pdf. Los albores del arte en Las Encartaciones - creap
pdf. Los albores del arte en Las Encartaciones - creap
pdf. Los albores del arte en Las Encartaciones - creap
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
V<strong>en</strong>ta de la Perra kobazuloa<br />
92<br />
43<br />
43. Kanpo argitako grabatu sakona dab<strong>en</strong> kobazulo<strong>en</strong> <strong>arte</strong>an<br />
sailkatutako<strong>en</strong> mapea.<br />
6.3. Kanpo argitako grabatu sakona 6.3. El grabado profundo a la luz exterior<br />
V<strong>en</strong>ta de la Perra kobazuloko horma-<strong>arte</strong>ar<strong>en</strong> ezaugarri beretsuak —hein bat<strong>en</strong> behintzat—<br />
ditue kantaurialde guztian dagozan beste hamabi bat apaindutako kobazulok. Halako<strong>en</strong><br />
konz<strong>en</strong>trazino handiagoa dago kantaurialdear<strong>en</strong> erdialdean eta m<strong>en</strong>debaldean, eta gehiago<br />
zehaztuz, Nalón ibaiar<strong>en</strong> arroan. Holangoak dira, bada: La Viña, La Lluera I eta II Godulfo,<br />
Murciélagos eta Entrefoces (Asturias) eta ekialderantz jo ezkero, Chufín eta Hornos de la<br />
Peña (Kantabria); horreei ganeratu behar jakez oraintsu aurkitutako Santo Adriano eta <strong>Los</strong><br />
Torneros (Asturias) eta La Luz (Kantabria).<br />
Horreezaz ganera, beste hainbeste kobazulo dagoz irudi fi guratiborik ez baina aurreko horreekaz<br />
lotura estua izango leuki<strong>en</strong>ak, horreek be kanpoaldeko grabatu sakonak ditue eta (El<br />
Conde, <strong>Las</strong> Caldas, Cuevona, Covarón, Cueto de la Mina, Salmoreli, etab.).<br />
Aitatutako kobazulo<strong>en</strong> leh<strong>en</strong> begirada batetik atara leitekean ondor<strong>en</strong>a da grabatuar<strong>en</strong> teknikea<br />
erabilt<strong>en</strong> dala irudi<strong>en</strong> inguru zabal eta sakonak egiteko, hau da atxar<strong>en</strong> azaleko ildo<br />
bat<strong>en</strong> behin eta barriz, hara eta hona, karraskatu dala bertan sakondu <strong>arte</strong>.<br />
43. Mapa de localización de las cuevas atribuidas al grupo <strong>del</strong><br />
.<br />
El <strong>arte</strong> parietal de la cueva de V<strong>en</strong>ta de la Perra pres<strong>en</strong>ta una serie de características que son compartidas,<br />
<strong>en</strong> mayor o m<strong>en</strong>or medida, por alrededor de una doc<strong>en</strong>a de conjuntos decorados que se<br />
distribuy<strong>en</strong> por toda la región cantábrica, aunque con un grado de conc<strong>en</strong>tración mayor <strong>en</strong> el área<br />
c<strong>en</strong>tro-occid<strong>en</strong>tal y concretam<strong>en</strong>te <strong>en</strong> la cu<strong>en</strong>ca <strong>del</strong> río Nalón. Son las cavidades clásicas de La<br />
Viña, La Lluera I y II Godulfo, Murciélagos, Entrefoces (Asturias) y hacia el Este, Chufín y Hornos de<br />
la Peña (Cantabria), a las que se añad<strong>en</strong>, <strong>en</strong>tre otros, los descubrimi<strong>en</strong>tos reci<strong>en</strong>tes realizados <strong>en</strong><br />
Santo Adriano, <strong>Los</strong> Torneros (Asturias) y La Luz (Cantabria).<br />
Además, exist<strong>en</strong> otras tantas cavidades sin repres<strong>en</strong>taciones fi gurativas, pero que <strong>en</strong> algunos casos<br />
podrían guardar relación estrecha con las anteriores al tratarse igualm<strong>en</strong>te de grabados profundos<br />
exteriores (El Conde, <strong>Las</strong> Caldas, Cuevona, Covarón, Cueto de la Mina, Salmoreli, etc.).<br />
La primera apreciación visual aportada por las cuevas m<strong>en</strong>cionadas es el recurso <strong>del</strong> grabado para<br />
dar lugar a unos contornos anchos y profundos, obt<strong>en</strong>idos mediante el raspado continuo –a modo<br />
de vaivén- de un mismo surco de la superfi cie rocosa.<br />
A su alrededor se articulan otras peculiaridades, pres<strong>en</strong>tes con una int<strong>en</strong>sidad variable <strong>en</strong> todas<br />
ellas:<br />
Topográfi cam<strong>en</strong>te se ti<strong>en</strong>de a ubicar las repres<strong>en</strong>taciones <strong>en</strong> espacios amplios y próximos a la<br />
<strong>en</strong>trada de la cavidad (La Lluera, V<strong>en</strong>ta de la Perra o <strong>Los</strong> Torneiros) o incluso <strong>en</strong> su p<strong>arte</strong> exterior<br />
(La Viña, Hornos de la Peña o Chufín). En todo caso, iluminadas de manera natural o <strong>en</strong> p<strong>en</strong>umbra,<br />
lo que facilita su observación<br />
Es decir, se trata de conjuntos que, <strong>en</strong> ocasiones, comp<strong>arte</strong>n espacio con los yacimi<strong>en</strong>tos de<br />
ocupación o que, <strong>en</strong> cualquier caso, permanec<strong>en</strong> accesibles a todos los miembros de la sociedad<br />
<strong>en</strong> contraposición con los conjuntos situados <strong>en</strong> pequeñas galerías laterales, fuera <strong>del</strong> eje<br />
principal de tránsito y de acceso limitado.<br />
La organización o interrelación <strong>en</strong>tre las grafías, salvo algunas excepciones como la propia V<strong>en</strong>ta<br />
de la Perra, es escasa. <strong>Las</strong> grafías se graban <strong>en</strong> todas las direcciones y ori<strong>en</strong>taciones (horizontales,<br />
verticales e inclinadas), incluso unas <strong>en</strong>cima de las otras, sin que apar<strong>en</strong>tem<strong>en</strong>te exista<br />
una planifi cación global de los paneles e incluso difi cultando la propia lectura de los mismos. Es<br />
común la pres<strong>en</strong>cia de ciervas <strong>en</strong>fr<strong>en</strong>tadas y de unas <strong>en</strong> el interior de otras.<br />
La cueva de V<strong>en</strong>ta de la Perra<br />
93