Gramática - Academia de la Llingua Asturiana

llibru escritu, un bon direutor alministrativu, aquellos grandes personaxes
de la hestoria, dellos malos presidentes del gobiernu, munches oficines
pesllaes, el nuesu segundu conciertu, los diez últimos llugares de
la llista, qué bones marañueles de Gozón, cuántos verdes praos floríos.
- En posición antepuesta, los demostrativos y los posesivos preceden a los
indefiníos: esti pocu pastel, esa mesma cai, el so otru fíu, les sos mesmes
tíes. Ye esceición tou: tou esi prau, toa esa ciudá, tol mio corazón, toles
sos fuerces.
- El posesivu nun s'emplega normalmente n'allugamientu antepuestu con
demostrativos, interrogativos y dellos indefiníos. Asina, esti pisu mio,
esa fía nuesa, cuántos praos vuesos, munchu dineru to. Construcciones
como esti mio pisu, esa nuesa fía son propies de la llingua lliteraria.
Esiste tamién la posibilidá de coordinar dos términos subordinaos al
mesmu nivel xerárquicu, per aciu de conxunciones conectores como y, o,
pero. Exemplos: una casa vieya y murnia, el primer llibru escritu y publicáu,
dos o tres cereces, munches y bones allegríes, un pisu pequeñu pero
soleyeru, etc.
2.3 La concordancia nel grupu nominal
Cuando'l nucleu del grupu nominal ye un sustantivu y el términu (o términos)
subordináu un axetivu, establezse una concordancia, que consiste
en que dellos morfemes del nucleu (concretamente, el númberu y el xéneru)
o un trazu léxicu de so (concretamente, el de cuntable / non cuntable)
repercuten morfolóxicamente nel términu subordináu. La concordancia
establezse tamién, de manera redundante, col artículu.
Tolo que se refier a la concordancia atributiva de númberu y de xéneru
(masculín, femenín y neutru) pue atopase en XXIV.4.
2.3.1 LA CONCORDANCIA DE NÚMBERU
L'axetivu subordináu concuerda en númberu col nucleu sustantivu.
Exemplos: l'añu gafu, los años gafos; la lloba famienta, les llobes famientes.
Ha tenese en cuenta que l'allugamientu antepuestu del términu subordináu
nun altera un res la concordancia de númberu: el gafu añu, los gafos
años; la famienta lloba, les famientes llobes.
Los referentes axústense tamién a les normes de concordancia singular o
plural col sustantivu presente nel testu o nel contestu. Compórtense asina
referentes como los demostrativos, los pronomes tónicos de tercera persona,
los pronomes átonos de tercera persona (de complementu direutu ya
XXII.
El grupu
nominal
321