21.04.2013 Views

Gramática - Academia de la Llingua Asturiana

Gramática - Academia de la Llingua Asturiana

Gramática - Academia de la Llingua Asturiana

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

100 centésimu -a -o,<br />

centenu -a -o<br />

………<br />

1.000 milésimu -a -o<br />

2.000 dosmilésimu -a -o<br />

3.000 tresmilésimu -a -o<br />

………<br />

10.000 diezmilésimu -a -o<br />

20.000 ventimilésimu -a -o<br />

100.000 cienmilésimu -a -o<br />

………<br />

1.000.000 millonésimu -a -o<br />

2.000.000 dosmillonésimu -a -o<br />

3.000.000 tresmillonésimu -a -o<br />

3.3 Observaciones sobre l'usu <strong>de</strong> los ordinales<br />

Los masculinos singu<strong>la</strong>res primeru y terceru, cuando son axetivos y tán<br />

allugaos ante'l sustantivu, encúrtiense nes formes primer y tercer: el pisu<br />

primeru, l'añu terceru, pero el primer pisu, el tercer añu. Nes mesmes circunstancies,<br />

los femeninos primera y tercera puen garrar tamién <strong>la</strong> forma<br />

primer y tercer, magar que nun ye obligao. Asina, per un l<strong>la</strong>u, <strong>la</strong> selmana<br />

primera, <strong>la</strong> xera tercera, pero <strong>la</strong> primer selmana o <strong>la</strong> primera selmana, <strong>la</strong><br />

tercer xera o <strong>la</strong> tercera xera.<br />

Cuando l'or<strong>de</strong> numbéricu trespasa'l 10 emplégase, davezu, el correspondiente<br />

cardinal. D'esti mou, a <strong>la</strong> espresión capítulu <strong>de</strong>cimoquintu o quincenu<br />

correspuén<strong>de</strong>-y tamién capítulu quince; a pisu ventésimu o ventenu,<br />

pisu venti; a páxina centésima o centena, páxina cien; a minutu cuarentenu<br />

quintu, minutu cuarenta y cinco; etc.<br />

Los nomes <strong>de</strong> reis o papes siguen l'enclín xeneral a emplegar ordinales <strong>de</strong>l<br />

I al X: Frue<strong>la</strong> I (primeru), Ordoñu II (segundu), Xuan Carlos I (primeru),<br />

Carlos V (quintu), Alfonsu X (décimu), Isabel II (segunda), Pablu VI<br />

(sestu), Píu IX (novenu), etc. En pasando <strong>de</strong>l X, empléguense davezu los<br />

cardinales: Xuan XXIII (ventitrés), Alfonsu XII (doce).<br />

Colos nomes <strong>de</strong> sieglos, nel casu <strong>de</strong>l I úsase l'ordinal: sieglu I (primeru).<br />

Del II al X úsase igual l'ordinal que'l cardinal: sieglu II (segundu, dos), sieglu<br />

V (quintu, cinco). En pasando <strong>de</strong>l X, empléguense davezu los cardinales:<br />

sieglu XIV (catorce), sieglu XXI (ventiún).<br />

Pa referise a los díes <strong>de</strong>l mes, namái'l día 1 permite l'usu <strong>de</strong>l ordinal: el<br />

primeru <strong>de</strong> mayu o l'un <strong>de</strong> mayu. El restu nómase pelos cardinales: el seis<br />

<strong>de</strong> xineru, l'ocho <strong>de</strong> setiembre.<br />

3.4 Primeru, últimu, postreru y caberu<br />

Arrien<strong>de</strong>s <strong>de</strong> los ordinales yá vistos, qu'espresen l'or<strong>de</strong> esautu, l'axetivu<br />

primeru -a -o, xunto con últimu -a -o, postreru -a -o y caberu -a -o, puen<br />

espresar or<strong>de</strong> esautu o imprecisu.<br />

XII.<br />

Los numberales<br />

131

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!