21.04.2013 Views

Gramática - Academia de la Llingua Asturiana

Gramática - Academia de la Llingua Asturiana

Gramática - Academia de la Llingua Asturiana

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

XVI.<br />

El verbu<br />

222<br />

HABER QUE + INFINITIVU<br />

Perífrasis d'obligación. Úsase so<strong>la</strong>mente en 3ª persona <strong>de</strong>l singu<strong>la</strong>r y referida<br />

a obligaciones que remanecen <strong>de</strong> persones (nunca d'animales o<br />

coses). Exemplos: hai qu'aconceyar a tolos vecinos mañana, había que<br />

fa<strong>la</strong>r col conseyeru mañana mesmo, habrá qu'aguardar dos díes más pa<br />

semar.<br />

LLEGAR A + INFINITIVU<br />

Perífrasis terminativa. Espresa que l'aición fina nun puntu temporal concretu<br />

y d'un mou <strong>de</strong>termináu, que supón l'empiezu d'otra aición consecutiva.<br />

Exemplos: teníen tantes dul<strong>de</strong>s que llegaron a entrugá-ylo al abogáu,<br />

pasaben tanta fame que llegaben a comer pulgos.<br />

PARAR DE + INFINITIVU<br />

Indica acabación d'una aición. Exemplos: cuando veníes paró <strong>de</strong> facer sol,<br />

parastis <strong>de</strong> cantar porque-yos molestaba.<br />

PODER + INFINITIVU<br />

Tien dos significaos. Espresa capacidá pa facer daqué: si me <strong>de</strong>xáis yo<br />

puedo acostinar con esa caxa, nun pues comer esi p<strong>la</strong>táu tan gran<strong>de</strong>.<br />

Tamién espresa posibilidá <strong>de</strong> que daqué asoceda: nun t'enfotes nél porque<br />

pue ocurríse-y cualquier cosa, mañana pue nevar.<br />

SER A + INFINITIVU, SER PA + INFINITIVU<br />

Espresa capacidá <strong>de</strong> facer daqué. Exemplos: yes a facelo (yes pa facelo)<br />

<strong>de</strong> sobra, tas tan cansu que nun yes a subir (nun yes pa subir) esa cuesta,<br />

nun yéremos a abrir (nun yéremos p'abrir) los güeyos, ¿Xuan ye a facelo<br />

(ye pa facelo) él solu?, si sois a convence<strong>la</strong>... (si sois pa convence<strong>la</strong>...).<br />

SER QUIEN A + INFINITIVU, SER QUIEN PA + INFINITIVU<br />

Equival a <strong>la</strong> perífrasis anterior, pero con un usu restrinxíu a persones.<br />

Exemplos: nun yes quien a subir (nun yes quien pa subir) esa cuesta, nun<br />

yéremos quien a abrir (nun yéremos quien p'abrir) los güeyos, ¿Xuan ye<br />

quien a facelo (Xuan ye quien pa facelo) él solu?, si sois quien a convence<strong>la</strong><br />

(si sois quien pa convence<strong>la</strong>)..., les neñes nun son quien a xugar (nun<br />

son quien pa xugar).<br />

TAR PA + INFINITIVU<br />

Espresa qu'una aición ta percerca <strong>de</strong> producise; úsase referida a suxetos<br />

inanimaos. Exemplos: ta pa llover, esa muria ta pa cayer.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!