Gramática - Academia de la Llingua Asturiana

1
L'artículu tien estes formes:
L'artículu
Formes del artículu
MASCULÍN FEMENÍN NEUTRU
SINGULAR el la lo
PLURAL los les
Exemplos: el camín, la xente, lo murnio, los llobos, les palombes. La
espresión gráfica d'estes formes pue vese alterada por delles perdes y xuntures
de soníos, reflexaes na escritura polos casos d'apostrofación y poles
contraiciones.
1.1 Formes apostrofaes
En determinaes circunstancies, los artículos el y la pierden la so vocal.
Esti fechu refléxase na escritura per aciu del signu ortográficu llamáu
apóstrofu (').
1.1.1 APOSTROFACIÓN DEL ARTÍCULU EL
VIII
L'artículu el apostrófase acordies coles siguientes normes:
a) Apostrófase como l' cuando va siguíu de pallabra qu'entama per vocal
o h muda. Exemplos: l'asturianu, l'exe, l'inxenieru, l'orbayu, l'untu,
l'hachu, l'hermanu, l'himnu, l'horru, l'humor. Téngase en cuenta que
l'apostrofación nun ye posible ante «h.-»:el h. umu "el fumu".
b) Apostrófase como 'l cuando va precedíu de pallabra qu'acaba en vocal
y siguíu por pallabra qu'entama per consonante. Exemplos: rompió'l
xarru, ye primu'l cuñáu, lleva'l xatu, fiende'l maderu, ye'l cura, fai'l
favor, tu bebi'l vasu, coméi'l pexe, ta moyáu'l suelu.
c) L'artículu el, si va precedíu de pallabra qu'acaba per vocal, y al mesmu
tiempu siguíu de pallabra qu'entama tamién en vocal o h muda, apostrófase
según s'afita nel puntu a) d’esti apartáu: rompió l'exe, traxo
l'hachu, ye primu l'alcalde, ye amiga l'hermanu, lleva l'armariu, ye
VIII.
L’artículu
97