Gramática - Academia de la Llingua Asturiana

XI.
Los indefiníos
116
2
Indefiníos cuantificadores
Faen una referencia imprecisa o xenérica a una cantidá (cuando tán en
rellación con un non cuntable) o a un númberu (cuando tán en rellación
con un cuntable), arrodiándolos d'estremaos matices: muncha cantidá,
poca cantidá, cantidá amañosa, etc.
Puen exercer funciones propies d'axetivu o de sustantivu, como amuesen
estos exemplos: había pocos páxaros ’ había pocos, comistis abondes
galletes ’ comistis abondes, d'eso fai bastantes años ’ d'eso fai bastantes,
echó munches palaes de carbón ’ echó munches, hai demasiaes camises
pa llavar ’ hai demasiaes pa llavar, toles places tienen fonte ’ toes tienen
fonte. Acordies col so conteníu, los cuantificadores xébrense en dos grupos:
a) Los cuantificadores "absolutos", esto ye, los qu'espresen cantidá en sí
mesmos, ensin tomar otru u otros términos como puntu de referencia:
tien munchos años.
b) Los cuantificadores relativos, qu'espresen cantidá con referencia a otru
u otros términos: tien más años que to pá.
2.1 Cuantificadores absolutos
2.1.1 CONTENÍU Y FORMES
Los cuantificadores absolutos presenten delles formes y significaos, acordies
con una gradación de la cantidá espresada. Son los siguientes:
pocu poca poco, pocos poques
abondu abonda abondo, abondos abondes
bastante, bastantes
munchu muncha muncho, munchos munches
demasiáu demasiada demasiao, demasiaos demasiaes
tou toa too, toos toes
El conteníu de los cuantificadores absolutos, como se ve, amuesa una gradación
onde s'atopa la cantidá pequeña (pocu), la cantidá grande (abondu,
bastante, munchu), la cantidá escesiva (demasiáu) y la cantidá total (tou).
Al sustantivase, estos axetivos cuantificadores puen acompañase de términos
subordinaos: mercastis poco d'Asturies, falemos con munchos que
veníen del monte. A esti respeutu, l'indefiníu tou toa too ye l'únicu qu'almite
como subordinaos pronomes personales tónicos. Exemplos: toos