21.04.2013 Views

Gramática - Academia de la Llingua Asturiana

Gramática - Academia de la Llingua Asturiana

Gramática - Academia de la Llingua Asturiana

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

2.11 Lletres «r» y «rr»<br />

Na escritura <strong>de</strong> <strong>la</strong> lletra «r» y <strong>de</strong>l dígrafu «rr» siguiránse les normes<br />

siguientes:<br />

a) Lletra «r».<br />

Emplégase nestos casos:<br />

- Al entamar una pal<strong>la</strong>bra: rocea, roxu, reya, Ranón.<br />

- Tres <strong>de</strong> les lletres «n», «l» y «s»: vienres, tienru, xenru, alredor, esriñonar,<br />

Israel.<br />

- Nos grupos consonánticos pr, tr, cr, br, dr, gr, fr y zr. Exemplos: prunu,<br />

trabe, cruz, bracu, drechu, granu, frayar, zreza.<br />

- En final <strong>de</strong> sí<strong>la</strong>ba o <strong>de</strong> pal<strong>la</strong>bra: parl<strong>la</strong>r, torgar, unviar, coyer.<br />

- Ente vocales, cuando representa'l fonema /r/: caru frente a carru, fora<br />

frente a forra, númberu, xera, quieren.<br />

b) Dígrafu «rr».<br />

Namái s'emplega ente vocales y dientro d'una mesma pal<strong>la</strong>bra, pa<br />

representar el fonema /r- /. Exemplos: carru frente a caru, forra frente a<br />

fora, cuerria, horru, purre<strong>la</strong>.<br />

2.12 Lletra «h»<br />

La lletra «h», que nun representa nengún fonema, emplégase nos casos en<br />

que tea xustificao po<strong>la</strong> etimoloxía <strong>de</strong> <strong>la</strong> pal<strong>la</strong>bra y s'afite na tradición escrita.<br />

Asina, home, humanu, hachu, haber, herba, hermanu, heredar, hestoria,<br />

húmedu, humildar, horru, hipertensu, héliz, holograma, alcohol,<br />

mahometanu, etc. Asina entós, <strong>la</strong> lletra «h» enxamás s'usará en pal<strong>la</strong>bres<br />

como artu, umeru, erbía, Eres y otres. Sobre l'emplegu <strong>de</strong> <strong>la</strong> lletra «h.», ver<br />

I.1.2.2.<br />

3<br />

Perda <strong>de</strong> consonantes<br />

Na ca<strong>de</strong>na fa<strong>la</strong>da, especialmente na conversación rápida, fórmense <strong>de</strong>lles<br />

secuencies <strong>de</strong> consonantes on<strong>de</strong> una pue <strong>de</strong>saniciase <strong>de</strong> <strong>la</strong> pronunciación.<br />

Asina, por exemplu, los xatos, les saques o pites roxes pronúnciense davezu<br />

suprimiendo <strong>la</strong> [-s] final <strong>de</strong> <strong>la</strong> primera pal<strong>la</strong>bra: "loxatos", "lesaques",<br />

"piterroxes"; pero normalmente estos fenómenos <strong>de</strong> perda <strong>de</strong> consonantes<br />

nun tienen nengún reflexu na escritura.<br />

III.<br />

Les consonantes<br />

49

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!