21.04.2013 Views

Gramática - Academia de la Llingua Asturiana

Gramática - Academia de la Llingua Asturiana

Gramática - Academia de la Llingua Asturiana

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

V.<br />

L’acentu<br />

68<br />

Convién fixase que n'asturianu les siguientes pal<strong>la</strong>bres nun tienen hiatu,<br />

sinón diptongu: periodu, etiope, austriacu, olimpiada, cardiacu, zodiacu,<br />

etc.<br />

c) Ye norma emplegar l'acentu gráficu siempre nes xuntures ii cuando una<br />

d'elles ye tónica. Nesti casu, l'acentu llántase sobre <strong>la</strong> vocal tónica:<br />

fiína, Mariína, salíi, apurríi.<br />

d) Nos hiatos <strong>de</strong> "vocal zarrada tónica + diptongu" (o "diptongu + vocal<br />

zarrada tónica"), tamién se l<strong>la</strong>nta siempre acentu gráficu sobre <strong>la</strong> vocal<br />

zarrada, como mediu <strong>de</strong> facer notar l'hiatu. Exemplos: facíeis, uvieínes,<br />

perdíais, fueínos, fueúcos.<br />

e) Nos hiatos <strong>de</strong> "vocal zarrada + semiabierta o abierta tónica", usaráse l'acentu<br />

cuando asina lo pidan les normes xenerales. Exemplos: afié, fió,<br />

Tiós, pero triar, fiaremos.<br />

3.4 Acentuación <strong>de</strong> conxuntos <strong>de</strong> verbu y pronome enclíticu<br />

La xuntanza en <strong>de</strong>cursu d'una forma verbal más un pronome átonu enclíticu<br />

escríbese nuna so<strong>la</strong> pal<strong>la</strong>bra; ver XXIII.4. Nestos conxuntos síguense<br />

les siguientes normes d'acentuación:<br />

a) Si una forma verbal lleva acentu por sí mesma, consérvalu al amesta-y<br />

ún o dos pronomes átonos, magar qu'al conxuntu resultante nun-y<br />

correspuenda acordies coles normes xenerales d'acentuación.<br />

Exemplos: mandó, mandólu; faláis, faláisme; dicís, dicísnos; facíes,<br />

facíeslo; llevó, llevóvoslo.<br />

b) Cuando se-y amiesta ún o dos pronomes átonos a una forma verbal que<br />

nun tien acentu por sí so<strong>la</strong>, pondráse-y si'l conxuntu resulta una pal<strong>la</strong>bra<br />

esdrúxu<strong>la</strong>. Exemplos: curia, cúria<strong>la</strong>; presta, préstame; dixo, díxovos;<br />

falen, fálente; fa<strong>la</strong>o, tengo faláote.<br />

c) Nesti sen, y anque non siempre seya asina na pronunciación, a efeutos<br />

d'acentuación el pronome -y cunta siempre como una sí<strong>la</strong>ba. Por exemplu:<br />

quita, quíta-y; da, da-y, dá-y<strong>la</strong>; fa<strong>la</strong>, fá<strong>la</strong>-y; dan, dan-y, dán-ylo;<br />

apurro, apúrro-y; fecho, tien fécho-y.<br />

3.5 Acentuación d'alverbios en -mente y <strong>de</strong> pal<strong>la</strong>bres compuestes<br />

Los axetivos o alverbios a los que se-yos amiesta -mente, conserven l'acentu<br />

gráficu si yá enantes lu llevaben. Exemplos: arré, arrémente; foína,<br />

foínamente.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!