21.04.2013 Views

Gramática - Academia de la Llingua Asturiana

Gramática - Academia de la Llingua Asturiana

Gramática - Academia de la Llingua Asturiana

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

XX.<br />

Les<br />

conxunciones<br />

258<br />

2.2.1 CONXUNCIONES COPULATIVES<br />

Espresen una amestanza o suma ente los términos que s'enl<strong>la</strong>cen. Son les<br />

siguientes:<br />

Y ~ YA<br />

Dambes formes son equivalentes dafechu en tolos casos: Uviéu y Xixón o<br />

Uviéu ya Xixón, b<strong>la</strong>ncos y negros o b<strong>la</strong>ncos ya negros, enriba y embaxo o<br />

enriba ya embaxo, nieva y orbaya o nieva ya orbaya.<br />

De toes maneres, cuando a <strong>la</strong> forma y sigue pal<strong>la</strong>bra qu'entama per i-, hi-<br />

(non parte <strong>de</strong> diptongu), aconséyase escribir ya pa nun dar llugar a cacofonía:<br />

branu ya iviernu, oru ya inciensu, teoríes ya hipótesis, Xuan ya<br />

Hi<strong>la</strong>rio.<br />

NIN<br />

Estrémase <strong>de</strong> y ~ ya nel so conteníu negativu. Ye corriente qu'apaeza repetida<br />

na secuencia nin... nin, precediendo a caún <strong>de</strong> dambos términos.<br />

Exemplos: nun me disgusta (nin) Uviéu nin Xixón, nun son (nin) b<strong>la</strong>ncos<br />

nin negros, nun taben (nin) enriba nin embaxo. Precediendo al verbu sustitúi<br />

a <strong>la</strong> negación nun: nun nieva nin orbaya o nin nieva nin orbaya.<br />

2.2.2 CONXUNCIONES DIXUNTIVES<br />

Indiquen que los dos términos preséntense <strong>de</strong> manera qu'ún refuga al otru,<br />

nun pudiendo escoyese dambos al mesmu tiempu. Son les siguientes:<br />

O<br />

Exemplos: quiero parroches o bocartes, yeren cangueses o val<strong>de</strong>sanos,<br />

facémoslo güei o mañana, calláis o échenvos. La dixunción pue reforzase<br />

si <strong>la</strong> secuencia ye o... o, <strong>de</strong> manera que tamién ye posible: quiero o parroches<br />

o bocartes, yeren o cangueses o val<strong>de</strong>sanos, facémoslo o güei o<br />

mañana, o calláis o échenvos.<br />

Énte pal<strong>la</strong>bra qu'entama per o-, ho-, aconséyase escribir <strong>la</strong> variante u pa<br />

nun dar llugar a cacofonía: esti u otru, llueve u orbaya, muyeres u homes,<br />

O<strong>la</strong>ya u Hortensia.<br />

O BIEN... O BIEN<br />

Espresa una dixunción reforzada: facémoslo o bien güei o bien mañana.<br />

2.2.3 CONXUNCIONES ADVERSATIVES<br />

Espresen un contraste o contraposición ente los términos. Son éstes:

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!