Gramática - Academia de la Llingua Asturiana

- Posibilidá contemplada dende'l presente: nun sé qué hora ye, serán les
dos.
- Obligación a realizar una aición nel futuru: fadrás lo que se te mande.
9.8 Condicional
El condicional –esto ye, el tiempu pasáu del mou potencial– tien estes
referencies:
- Fechos pasaos: nun toi seguru de si Xuan ayeri vendería les xates.
- Presente cronolóxicu: quedría un café, por favor (cortesía).
- Futuru: nun sé si se casaríen meyor el mes que vien.
Espresa, ente otros, estos conteníos:
- Allugamientu d'una aición nel futuru, contemplada dende'l presente: en
xunu entrante vendría'l mio tíu de l'Arxentina si nun fuere porque nun
tien vacaciones.
- Posibilidá nel pasáu: nun sé qué hora yera, seríen les dos.
- Posibilidá hipotética: cargaría esi camión si pudiere.
10
Formes non personales
Dientro'l repertoriu de les formes verbales, formen una estaya aparte les
llamaes formes non personales, que son l'infinitivu (falar, llamber, apurrir),
el xerundiu (falando, llambiendo, apurriendo) y el participiu (faláu
-ada -ao, llambíu -ida -ío, apurríu -ida -ío).
10.1 Carauterístiques funcionales
Infinitivu, xerundiu y participiu carauterícense por nun presentar les variaciones
morfolóxiques propies del verbu. Poro, tán incapacitaos pa funcionar
como nucleu oracional, pues al nun tener morfema de persona nun tán
dotaos de suxetu gramatical, siéndo-yos imposible exercer la función predicativa
carauterística del verbu.
Pero, per otru llau, les formes non personales compórtense como sintagmes
nominales, lo que-yos permite funcionar como términos subordinaos
del verbu: fumar ye malo (suxetu), trabayen cantando (complementu circunstancial),
el neñu ta cansáu (atributu).
XVI.
El verbu
183