Mortalidad en la niñez : una base de datos - Cepal
Mortalidad en la niñez : una base de datos - Cepal
Mortalidad en la niñez : una base de datos - Cepal
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
INTRODUCCIÓN<br />
Anteced<strong>en</strong>tes<br />
En <strong>la</strong> Cumbre Mundial <strong>en</strong> favor <strong>de</strong> <strong>la</strong> Infancia, llevada a cabo<br />
<strong>en</strong> Nueva York <strong>en</strong> setiembre <strong>de</strong> 1990, se adoptó un P<strong>la</strong>n <strong>de</strong><br />
Acción que involucra <strong>en</strong>tre sus metas más importantes <strong>la</strong><br />
reducción <strong>de</strong> <strong>la</strong> mortalidad <strong>en</strong> <strong>la</strong> <strong>niñez</strong>, p<strong>la</strong>nteándose a<strong>de</strong>más<br />
<strong>la</strong> necesidad <strong>de</strong>l monitoreo <strong>de</strong> <strong>la</strong>s mismas durante los<br />
años nov<strong>en</strong>ta. A raíz <strong>de</strong> ello, <strong>la</strong>s Naciones Unidas publicó<br />
<strong>una</strong> <strong>base</strong> <strong>de</strong> <strong>datos</strong> que conti<strong>en</strong>e <strong>la</strong> información disponible<br />
sobre <strong>la</strong>s probabilida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> morir <strong>de</strong> niños m<strong>en</strong>ores<br />
<strong>de</strong> un año y <strong>de</strong> cinco años <strong>en</strong> países <strong>en</strong> <strong>de</strong>sarrollo, <strong>de</strong>s<strong>de</strong><br />
los años ses<strong>en</strong>ta (Naciones Unidas 1992). Dicha <strong>base</strong> fue<br />
e<strong>la</strong>borada por <strong>la</strong> División <strong>de</strong> Pob<strong>la</strong>ción <strong>de</strong> <strong>la</strong>s Naciones<br />
Unidas, <strong>en</strong> conjunto con el Fondo <strong>de</strong> <strong>la</strong>s Naciones para<br />
<strong>la</strong> Infancia (UNICEF), y con <strong>la</strong> co<strong>la</strong>boración <strong>de</strong>l C<strong>en</strong>tro<br />
Latinoamericano <strong>de</strong> Demografía (CELADE) <strong>en</strong> lo que respecta<br />
a los países <strong>de</strong> América Latina.<br />
Posteriorm<strong>en</strong>te, <strong>en</strong> 1993, para mejor difusión <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />
<strong>base</strong> a nivel nacional, el CELADE y el UNICEF publicaron<br />
fascículos para cada uno <strong>de</strong> los veinte países <strong>de</strong><br />
Latinoamérica, que constituy<strong>en</strong> <strong>una</strong> adaptación y ampliación<br />
<strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>base</strong> original. Los países son: Arg<strong>en</strong>tina,<br />
Estado Plurinacional <strong>de</strong> Bolivia, Brasil, Colombia, Costa<br />
Rica, Cuba, Chile, Ecuador, El Salvador, Guatema<strong>la</strong>,<br />
Haití, Honduras, México, Nicaragua, Panamá, Paraguay,<br />
Perú, <strong>la</strong> República Dominicana, Uruguay y <strong>la</strong> República<br />
Bolivariana <strong>de</strong> V<strong>en</strong>ezue<strong>la</strong>. También se e<strong>la</strong>boró un fascículo<br />
utilizando <strong>la</strong> información <strong>de</strong> dichos países que int<strong>en</strong>ta<br />
<strong>de</strong>scribir <strong>la</strong> situación <strong>de</strong> los países <strong>de</strong> <strong>la</strong> región respecto<br />
a <strong>la</strong> mortalidad temprana <strong>de</strong>s<strong>de</strong> 1960 hasta <strong>la</strong> actualidad,<br />
comparando <strong>la</strong>s diversas realida<strong>de</strong>s no sólo para el<br />
total <strong>de</strong> cada país, sino también por zona <strong>de</strong> resid<strong>en</strong>cia<br />
y grupos socioeconómicos.<br />
Por otra parte, se consi<strong>de</strong>ró importante <strong>una</strong> difusión <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />
<strong>base</strong> a nivel regional; por lo que se e<strong>la</strong>boró <strong>en</strong> 1995 un libro<br />
que conti<strong>en</strong>e <strong>la</strong> información <strong>de</strong> los 21 fascículos anteriorm<strong>en</strong>te<br />
citados, pero actualizados con <strong>la</strong>s nuevas fu<strong>en</strong>tes<br />
surgidas posteriorm<strong>en</strong>te a sus publicaciones.<br />
En 2004 expertos <strong>de</strong> <strong>la</strong> UNICEF, <strong>la</strong> OMS, el Banco Mundial,<br />
<strong>la</strong> División <strong>de</strong> Pob<strong>la</strong>ción <strong>de</strong> <strong>la</strong>s Naciones Unidas (DPNU) y<br />
miembros <strong>de</strong> <strong>la</strong> comunidad académica formaron el Grupo<br />
Interag<strong>en</strong>cial para <strong>la</strong> estimación <strong>de</strong> <strong>la</strong> mortalidad <strong>en</strong> <strong>la</strong><br />
<strong>niñez</strong> (IGME). El IGME pret<strong>en</strong><strong>de</strong> obt<strong>en</strong>er <strong>la</strong>s mejores estimativas<br />
<strong>de</strong> los niveles y t<strong>en</strong>d<strong>en</strong>cia <strong>de</strong> <strong>la</strong> mortalidad <strong>en</strong><br />
<strong>la</strong> <strong>niñez</strong> <strong>en</strong> el contexto mundial <strong>en</strong> vistas a mejorar y armonizar<br />
los métodos utilizados por <strong>la</strong>s contrapartes y <strong>la</strong>s<br />
diversas fu<strong>en</strong>tes y compartir nuevos <strong>datos</strong> <strong>de</strong> <strong>la</strong> mortalidad<br />
<strong>en</strong> <strong>la</strong> <strong>niñez</strong>.<br />
D<strong>en</strong>tro <strong>de</strong>l trabajo <strong>de</strong>l IGME está <strong>la</strong> creación <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>base</strong><br />
<strong>de</strong> <strong>datos</strong> “Child Mortality Data<strong>base</strong>” (CME) (1) , don<strong>de</strong> se<br />
<strong>en</strong>cu<strong>en</strong>tran todas <strong>la</strong>s fu<strong>en</strong>tes recopi<strong>la</strong>das y <strong>la</strong>s estimaciones<br />
recom<strong>en</strong>dadas por el IGME. En el caso específico<br />
<strong>de</strong> América Latina, CELADE ha participado <strong>en</strong> condición<br />
especial y conjuntam<strong>en</strong>te con UNICEF ha actualizado <strong>la</strong><br />
<strong>base</strong> <strong>de</strong> <strong>datos</strong> CME y han e<strong>la</strong>borado <strong>la</strong> pres<strong>en</strong>te publicación<br />
con el objetivo <strong>de</strong> divulgar <strong>la</strong>s estimaciones recom<strong>en</strong>dadas<br />
para los países <strong>de</strong> América Latina.<br />
Objetivos<br />
Los objetivos principales <strong>de</strong> esta publicación son los<br />
sigui<strong>en</strong>tes:<br />
1) Descripción y evaluación <strong>de</strong> <strong>la</strong>s fu<strong>en</strong>tes (estadísticas<br />
vitales, c<strong>en</strong>so, <strong>en</strong>cuestas) y <strong>datos</strong> disponibles para estimar<br />
<strong>la</strong> mortalidad infantil y <strong>en</strong> <strong>la</strong> <strong>niñez</strong>;<br />
2) La pres<strong>en</strong>tación <strong>de</strong> <strong>la</strong>s cifras recom<strong>en</strong>dadas <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />
mortalidad infantil y antes <strong>de</strong> cumplir los primeros<br />
cinco años <strong>de</strong> vida (estimadas a partir <strong>de</strong>l punto anterior),<br />
<strong>de</strong>s<strong>de</strong> 1960 hasta el año 2008, correspondi<strong>en</strong>do<br />
estas últimas a proyecciones <strong>de</strong> <strong>la</strong> mortalidad <strong>en</strong><br />
algunos casos, e<strong>la</strong>boradas por el Grupo Interag<strong>en</strong>cial<br />
para estimación <strong>de</strong> <strong>la</strong> mortalidad <strong>en</strong> <strong>la</strong> infancia;<br />
3) Estimación <strong>de</strong> <strong>la</strong> mortalidad infantil y <strong>en</strong> <strong>la</strong> <strong>niñez</strong> por<br />
grupos sociales, tomando como variables <strong>la</strong> educación<br />
materna y el lugar <strong>de</strong> resid<strong>en</strong>cia. Esto se pres<strong>en</strong>ta para<br />
los mom<strong>en</strong>tos <strong>en</strong> que se cu<strong>en</strong>tan con fu<strong>en</strong>tes <strong>de</strong> <strong>datos</strong><br />
que permitan estimar<strong>la</strong>,<br />
4) A<strong>de</strong>más, pres<strong>en</strong>tar un estudio comparativo <strong>en</strong>tre los<br />
países <strong>la</strong>tinoamericanos, que resume lo expuesto<br />
anteriorm<strong>en</strong>te.<br />
(1) La <strong>base</strong> <strong>de</strong> <strong>datos</strong> se <strong>en</strong>cu<strong>en</strong>tra disponible <strong>en</strong> internet,<br />
<strong>en</strong> <strong>la</strong> dirección www.childmortality.org<br />
<strong>Mortalidad</strong> <strong>en</strong> <strong>la</strong> <strong>niñez</strong><br />
INTRODUCCIÓN<br />
7