21.04.2013 Views

Gramática - Academia de la Llingua Asturiana

Gramática - Academia de la Llingua Asturiana

Gramática - Academia de la Llingua Asturiana

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

pertenecen a los que presenten variación <strong>de</strong> xéneru masculín y femenín.<br />

Trátase, pelo contrario, <strong>de</strong> coinci<strong>de</strong>ncies ente sustantivos <strong>de</strong> xéneru fixu<br />

masculín que tienen espresión asemeyada a otros <strong>de</strong> xéneru fixu femenín:<br />

el cueru, <strong>la</strong> cuera; el casu, <strong>la</strong> casa; el cuelmu, <strong>la</strong> cuelma; el garitu, <strong>la</strong><br />

garita; el palu, <strong>la</strong> pa<strong>la</strong>; el come<strong>de</strong>ru, <strong>la</strong> come<strong>de</strong>ra; el filu, <strong>la</strong> fi<strong>la</strong>; el forru,<br />

<strong>la</strong> forra; l'alborniu, l'albornia; el tema, <strong>la</strong> tema; el marcu, <strong>la</strong> marca; el<br />

mapa, <strong>la</strong> mapa; el sidru, <strong>la</strong> sidra; el cai, <strong>la</strong> cai.<br />

2<br />

El neutru<br />

2.1 Carauterístiques xenerales<br />

El neutru ye un xéneru qu'apaez nel artículu, nos axetivos, nos referentes<br />

y nos pronomes personales qu'entren en concordancia con sustantivos non<br />

cuntables y con otros elementos d'asemeyaes carauterístiques.<br />

A diferencia <strong>de</strong>l xéneru masculín y femenín y <strong>de</strong>l númberu, el neutru nun<br />

tien manifestación (sacantes unos pocos <strong>de</strong> casos) nel términu rexente o<br />

nuclear <strong>de</strong> <strong>la</strong> concordancia (el sustantivu), sinón namái nel términu subordináu,<br />

o seya, nel axetivu o referente. Sicasí, <strong>la</strong> presencia <strong>de</strong>l neutru nel<br />

axetivu o nel referente ye pura repercusión <strong>de</strong>l calter non cuntable <strong>de</strong>l términu<br />

principal.<br />

Los sustantivos y otros elementos qu'esixen concordancia <strong>de</strong> neutru, apaecen<br />

siempre en singu<strong>la</strong>r; el neutru enxamás s'asocia al númberu plural, lo<br />

que se reflexa tamién na concordancia col verbu.<br />

La esistencia <strong>de</strong>l neutru fai que n'asturianu l'axetivu pueda amosar tres terminaciones:<br />

-u pal masculín, -a pal femenín y -o pal neutru. Por exemplu:<br />

malu, ma<strong>la</strong>, malo.<br />

Tolo que se refier a <strong>la</strong> sintaxis <strong>de</strong>l neutru pue atopase en XXII.2.3.2 y<br />

XXIV.4.1.1.<br />

2.2 Espresión <strong>de</strong>l neutru<br />

2.2.1 MODELOS DE TRIPLE TERMINACIÓN N’AXETIVOS<br />

Xeneralmente, el formante morfolóxicu <strong>de</strong>l neutru tien como espresión<br />

específica -O: malo, moyao, bebío, nuevino, puercono, charrano, etc.<br />

Acordies con esto, l'axetivu asturianu presenta los siguientes mo<strong>de</strong>los <strong>de</strong><br />

VII.<br />

El xéneru<br />

y el númberu<br />

89

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!