Gramática - Academia de la Llingua Asturiana

1
L'alverbiu
Carauterístiques funcionales del alverbiu
XIV
Los alverbios son pallabres carauterizaes por exercer autónomamente
–esto ye, ensin necesidá de preposiciones– la función de complementu circunstancial
na oración, amosando estremaos significaos: de llugar (viven
equí), de tiempu (llegó ayeri), de mou (fízolo asina), de cantidá (trabayen
abondo), d’afirmación (sí lo dixo), de negación (nun duermen) y de dulda
(quiciabes lu llamen). Nun ye esta la única función oracional que l’alverbiu
ye a exercer, pues tamién fai la d'atributu (el xueves ye ceo) y la de
xuntura oracional (nun-y paecía que fuere interesante aquel actu, poro,
nun quixo dir).
Per otru llau, los alverbios puen tamién desendolcar funciones dientro’l
grupu sintagmáticu nominal. Asina, faen de nucleu d’otru alverbiu (abondo
ceo, mui guapamente, más abaxo, güei mesmo), o bien funcionen como
subordinaos de sustantivu (una rapaza asina, díes atrás, camín abaxo, una
selmana enantes), d’axetivu (medio llocu, enforma murniu) o d’otru alverbiu
(abondo ceo, mui guapamente, más abaxo, güei mesmo). Pa cabu, pue
apaecer como elementu apuestu d’otru alverbiu (equí abaxo, ellí dientro).
Munches de les llamaes locuciones prepositives son en realidá alverbios
acompañaos d'un subordináu nominal precedíu de de, preposición que pue
desapaecer si'l contestu lo permite. Y asina, esisten les espresiones enriba
(de), encima (de), embaxo (de), debaxo (de), delantre (de), detrás de,
enantes de, primero (de), depués de, llueu (de), dientro (de), fuera (de),
cerca (de), lloñe (de), alredor de, enfrente (de), aparte (de), amás de, además
de, etc.
1.1 Gradación
Lo mesmo que l’axetivu (ver VI.2.3), l’alverbiu permite tamién presentase
en distintes gradaciones que maticen la intensidá del so significáu.
Naturalmente, namái los alverbios qu’amuesen estremaes intensidaes de
conteníu puen presentase en gradación. Puen vese más detalles en
XXV.2.3.2.
En grau comparativu, el conteníu del alverbiu ponse en rellación con otru
términu que fai de puntu de referencia. D'esta miente, pue establecese una
XIV.
L’alverbiu
149