Gramática - Academia de la Llingua Asturiana

VI.
El nome
y l’axetivu
82
ción nun s'espresa. Sicasí, lo referenciao pue espresase per aciu de sintagmes
diversos. Por exemplu: la sidra tien preciu doble que'l vinu, la sidra
tien preciu doble del qu'anunciaben, la sidra tien preciu doble del anunciáu,
la sidra tien preciu doble al anunciáu.
2.3.2 GRAU SUPERLATIVU
El grau superlativu presenta la cualidá del axetivu na so mayor intensidá.
Hai dos menes de superlativu: el relativu y l'absolutu.
El superlativu relativu presenta la cualidá col mayor o menor grau d'intensidá
dientro d'un conxuntu que se toma como referencia. El superlativu
relativu constrúise cola secuencia el (la, lo, los, les) + más (menos) + axetivu
+ de + referencia. Exemplos: el mio pueblu ye'l más guapu del conceyu,
esos asuntos yeren los menos abegosos de toos.
El superlativu absolutu presenta la cualidá col mayor grau d'intensidá,
pero ensin referencia a nengún otru elementu de referencia. Hai varies
maneres de formalu:
a) Anteponiéndo-y al axetivu'l prefixu per-. Exemplos: esti pueblu ye perguapu,
ye un perru perblancu, el cielu del atapecer ye perroxu, ye un
asuntu perabegosu.
b) Anteponiéndo-y al axetivu'l prefixu re- o requete-. Exemplu: ye un
home revieyu, púnxose requetellocu.
c) Amestándo-y al axetivu'l sufixu -ísimu, -ísima, -ísimo. Exemplos: guapísimu,
blanquísimu, llarguísimu, etc. De toes maneres, ha tenese en
cuenta que ciertu númberu d'axetivos nun lleven con facilidá esti sufixu,
y otros nun puen llevalu.
d) Anteponiéndo-y al axetivu alverbios de cantidá como muncho, mui,
bramente, etc. Exemplos: esti pueblu ye muncho guapu, ye un perru
mui blancu, el cielu del atapecer ye bramente roxu.
e) Remanando procedimientos sintácticos, como reiteraciones (ye un
home vieyu vieyu), frases comparatives (ye más llistu que cien sabios
xuntos), frases consecutives (ta tan frío que xela l'aliendu), frases
feches (ye como un volador "rápidu"), etc.
Considérase redundante axuntar nel mesmu axetivu dos procedimientos
superlativos al empar; diráse, entós, perblancu, mui blancu o blanquísimu,
pero non *mui blanquísimu o *perblanquísimu; mui vieyu o revieyu, pero
non *mui revieyu; etc.