03.04.2013 Views

pdf. Los albores del arte en Las Encartaciones - creap

pdf. Los albores del arte en Las Encartaciones - creap

pdf. Los albores del arte en Las Encartaciones - creap

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Aurkezp<strong>en</strong>a<br />

8<br />

Era berezian landu dira unidade grafikoak. Lau kobazulo horreetan dagozan guztiak<br />

sartu ditugu, ditu<strong>en</strong> osagarri<strong>en</strong> deskribap<strong>en</strong> laburra eta guzti (kobazuloa, sigla, aitam<strong>en</strong>ak,<br />

gaiak, nibelazinoa, ori<strong>en</strong>tazinoa, tipometria, formatoa, baliabide teknikoak,<br />

euskarria eta egoerea), baita zehaztasun handiko osagai grafiko zehatzak be (argazkiak,<br />

kalkoak eta plano ganeko kokalekua).<br />

Aztergai ditugun apaindutako kobazulo horreek Enk<strong>arte</strong>rriko leh<strong>en</strong><strong>en</strong>go <strong>arte</strong>-agerp<strong>en</strong>ak<br />

diranez, leh<strong>en</strong> mailako ondare-balioa dauke.<br />

Z<strong>en</strong>bait gauzak zuz<strong>en</strong>ean eragit<strong>en</strong> dau kobazulo<strong>en</strong> egoeran. Euskarriar<strong>en</strong> —hormea<br />

bera— eta margotzeko gai<strong>en</strong> ahuleziari ganeratu egin behar jakez berezko higadura<br />

eragileak, esaterako 25.000 urtean eguraldiar<strong>en</strong> eta espeleotem<strong>en</strong> p<strong>en</strong>tzu egon izana.<br />

Gizaki<strong>en</strong> eragina be berebizikoa izan da kobazuloak hondatzeko, noraino ze metalezko<br />

hesiak jarri eta bisitaldiak mugatu egin behar izan diran, ikerketa lanetarako<br />

baim<strong>en</strong>ak baino ez emonda.<br />

Horre<strong>en</strong> guztiorre<strong>en</strong> ondor<strong>en</strong>ez geratu jakuzanak baino ez dagoz gaur egun daukaguzan<br />

kobazulo margotuetan, jatorriz ziranar<strong>en</strong> aztarnak besterik ez. Gaur egun<br />

katalogatuta dagoana ez da izango jatorriz egoanar<strong>en</strong> apurra baino. Inoiz edo behin,<br />

ap<strong>arte</strong>ko kasuetan, kobazuloetan gertaturiko aldaketak handiak izan ez badira,<br />

errazago atara geinkez gizakiek han egit<strong>en</strong> ebezan<strong>en</strong> inguruko gitxi gora beherako<br />

ondor<strong>en</strong>ak.<br />

Kobazulootako bakotxa aztertz<strong>en</strong> hasi aurretik, ikusi dagigun zein egoeratan dagozan,<br />

batez be margoak, izan be horreexetan izan ohi diralako kalterik handi<strong>en</strong>ak.<br />

Polvorín kobazuloan bakarrik dagoz horman sakondutako marraz osaturiko hiru multzo<br />

txiki, sarreratik hur. Dagozan lekuan egonda, eguraldiar<strong>en</strong> eragin handia jasan<br />

dabe eta marra-ildo<strong>en</strong> ertzak higatu egin dira eta jatorrizko formak galdu. Ez da agertz<strong>en</strong><br />

margorik, baina ezin leiteke baztertu ildo horreek jatorriz margoturik egon izana.<br />

V<strong>en</strong>ta de la Perra kobazuloak atari edegi zabala dauka eta hantxe dagoz <strong>arte</strong>lanik gehi<strong>en</strong>ak.<br />

Beste kobazuloan jazot<strong>en</strong> dan lez, honako honetan be eguraldiak nabarm<strong>en</strong><br />

Una at<strong>en</strong>ción especial recibe el catálogo de las unidades gráficas. Hemos incorporado todas<br />

las conocidas <strong>en</strong> las cuatro cuevas, incluy<strong>en</strong>do una breve descripción de distintos elem<strong>en</strong>tos<br />

(cueva, sigla, citas, temáticas, nivelación, ori<strong>en</strong>tación, tipometría, formato, recursos formales,<br />

recursos técnicos, soporte y conservación), así como un aparato gráfico detallado (fotografía,<br />

calco y localización <strong>en</strong> plano).<br />

<strong>Las</strong> cuevas decoradas que tratamos son las primeras muestras artísticas de la comarca de<br />

<strong>Las</strong> <strong>Encartaciones</strong> y, por lo tanto, ti<strong>en</strong><strong>en</strong> un valor patrimonial de primer ord<strong>en</strong>.<br />

De todas maneras, son varios los factores que afectan directam<strong>en</strong>te a su estado de conservación.<br />

A la propia fragilidad <strong>del</strong> soporte o de la materia colorante se un<strong>en</strong> otros ag<strong>en</strong>tes<br />

erosivos naturales como su exposición al clima o la formación de espeleotemas, que han<br />

actuado durante los últimos 25.000 años. Asimismo, la actividad antrópica ha t<strong>en</strong>ido una<br />

influ<strong>en</strong>cia determinante <strong>en</strong> el deterioro de su estado de conservación, hasta el punto de t<strong>en</strong>er<br />

que limitar las visitas, única y exclusivam<strong>en</strong>te, a labores de investigación cerrando su acceso<br />

mediante vallas metálicas.<br />

Por lo tanto, las cuevas decoradas actuales no son más que un reflejo de su concepción<br />

inicial. Se estima que el catálogo conocido <strong>en</strong> la actualidad no es más que una muestra<br />

mínima de lo que pudo existir. Solam<strong>en</strong>te <strong>en</strong> algunos casos excepcionales las alteraciones<br />

sufridas por la cavidad han sido mínimas, permiti<strong>en</strong>do una reconstrucción aproximada de las<br />

actividades humanas allí desarrolladas.<br />

Como paso previo al estudio de cada una de las cavidades, vamos a realizar una valoración<br />

de su estado de conservación, sobre todo <strong>en</strong> lo refer<strong>en</strong>te a los aspectos de la decoración<br />

que se han podido ver más alterados.<br />

La cueva de Polvorín solam<strong>en</strong>te conti<strong>en</strong>e tres pequeños conjuntos de trazos grabados próximos<br />

a la <strong>en</strong>trada. Su exposición a los ag<strong>en</strong>tes climáticos, debido a su ubicación, ha provocado<br />

una erosión progresiva de los surcos que sin duda han perdido sus aristas y formas<br />

iniciales. No se conserva ningún resto de pintura asociada aunque no se puede descartar por<br />

completo su aplicación inicial.<br />

Pres<strong>en</strong>tación<br />

9

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!