18.04.2013 Views

Esclavos del franquismo en el Pirineo - Esclavitud bajo el franquismo

Esclavos del franquismo en el Pirineo - Esclavitud bajo el franquismo

Esclavos del franquismo en el Pirineo - Esclavitud bajo el franquismo

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Ahora que <strong>el</strong> vi<strong>en</strong>to sopla libre <strong>en</strong>tre estas b<strong>el</strong>las montañas <strong>d<strong>el</strong></strong> <strong>Pirineo</strong>,<br />

son esta libertad y esta b<strong>el</strong>leza las que nos <strong>en</strong>cu<strong>en</strong>tran de nuevo<br />

con vosotros. Muchas gracias, y hasta siempre.<br />

65 urte eta gero,<br />

haize askeek zuekin <strong>el</strong>kartz<strong>en</strong> gaituzte<br />

Gerra gogor batetik bizirik atera zinet<strong>en</strong>, faxismoar<strong>en</strong> aurrean Errepublika<br />

def<strong>en</strong>dituz, diktadurar<strong>en</strong> aurrean demokrazia def<strong>en</strong>dituz; lurjabe<br />

handi<strong>en</strong> aurrean lurrar<strong>en</strong> banaketa; <strong>en</strong>presari<strong>en</strong> zapalketar<strong>en</strong> aurrean<br />

langile<strong>en</strong> eskubideak; b<strong>el</strong>durra eta oskurantismoar<strong>en</strong> aurrean, sexu<strong>en</strong> arteko<br />

berdinketa, kultura eta alaitasuna aldarrikatuz; uniformizazioar<strong>en</strong><br />

aurrean hizkuntz aniztasuna; arm<strong>en</strong> arrazoiar<strong>en</strong> aurrean, pertsona eta herri<strong>en</strong><br />

eskubideak, laburbilduz, barneko gatazkak eta akatsekin ere, bidezkoago<br />

eta askeago izango z<strong>en</strong> gizartea def<strong>en</strong>dituz.<br />

Gerra galduta, milioi bat pertsona inguru espetxea, erbestea edota<br />

heriotzarekin zigortuak izan zir<strong>en</strong>. 1939. urteko erdialdean, ia 100.000 prisionerok<br />

lan ezberdinak egit<strong>en</strong> zituzt<strong>en</strong> p<strong>en</strong>intsulan eta Ipar Afrikan, Batallones<br />

de Trabajadores <strong>d<strong>el</strong></strong>akoetan sarturik. Tr<strong>en</strong>bidetan, errepidetan,<br />

lantegitan, meategitan... aritu zinet<strong>en</strong> lanean, luze eta gogorra izan z<strong>en</strong><br />

gerraostean zu<strong>en</strong> etsaiek hasitako gerrar<strong>en</strong> hondam<strong>en</strong>diak berreraiki behar<br />

izan z<strong>en</strong>ut<strong>en</strong>.<br />

Du<strong>el</strong>a 65 urte haran hauetara h<strong>el</strong>du zinet<strong>en</strong>, eta hem<strong>en</strong>, esklabo bezala,<br />

m<strong>en</strong>di hauek zeharkatz<strong>en</strong> du<strong>en</strong> karreterar<strong>en</strong> kaxa ireki z<strong>en</strong>ut<strong>en</strong>, Igari<br />

eta Bidankoze <strong>el</strong>kartuz, Bidankoze eta Erronkari hurbilduz. Esklabo<br />

gisa lanean aritu zinet<strong>en</strong>, bizitza baldintza kaxkarretan, gosez, hotzez, eta<br />

agintari<strong>en</strong> aurreko edozein desafioa golpeekin, zauriekin edota heriotzarekin<br />

zigortz<strong>en</strong> zu<strong>en</strong> diziplina gogorrez. 1939 eta 1941 bitartean bi mila<br />

prisionero inguruk karretera honetan lan egin z<strong>en</strong>ut<strong>en</strong>, eta horrez geroztik<br />

inoiz ez duzue zu<strong>en</strong> borroka eta sufrim<strong>en</strong>dua aitortz<strong>en</strong> du<strong>en</strong> inongo<br />

giza errekonozim<strong>en</strong>durik jaso.<br />

Gaur, 65 urte eta gero, zu<strong>en</strong> zigorrar<strong>en</strong> gainean ezarritako isiltasuna<br />

hausteko hem<strong>en</strong>txe gara berriro. Gogoan zaituztegu, eta horr<strong>el</strong>a gure memoria,<br />

eta gure herri<strong>en</strong> zein haran<strong>en</strong> memoria ere, berreskuratz<strong>en</strong> dugu.<br />

<strong>Pirineo</strong>tako m<strong>en</strong>di eder hau<strong>en</strong> artean haizea aske dabil<strong>en</strong> honetan,<br />

askatasun eta edertasun hauek zuekin <strong>el</strong>kartz<strong>en</strong> gaituzte berriro. Esker<br />

aunitz, eta hurr<strong>en</strong>go artio!<br />

508

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!