Gramática - Academia de la Llingua Asturiana

que, tu nun yes quien a comelo, tu nun yes a comelo, nun algamastis a
velu, yá entamen a falar, llegué a sabelo por casualidá, veníen a cobra-
-yos unes diez mil pesetes.
La preposición a forma parte de munches locuciones alverbiales: al llau,
a cachos, a pasiquinos, a voces, al par, a la vera, al debalu, a comuña, a
estaya, al bellume, al altu la lleva, a les clares, a querer, a carrenderes, a
rollones, a escures, a la perllonga, a lo xo, etc. Ver XIV.6.
A entra nel réxime preposicional de permunchos verbos: xugar a, andar a,
(anden a castañes), goler a, paecese a, semeyar a, oponese a, obligar a,
equivalir a, corresponder a, tocar a (tocáis a mil pesetes caún), avezar a,
atrevese a, atenese a, etc. Nestos casos, la preposición, esvaciada de significáu,
ye índiz funcional de suplementu; ver XXIII.3.4.
4.2 Ante o énte
4.2.1 FORMA
Equival a la espresión alverbial delantre de. Exemplos: taba ante la puerta
casa o taba énte la puerta casa, atopéla ellí mesmo ante la ilesia o atopéla
ellí mesmo énte la ilesia.
Nun se confunda la forma énte cola preposición ente (ver XIX.4.10) qu'apaez,
por exemplu, en taba ente l'horru y la casa, atopéla ellí mesmo ente
la ilesia y el cementeriu.
4.2.2 CONTENÍOS Y EMPLEGOS
La preposición ante ~ énte indica un allugamientu na parte anterior de
daqué o daquién. Equival, entós, a la secuencia alverbial delantre de, que,
de fechu, ye la espresión corrientemente emplegada en tolos casos.
Exemplos: llantáronse ante la puerta y nun dexaben pasar, sacaron una
semeya énte'l palaciu.
D'aende pue algamar el significáu de "en presencia de": presentóse ante'l
xuez, nun hai nada tapecío énte Dios. La referencia espacial pue tomase
en sentíu figuráu: ante la llei somos toos iguales, delles persones plasmaron
énte aquellos fechos. Esti sentíu figuráu pue llevar a espresar preferencia
sobre daqué: él pon a Dios ante toles coses; énte too, quiero felicitavos
pol llabor fechu. Tamién pue presentar referencia temporal: ante'l
primeru de mayu, los sindicatos convoquen manifestaciones; les autoridaes
tomen precauciones énte l'iviernu que s'anuncia.
XIX.
Les
preposiciones
239