21.04.2013 Views

Gramática - Academia de la Llingua Asturiana

Gramática - Academia de la Llingua Asturiana

Gramática - Academia de la Llingua Asturiana

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

función <strong>de</strong> complementu circunstancial. Exemplos: miróme torcidamente,<br />

trabaya mui curiosamente, falái selemente, falái pru<strong>de</strong>ntemente, guapamente-y<br />

da por venir, siempre se comporten bonalmente.<br />

3.8 Complementu circunstancial d'oración<br />

El complementu circunstancial d'oración —l<strong>la</strong>máu tamién complementu<br />

inci<strong>de</strong>ntal— ye una función exercida por un sintagma alverbial (alverbiu<br />

<strong>de</strong> xuntura o cohesivu) qu'amuesa un significáu que se refier o afeuta al<br />

conxuntu <strong>de</strong> <strong>la</strong> oración y non solo al nucleu verbal.<br />

Unes vegaes val pa espresar el puntu <strong>de</strong> vista <strong>de</strong>l fa<strong>la</strong>nte respeuto <strong>de</strong>l<br />

enunciáu nel predicáu, o respeuto <strong>de</strong>l oyente: l<strong>la</strong>mentablemente, acabóse<br />

too; si te soi sinceru, nun te creyo gota; en serio, ¿ficístilo tu?; daveres,<br />

ye una maravía <strong>de</strong> pelícu<strong>la</strong>.<br />

Otres val pa espresar una mena <strong>de</strong> rel<strong>la</strong>ción (causal, concesiva, condicional,<br />

etc.) ente <strong>la</strong> so oración y lo espresao na anterior o lo consabío en contestu:<br />

mañana ye fiesta; poro, nun abren les tien<strong>de</strong>s.<br />

La mayoría <strong>de</strong> los alverbios o <strong>de</strong> los sintagmes alverbiales comparten<br />

doble función. Por exemplu, l'alverbiu asina ye complementu circunstancial<br />

en él siempre fai les coses asina, pero ye complementu d'oración en<br />

nun taba nai<strong>de</strong> d'acuerdu; asina, entamóse un discutiniu tremendu.<br />

Otros alverbios o sintagmes alverbiales, sin embargu, tán espresamente<br />

especializaos nesta función. Esti ye'l casu, por exemplu, <strong>de</strong>l alverbiu poro,<br />

qu'enxamás nun pue funcionar como complementu circunstancial.<br />

4<br />

Proclisis y enclisis<br />

<strong>de</strong> los pronomes átonos<br />

4.1 Observaciones xenerales<br />

N'asturianu, los pronomes átonos (ver XIII.3) puen allugase tres <strong>de</strong>l verbu<br />

(eso préstame, dixímos-yoslo) o ante él (eso nun me presta, nun sé cuándo-yos<br />

lo diximos). El fechu <strong>de</strong> que los pronomes átonos apaezan nun allugamientu<br />

o n'otru obe<strong>de</strong>z a <strong>de</strong>lles lleis sintáctiques abondo precises.<br />

Dáse-y el nome d'enclisis al fechu <strong>de</strong> dir el pronome o pronomes allugaos<br />

tres <strong>de</strong>l verbu. El pronome qu'asina apaez usáu llámase enclíticu. La pro-<br />

XXIII.<br />

La oración<br />

y les funciones<br />

oracionales<br />

363

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!