21.04.2013 Views

Gramática - Academia de la Llingua Asturiana

Gramática - Academia de la Llingua Asturiana

Gramática - Academia de la Llingua Asturiana

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

tremenda. Nel casu <strong>de</strong> quien y cuantu, l'usu ensin antece<strong>de</strong>nte ha consi<strong>de</strong>rase<br />

como l'únicu normal: quien <strong>la</strong> fai pága<strong>la</strong>; cuanta más allegría sentíen<br />

más cantaben.<br />

3<br />

Conteníos<br />

Arrien<strong>de</strong>s <strong>de</strong> los mentaos, los re<strong>la</strong>tivos puen presentar tamién los conteníos<br />

específicos que siguen darréu:<br />

- Conteníos léxicos: persona (quien), llugar (on<strong>de</strong>, u), tiempu (cuando),<br />

mou (como) y cantidá (cuantu). El re<strong>la</strong>tivu que nun s'asocia a nengún<br />

conteníu léxicu específicu. Ha tenese en cuenta que'l conteníu locativu<br />

<strong>de</strong> on<strong>de</strong> y u pue enten<strong>de</strong>se en sentíu reutu (<strong>la</strong> casa on<strong>de</strong> vivo), pero<br />

tamién figuráu (el problema on<strong>de</strong> fal<strong>la</strong>sti).<br />

- Conteníos morfolóxicos: xéneru y númberu, presentes namái en cuantos /<br />

cuantes. Amás, los re<strong>la</strong>tivos quien, on<strong>de</strong>, u, cuando, como y cuantu<br />

amuesen el mesmu conteníu i<strong>de</strong>ntificador que l'artículu.<br />

4<br />

El so emplegu<br />

Darréu fáense <strong>de</strong>lles observaciones sobre les formes y emplegu <strong>de</strong> los<br />

re<strong>la</strong>tivos que, quien, on<strong>de</strong> o u y cuantu.<br />

4.1 Que<br />

Nun presenta variaciones <strong>de</strong> xéneru nin númberu. Ye'l re<strong>la</strong>tivu más neutral,<br />

lo mesmo en conteníu léxicu qu'en posibilidaes d'emplegu. De fechu,<br />

na llingua fa<strong>la</strong>da que pue sustituyir davezu a otros re<strong>la</strong>tivos, como ye'l<br />

casu <strong>de</strong> cuando en l'añu que nos conocimos morrió mio güelu.<br />

Que ye'l re<strong>la</strong>tivu qu'intervién en construcciones enfátiques que lleven<br />

como antece<strong>de</strong>nte un axetivu: lo guapu que ye esi pueblu <strong>de</strong>scubriránlu al<br />

velu, lo llista que ye <strong>la</strong> to neña sábenlo los maestros, ta c<strong>la</strong>ro lo males que<br />

paecen eses ab<strong>la</strong>nes.<br />

4.2 Quien<br />

El trazu carauterísticu y restrictivu <strong>de</strong> quien respeuto <strong>de</strong> los otros re<strong>la</strong>tivos,<br />

ye que siempre fai referencia a persona. Morfolóxicamente nun almite<br />

XVII.<br />

Los re<strong>la</strong>tivos<br />

227

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!