20.04.2013 Views

Mortalidad en la niñez : una base de datos - Cepal

Mortalidad en la niñez : una base de datos - Cepal

Mortalidad en la niñez : una base de datos - Cepal

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

100<br />

VII. COSTA RICA<br />

VII.1 Fu<strong>en</strong>tes <strong>de</strong> información<br />

VII.1.1. Estadísticas Vitales<br />

El sistema <strong>de</strong> estadísticas vitales <strong>de</strong> Costa Rica se consi<strong>de</strong>ra<br />

<strong>de</strong> bu<strong>en</strong>a calidad, al m<strong>en</strong>os a nivel nacional. Los<br />

nacimi<strong>en</strong>tos se registran <strong>en</strong> forma casi completa, alcanzando<br />

el porc<strong>en</strong>taje <strong>de</strong> subregistro <strong>de</strong> nacimi<strong>en</strong>tos un 1,3<br />

<strong>en</strong> el período 1995-2000 (Bay y Orel<strong>la</strong>na, 2007); <strong>en</strong> tanto,<br />

<strong>la</strong> omisión <strong>de</strong>l registro <strong>de</strong> <strong>de</strong>funciones <strong>de</strong> m<strong>en</strong>ores <strong>de</strong> 5<br />

años se estimó <strong>en</strong> un 10 por ci<strong>en</strong>to para 1973, <strong>en</strong> un 6<br />

por ci<strong>en</strong>to para el período 1979-1983 (Behm y Barquero,<br />

1990) y <strong>en</strong> un 2,9 por ci<strong>en</strong>to <strong>en</strong> el período 1995-2000 (Bay<br />

y Orel<strong>la</strong>na, 2007).<br />

VII.1.2. C<strong>en</strong>sos<br />

Los c<strong>en</strong>sos realizados <strong>en</strong> el país <strong>en</strong> 1973, 1984 y 2000<br />

incluyeron preguntas para estimar <strong>la</strong> mortalidad <strong>en</strong> los<br />

primeros años <strong>de</strong> vida. La omisión c<strong>en</strong>sal <strong>de</strong>l los c<strong>en</strong>sos<br />

<strong>de</strong> 1973, 1984 y <strong>de</strong>l 2000 es <strong>de</strong> 4,2, 7,9 y 3,0 respectivam<strong>en</strong>te<br />

(CELADE, 2008).<br />

VII.1.3. Encuestas por muestreo<br />

En 1976 se llevó a cabo <strong>la</strong> Encuesta Nacional <strong>de</strong> Fecundidad<br />

(ENF-76) <strong>en</strong> el marco <strong>de</strong> <strong>la</strong> Encuesta Mundial <strong>de</strong> Fecundidad.<br />

Para <strong>la</strong> estimación indirecta <strong>de</strong> <strong>la</strong> mortalidad fue necesario<br />

estimar <strong>la</strong> pari<strong>de</strong>z media <strong>de</strong>l grupo <strong>de</strong> mujeres 15-19<br />

años <strong>de</strong> edad <strong>de</strong> acuerdo a lo observado <strong>en</strong> el resto <strong>de</strong><br />

<strong>la</strong>s fu<strong>en</strong>tes disponibles. Otras <strong>en</strong>cuestas realizadas son: <strong>la</strong><br />

Encuesta <strong>de</strong> Preval<strong>en</strong>cia Anticonceptiva 1978 (EPA-78), <strong>la</strong><br />

Encuesta <strong>de</strong> Preval<strong>en</strong>cia Anticonceptiva 1981 (EPA-81) y <strong>la</strong><br />

Encuesta Nacional <strong>de</strong> Fecundidad y Salud 1986 (ENFS-86).<br />

VII<br />

<strong>Mortalidad</strong> <strong>en</strong> <strong>la</strong> <strong>niñez</strong><br />

COSTA RICA<br />

VII.2. Estimaciones <strong>de</strong>l Grupo<br />

Interag<strong>en</strong>cial para <strong>la</strong> Estimación<br />

<strong>de</strong> <strong>Mortalidad</strong> <strong>en</strong> <strong>la</strong> Niñez<br />

(IGME) y <strong>de</strong>l CELADE<br />

Para que el usuario no especializado <strong>en</strong> <strong>la</strong>s técnicas <strong>de</strong><br />

estimación t<strong>en</strong>ga <strong>una</strong> guía sobre los <strong>datos</strong> aquí incluidos,<br />

a continuación se realiza un breve análisis <strong>de</strong> <strong>la</strong>s características<br />

<strong>de</strong> <strong>la</strong>s estimaciones y <strong>de</strong> <strong>la</strong>s t<strong>en</strong>d<strong>en</strong>cias con <strong>base</strong><br />

<strong>en</strong> <strong>la</strong>s diversas fu<strong>en</strong>tes.<br />

Tanto <strong>la</strong>s estimaciones directas como <strong>la</strong>s indirectas muestran<br />

un ac<strong>en</strong>tuado <strong>de</strong>sc<strong>en</strong>so <strong>en</strong> los niveles <strong>de</strong> mortalidad<br />

<strong>de</strong>s<strong>de</strong> principios <strong>de</strong>l período estudiado. No obstante, se<br />

pres<strong>en</strong>tan ciertas discrepancias. El c<strong>en</strong>so <strong>de</strong> 1973 posee<br />

<strong>una</strong> cobertura casi total, observándose bu<strong>en</strong>a <strong>de</strong>c<strong>la</strong>ración<br />

<strong>de</strong> <strong>la</strong> edad y sólo un 1,7 por ci<strong>en</strong>to <strong>de</strong> <strong>la</strong>s mujeres<br />

no dieron información sobre hijos nacidos vivos e hijos<br />

sobrevivi<strong>en</strong>tes (Behm, 1976). La información <strong>de</strong>l c<strong>en</strong>so<br />

<strong>de</strong> 1984, <strong>en</strong> tanto, muestran un progreso <strong>en</strong> cuanto a <strong>la</strong><br />

calidad <strong>de</strong> <strong>la</strong> información <strong>en</strong> <strong>la</strong> mayoría <strong>de</strong> los temas; sin<br />

embargo, se observa un alto porc<strong>en</strong>taje <strong>de</strong> no <strong>de</strong>c<strong>la</strong>ración<br />

<strong>de</strong> los <strong>datos</strong> <strong>de</strong> fecundidad <strong>en</strong> <strong>la</strong>s mujeres <strong>de</strong> 15-19<br />

años (Rincón y González, 1987). Respecto <strong>de</strong>l c<strong>en</strong>so <strong>de</strong>l<br />

2000 los resultados sobreestiman <strong>la</strong> mortalidad respecto<br />

a <strong>la</strong>s estadísticas vitales.<br />

Los resultados <strong>de</strong> <strong>la</strong> EPA-78 subestiman <strong>la</strong> mortalidad respecto<br />

a <strong>la</strong>s estadísticas vitales y otras fu<strong>en</strong>tes, por problemas<br />

<strong>en</strong> <strong>la</strong> calidad <strong>de</strong> <strong>la</strong> información (Rosero, 1981). Las<br />

estimaciones directas <strong>de</strong> <strong>la</strong> ENF-76 son razonablem<strong>en</strong>te<br />

bu<strong>en</strong>as. Respecto a <strong>la</strong> ENFS-86, el tamaño <strong>de</strong> <strong>la</strong> muestra<br />

fue muy pequeño como para obt<strong>en</strong>er estimaciones más<br />

precisas <strong>de</strong> <strong>la</strong> mortalidad <strong>en</strong> los primeros años <strong>de</strong> vida<br />

(Asociación Demográfica Costarric<strong>en</strong>se, 1987).<br />

T<strong>en</strong>i<strong>en</strong>do <strong>en</strong> cu<strong>en</strong>ta los resultados obt<strong>en</strong>idos, <strong>la</strong>s <strong>de</strong>fici<strong>en</strong>cias<br />

observadas <strong>en</strong> <strong>la</strong>s fu<strong>en</strong>tes y <strong>la</strong>s <strong>de</strong>rivadas <strong>de</strong> los métodos<br />

<strong>de</strong> estimación, se <strong>de</strong>terminaron los indicadores <strong>de</strong><br />

mortalidad recom<strong>en</strong>dados según <strong>la</strong>s metodologías propuestas<br />

por el grupo interag<strong>en</strong>cial para <strong>la</strong> estimación <strong>de</strong><br />

<strong>la</strong> mortalidad <strong>en</strong> <strong>la</strong> <strong>niñez</strong> (UNICEF/OMS/BM/UNPD, 2007)<br />

y <strong>la</strong> implícita <strong>en</strong> <strong>la</strong>s estimaciones y proyecciones <strong>de</strong> pob<strong>la</strong>ción<br />

e<strong>la</strong>boradas por CELADE <strong>en</strong> consulta con el INEC.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!