Gramática - Academia de la Llingua Asturiana

XXII.
El grupu
nominal
332
nada, esos altos cordales. Delles vegaes pue ocupar el segundu llugar:
pintaron toa esa muria de verde.
Sicasí, otros elementos son incompatibles nesti allugamientu col demostrativu
antepuestu. Ye'l casu de los posesivos y d'indefiníos como munchu,
abondu, un, dél, dalgún, nengún, bastante, cada, cualquier, etc.
2.6.2 SUBORDINAOS POSPUESTOS AL SUSTANTIVU
Allugáu tres del sustantivu, el demostrativu xeneralmente apaez ensin
compaña d'otros elementos, magar que tamién ye posible acompañando a
otru axetivu posnuclear: la castañal aquella ye enforma vieya, cuesten
abondo los pisos esos, paez bon fontaneru'l rapaz esi, la castañal podre
aquella.
Convién reparar nel fechu de que los demostrativos neutros puen tamién
allugase tres del nucleu sustantivu, en concordancia con non cuntables.
Poro, puen tamién exercer funciones d'axetivu: la madera eso nun val pa
quemar, nun yera de naide'l carbón aquello, nun hai quien beba la sidra
eso.
Los demostrativos tamién puen exercer funciones sustantives; a diferencia
d'otros axetivos, eses funciones llógrales ensin necesidá d'artículu. Nesti
casu, apuerten tamién a ser núcleos, de manera que se presenten solos nel
so sintagma: esti ye'l meyor de toos, d'aquella val más nun s'acordar, nun
vas a nengún llau con eso.
Pero tamién puen acompañase d'axetivos y otros términos subordinaos:
toos esos coches son bonos, pero ésti azul ye'l meyor de toos; prestáronme
toles películes, anque d'aquella d'ayeri valme más nun m'acordar; nun
vas a nengún llau con eso desfecho.
2.7 Los posesivos nel grupu nominal
En calidá d'axetivu, el posesivu pue presentase como subordináu antepuestu
o pospuestu del grupu nominal.
2.7.1 EL POSESIVU COMO TÉRMINU SUBORDINÁU
Como términu subordináu antepuestu, el posesivu —como ye esperable
nun axetivu— apaez en masculín o en femenín, pero non en neutru. A esti
respeutu, ha tenese en cuenta que les formes mio, to y so amuesen terminación
común pa dambos xéneros, que de toes maneres queda manifestáu
pel artículu: el mio / la mio, el to / la to, el so / la so. Como subordináu