21 regions de programa que coneissèm
uèi. A l'interior de caduna, s'esforcèron de regropar los servicis relevant de plusors menistèris dins una
capitala sota la responsabilitat, relativa e limitada per las resisténcias autonomistas de fòrça
admenistracions, d'un prefècte coordinaire. Lo despartiment d'aquestas regions, darrier avatar conegut
uèi de las encontradas naturalas, foguèt pro tradicionau, e respectèt la part mai granda de las províncias
ancianas, sens comptar que toquèt pas aus despartaments. Laidonc se pòt dire que se fonda sus de
realitats solidas, esprovadas per la geografia e l'istòria. Rars son los cas de divergéncia: una Picardia
estenduda vers lo Sud, de Païses de Lèire recampant Anjòu, Maine e tròces de Peitau e Bretanha, e,
coma se podiá imaginar d'après los precedents istorics, las regions dau Bacin Aquitan (mas, aquí, lo
partiment indiscutible d'influéncias entre Bordèu e Tolosa foguèt respectat e lo resultat es superior aus
devesiments ancians).
Pasmens, mai de detz ans après la creacion de las regions de programa, la quita unificacion
administrativa es pas acabada, d'encambaments estranhs subsistisson a de nivèus diferents, e sutretot,
dos organismes fòrça importants restan en defòra: l'armada — que, es vertat, visquèt totjorn en França
coma un Estat dins l'Estat — e mai enquèra la justícia, tan servairitz, estacada a sos ressòrts de Corts
d'Apèl (veire mapa 2).
Mas fòrça repròchis son adreçats a las regions de programa:
1. — Son pasque faitas per la comoditat daus fonccionaris. Son pas avenidas de penetrar dins la
consciéncia populara. Restan donc un espleit au servici complet dau govèrn e dau centralisme.
Observància justa, mas analisa faussa de las causas: lo desenvolopament de la consciéncia regionala es
pas afar de limits!
2. — Son tròp petitas, tròp pauc pobladas, per equilibrar la podença parisenca, per formar l'encastre
d'un adobament vertadièr dau territòri e per se comparar aus Laender d'Alemanha Federala, las
províncias d'Itàlia amb quaus seràn confrontats dins Euròpa avenidoira: vau mièlhs passar dirèctament
a la talha europenca (regions de 3 a 8 milhons d'estatjants), en formar de grands ensembles regionaus
gropats a l'entorn de metropòlis. Coma la tendéncia que s'exprimís ansin es fòrta a l'ora presenta, cau
veire sus qualas realitats pòt se basar.
II. — LAS REGIONS ECONOMICAS E URBANAS
Au contrari de Granda Bretanha, Alemanha, Estats Units, se son desengatjadas lentament, e
incompletament enquèra. Aqueste retard a de causas nombrosas:
— Una estagnacion economica longa de mai d'un mièg sègle dins un encastre nacionau barrat per lo
proteccionisme.
— Un augment lent de la populacion favoriguèt lo mantén de l'organizacion regionala tradicionala.
— Ne resultèt una urbanizacion longamai reduita, comparada aus païses industriaus d'Euròpa e
d'America de Nòrd.
— Enfin, la violéncia, l'amplor e la rapiditat daus cambiaments subrevenguts dempuèi vint e cinc ans
empenhèron de trasferiments de populacion enquera pas estabilizats, e pauc favorables a l'assetament
d'un equilibri novèu.
Ni per tot, s'apiejant sus de critèris nombroses (preséncia de servicis rars, malhum de traspòrt en
comun, relacions telefonicas, e.c.a.) los geografs primiers (cf. ROCHEFORT: L'organisation urbaine
de l'Alsace, Paris, 1962, e après el, los estudis de Y. BABONEAU, sus las vilas e regions de Lèire
Mejana, de DUGRAND sus lo Lengadoc, e.c.a.), puèi los estadisticians e los adobaires, an determenat
una ierarquia de vilas e limitat lors zonas d'enfluència (veire mapa 3). An destinguit uèit metròpolis, e,
en dejós, de centres regionaus de dos òrdres de grandesa, puèi de vilas d'importància locala — d'alhors
a de nivèus diferents: l'acòrdi es pas perfèit, ni per la terminologia, ni per lo classament.
Es cèrt que, de nòstres jorns, las vilas son lo motor de l'organizacion sociala, tant dins lo domèni
materiau qu'intellectuau, e qu'aqueste ròtle pòt pas qu'augmentar dins l'avenir prevesible. Mas alara
qu'en Alemanha l'unibletat dau malhum urban foguèt sufisenta per qu'un geograf aja pogut traçar un
esquèma exagonau de lors rapòrts, en França, fòrça dificultats se dreiçan se l'òm vòu emplegar los
raions d'influència urbans per partir lo territòri: