18.04.2013 Views

Esclavos del franquismo en el Pirineo - Esclavitud bajo el franquismo

Esclavos del franquismo en el Pirineo - Esclavitud bajo el franquismo

Esclavos del franquismo en el Pirineo - Esclavitud bajo el franquismo

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

veces a situaciones como ésta: «si había alguno que escribía<br />

<strong>en</strong> catalán aqu<strong>el</strong>lo quedaba borrado. Mira qué pasó una vez:<br />

había un muchacho de Gerona, <strong>en</strong> Gerona ti<strong>en</strong><strong>en</strong> un catalán<br />

cerrau, y le dijeron que habían muerto <strong>el</strong> cerdo <strong>en</strong> casa, y él escribió<br />

una carta a sus padres diciéndoles que cuando pudieran<br />

le mandaran un trozo de jamón, y él al escribir jamón,<br />

escribió jabón; y llegó <strong>el</strong> paquete y se dio cu<strong>en</strong>ta de que era<br />

jabón, si hubiera podido poner pernil... pero muchas cosas, si<br />

<strong>el</strong>los no las <strong>en</strong>t<strong>en</strong>dían, te las tachaban». Los prisioneros gallegos,<br />

sin embargo, no recuerdan haber t<strong>en</strong>ido problemas por<br />

la l<strong>en</strong>gua, bi<strong>en</strong> es verdad que <strong>en</strong> nuestro caso han sido sólo<br />

dos los localizados, hermanos <strong>en</strong>tre <strong>el</strong>los, y bi<strong>en</strong> r<strong>el</strong>acionados<br />

con algún oficial gallego que les permitió trabajar de leñadores,<br />

de manera un poco más r<strong>el</strong>ajada.<br />

Los motivos de los castigos eran, por lo tanto, múltiples,<br />

de manera que los prisioneros vivían <strong>bajo</strong> un régim<strong>en</strong> de arbitrariedad<br />

total, una arbitrariedad <strong>en</strong> la que también influía <strong>el</strong><br />

carácter de los soldados u oficiales <strong>en</strong>cargados de la vigilancia<br />

<strong>en</strong> cada mom<strong>en</strong>to. A este respecto, d<strong>en</strong>tro de una queja g<strong>en</strong>eral<br />

hacia éstos, los prisioneros remarcan que había también<br />

difer<strong>en</strong>cias, sobre todo <strong>en</strong>tre los soldados de escolta, tal y<br />

como nos señala Juan All<strong>en</strong>de: «Entre los soldaos, había de<br />

todo. Había bu<strong>en</strong>os y había malos. Había qui<strong>en</strong> se portaba<br />

bi<strong>en</strong> con nosotros, y había qui<strong>en</strong> se portaba mal». José García<br />

Faya y Salvador León, por su parte, señalan que con los escoltas<br />

de su compañía t<strong>en</strong>ían bu<strong>en</strong>a r<strong>el</strong>ación, mi<strong>en</strong>tras que B<strong>en</strong>jamín<br />

Quintana describe así a los de su batallón: «Nosotros<br />

éramos una quinta <strong>d<strong>el</strong></strong> 36 y <strong>d<strong>el</strong></strong> 37 y los escoltas eran <strong>d<strong>el</strong></strong> 41,<br />

que llamaban <strong>en</strong>tonces la quinta <strong>d<strong>el</strong></strong> biberón, la última quinta<br />

que habían movilizado. Unos chavales muy jóv<strong>en</strong>es y bastante<br />

ignorantes. No nos trataban amablem<strong>en</strong>te, <strong>el</strong> trato era muy<br />

áspero. Eran algo inferiores <strong>en</strong> personalidad comparados con<br />

<strong>el</strong> conjunto de chicos de Bizkaia, algo mayores, <strong>en</strong>tre los que<br />

había ignorantes como yo pero había otros bastante cultos y<br />

preparados. Los escoltas estaban un poco verdes a nuestro<br />

lado y eso les daba pie para ser más antipáticos».<br />

Además, no todos estos soldados de escolta eran franquistas.<br />

A Sebastián Erdoiza, por ejemplo, no se <strong>el</strong> olvida <strong>el</strong><br />

caso de uno de los escoltas gallegos de su compañía: «Bat<strong>en</strong>,<br />

soldau bateri... gallegua zan, ez euskulako tiro, hamabost<br />

egun kastigauta gurekin beharrian, (...) praka soltan joan zan,<br />

ezer esan barik, ta alferezak ikusi, ta, ez eutsolako tiro ein, hamabost<br />

egun kastigauta, ta esan euskun, “¡joder, yo os voy a<br />

189

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!