Gramática - Academia de la Llingua Asturiana

noticies d'amunchayá. Cuantagüéi y endagüéi equivalen tamién a "fai
munchu tiempu", pero dientro'l día nel que se fala. A cuantayá, amunchayá
y cuantagüéi correspuénden-yos les formes reforzaes cuantisimayá,
amunchisimayá y cuantisimagüéi "fai permunchu tiempu". Pela so parte,
apocayá equival a "fai pocu tiempu": apocayá que lu vi. El mesmu significáu
tien apocagüéi, pero atiesta l'aición dientro del día nel que se fala.
5.3 ALVERBIOS DE MOU
L'alverbiu ansí ~ asina tien un valor deícticu o demostrativu, aludiendo a
maneres en referencia al falante (equivalente a "d'esta manera"), al oyente
(equivalente a "d'esa manera") o a otru elementu (equivalente a "d'aquella
manera"). Dellos alverbios de mou preséntense en pareyes antitétiques:
bien / mal
meyor / peor
apriesa ~ depriesa / adulces, despacio, sele ~ selemente
Otros alverbios de mou son: albentestate, amodo, arré ~ arrémente,
dafurto, damecío, damedies, gratis, etc. Tamién son alverbios de mou
munchos que se formen cola inmovilización morfolóxica: abaruyao, alto,
baxo, curioso, diferente, distinto, escapao, estremao, formal, igual, malcurioso,
regular, volao, etc. En xeneral, tolos alverbios formaos con -mente
son de mou: abaruyadamente, afogadamente, bonablemente, fondamente,
guapamente, intelixentemente, llocamente, neciamente, rápidamente,
talamente, etc.
5.4 ALVERBIOS DE CANTIDÁ
Ente los alverbios de cantidá, hailos que tienen un valor comparativu:
tanto ~ tan / más / menos
Espresen muncha cantidá o intensidá los siguientes alverbios: abondo,
afarto, bastante, bien, bramente, dafechu ~ dafechamente, demasiao,
enforma, ensembre, muncho ~ mui, namái. Espresen poca cantidá o intensidá:
dalgo, daqué, poco.
Tien conteníu negativu l'alverbiu nada, procedente del correspondiente
indefiníu. En contestu negativu, dellos sustantivos u otros elementos
qu'espresen "poca cantidá" o "pequeña porción" llogren equivalir a nada.
Son, ente otros: castra, cosa, gota, migayu ~ migaya, mizcu, pelotada, plizcu
~ plizca, un res, un vierbu, rispiu, etc. Exemplos: nun veo castra con
estes gafes, nun se quexó cosa, eso nun ye gota fácil, tovía nun fala migaya
d'asturianu, nun trabaya mizcu, nun vemos pelotada, esa rapaza nun
XIV.
L’alverbiu
155