21.04.2013 Views

Gramática - Academia de la Llingua Asturiana

Gramática - Academia de la Llingua Asturiana

Gramática - Academia de la Llingua Asturiana

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

homazu, mozu ’ mozazu, muyer ’ muyeraza ~ muyerazu, neñu ’ neñazu,<br />

pisu ’ pisazu.<br />

-CIÓN<br />

Sufixu improductivu, categorizador <strong>de</strong>n<strong>de</strong> verbu y asociáu a sustantivu.<br />

Significáu: "aición y efeutu". Exemplos: aburrir ’ aburrición, atrayer ’<br />

atraición, constituyir ’ constitución, contrayer ’ contraición, esmoler ’<br />

esmolición, imaxinar ’ imaxinación, lliberar ’ lliberación, tresformar ’<br />

tresformación, vengar ’ vengación.<br />

-DÁ, -EDÁ, -IDÁ o -TÁ<br />

Sufixu improductivu, categorizador <strong>de</strong>n<strong>de</strong> axetivu y asociáu a sustantivu.<br />

Significaos <strong>de</strong> "cualidá, aición, conxuntu": amable ’ amabilidá,<br />

antiguu ’ antigüedá, asturianu ’ asturianidá, bonu ’ bondá, c<strong>la</strong>ru ’<br />

c<strong>la</strong>ridá, común ’ comunidá, estrañu ’ estrañedá, falsu ’ falsedá, floxu<br />

’ floxedá, foscu ’ fosquedá, humanu ’ humanidá, llibre ’ llibertá,<br />

malu ’ maldá, mozu ’ mocedá, posible ’ posibilidá, prestosu ’ prestosidá,<br />

ruin ’ ruindá, santu ’ santidá, vecín ’ vecindá, xeneral ’ xeneralidá.<br />

-DERA<br />

Sufixu productivu, categorizador <strong>de</strong>n<strong>de</strong> verbu y asociáu a sustantivu.<br />

Significáu: "aición y efeutu repetíu o poco intensu": comer ’ come<strong>de</strong>ra,<br />

carpir ’ carpi<strong>de</strong>ra, beber ’ bebe<strong>de</strong>ra, dormir ’ dormi<strong>de</strong>ra, enten<strong>de</strong>r ’<br />

enten<strong>de</strong><strong>de</strong>ra, fa<strong>la</strong>r ’ fa<strong>la</strong><strong>de</strong>ra, fumar ’ fuma<strong>de</strong>ra, llimpiar ’ llimpia<strong>de</strong>ra,<br />

pruyir ’ pruyi<strong>de</strong>ra, tusir ’ tusi<strong>de</strong>ra.<br />

-DERU ~-DERA (con sustantivos)<br />

-DERU, -DERA, -DERO (con axetivos)<br />

Sufixu productivu, categorizador <strong>de</strong>n<strong>de</strong> verbu o sustantivu y asociáu a<br />

sustantivu o axetivu. Significaos:<br />

- "Sitiu on<strong>de</strong> se fai daqué": abellugar ’ abelluga<strong>de</strong>ru, abrigar ’ abriga<strong>de</strong>ru,<br />

beber ’ bebe<strong>de</strong>ru, cargar ’ carga<strong>de</strong>ru, comer ’ come<strong>de</strong>ru, criar<br />

’ cria<strong>de</strong>ru, embarcar ’ embarca<strong>de</strong>ru, esbil<strong>la</strong>r ’ esbil<strong>la</strong><strong>de</strong>ru, esboligar<br />

’ esboliga<strong>de</strong>ru, l<strong>la</strong>var ’ l<strong>la</strong>va<strong>de</strong>ru, mexar ’ mexa<strong>de</strong>ru, picar ’ pica<strong>de</strong>ru,<br />

saltar ’ salta<strong>de</strong>ra, subir ’ subi<strong>de</strong>ra.<br />

- "Aparatu o ferramienta": agarrar ’ agarra<strong>de</strong>ra, bogadar ’ boga<strong>de</strong>ru,<br />

firir ’ firi<strong>de</strong>ra, recudir ’ recudi<strong>de</strong>ru ~ recudi<strong>de</strong>ra, ruxir ’ ruxi<strong>de</strong>ru,<br />

xingar ’ xinga<strong>de</strong>ru.<br />

- "Que pue facese": facer ’ face<strong>de</strong>ru, pagar ’ paga<strong>de</strong>ru.<br />

- "Que tien": agua ’ agua<strong>de</strong>ru.<br />

XXI.<br />

Derivación<br />

y composición<br />

277

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!