Gramática - Academia de la Llingua Asturiana

X.
Los posesivos
112
tículu. Sicasí, hai determinaes circunstancies en que pue, pero nun ye obligao,
presentase ensin artículu. Son éstes:
a) Con nomes de parentescu cercanu: mio pá, to ma, so fíu, mio suegra, to
güelu, etc.
b) Con dellos nomes que presenten una identificación perprecisa: voi pa
mio casa, vas pa to pueblu.
c) En dellos tratamientos solemnes, como los que se dediquen a divinidaes
o autoridaes: Nuesu Señor Xesucristu, So Maxestá, Vuesa Escelencia.
d) En delles secuencies estereotipaes: nun lo dixo en so vida.
N'otres ocasiones, l'emplegu del artículu ta torgáu dafechu. Ye'l casu de los
emplegos vocativos: ¿qué quies, mio neñu?, ¡mio fiyín, ven p'acá!
3.4 Usu d'otres espresiones con conteníu posesivu
Los posesivos de primera y segunda persones tienen una referencia inequívoca:
el mio pueblu nun pue referise más qu'a min, la vuesa casa nun
pue referise más qu'a vós, etc. Puesto que los pronomes yo, min, tu, ti
nun estremen xéneru, la referencia del posesivu nun pue algamar más
lloñe.
Pero'l posesivu de tercera persona ofrez les mesmes formes pa referise a
un o a dellos posesores. Esto fai que —fuera de contestu— nun seya
posible pescudar si na oración ési ye'l so pueblu, el pueblu ye d'una sola
persona o de delles. Tampoco se fai referencia a la identidá d'esa tercera
persona, polo que nun se pue estremar si'l pueblu en cuestión ye d'él
o d'usté.
Pero, amás, tanto nel singular como nel plural el posesivu de tercera persona
nun ye a facer nenguna referencia al xéneru del posesor, de manera
que —siguiendo col exemplu d'enriba— tampoco nun se pue pescudar
si'l pueblu ye d'un home o d'una muyer.
Poro, en visu a evitar ambigüedaes a que pudiere dar llugar el contestu,
nel asturianu faláu úsense davezu, en cuentes de los posesivos de tercera
persona, los sintagmes de + pronome personal tónicu, o seya, les
espresiones d'él o d'elli, d'ella, d'ello, d'ellos, d'elles, d'usté o de vusté y
d'ustedes o de vustedes, que dexen claro la identidá, el xéneru y el númberu
de la persona gramatical qu'entra en rellación col oxetu. Éstes son
les equivalencies: