Gramática - Academia de la Llingua Asturiana

VI.
El nome
y l’axetivu
74
1
El nome y l’axetivu
El nome o sustantivu
1.1 Carauterístiques xenerales
El sustantivu o nome ye una categoría sintáctica que ye a exercer funciones
propies como la de nucleu nominal, suxetu, complementu direutu y,
capacitáu pola preposición correspondiente, complementu indireutu, complementu
circunstancial y suplementu. Exemplos: el bon llibru vieyu, el
páxaru esnala, come mazanes, mercó-y carambelos al neñu, entrugólo
con duldes, falaben de llaceries.
El sustantivu consta de dos partes bien definíes: el lexema o raíz, qu'aporta'l
significáu básicu; y los morfemes, qu'aporten significaos secundarios y
sirven d'enllaz con otros elementos de la oración. Asina: páxar-u, rapaz-a,
llob-os, pit-es.
El lexema o raíz ye la base del sustantivu; el so conteníu siempre fai referencia
a entidaes de la realidá, seyan concretes o astrautes, coses o persones,
individuales o coleutives, etc.
Los morfemes nominales son:
- El xéneru, que s'asocia a estremaos significaos (sexu, tamañu...) o a nengún;
dixebra los sustantivos en masculinos o femeninos.
- El númberu, qu'opón una clas d'individuos o ún en particular (singular)
a un númberu indefiníu d'unidaes (plural).
- L'artículu, que ye un identificador qu'actualiza una parte de la realidá
que'l sustantivu clasifica. L'artículu opónse a la so ausencia: xente / la
xente, ropa de neña / ropa de la neña.
Dientro'l grupu sintagmáticu nominal, el nome pue dir acompañáu de
subordinaos axetivos o axetivaos: el páxaru mariellu, el páxaru de plumes
blanques, esti páxaru.
1.2 Clasificación de los sustantivos
Acordies col significáu aportáu pol so lexema, los nomes o sustantivos
puen clasificase en:
1.2.1 NOMES CONCRETOS Y NOMES ASTRAUTOS
Los nomes concretos refiérense a realidaes del mundu físicu, que puen ser
VI