pdf. Los albores del arte en Las Encartaciones - creap
pdf. Los albores del arte en Las Encartaciones - creap
pdf. Los albores del arte en Las Encartaciones - creap
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Aurkikuntz<strong>en</strong> historia: 1904tik 2004ra<br />
58<br />
García Gómezek materiale arkeologiko barriak aurkitu eta irudi zoomorfo<strong>en</strong> z<strong>en</strong>bait grabatu<br />
id<strong>en</strong>tifi katu ebezan <strong>arte</strong> (MONTES, MUÑOZ, MORLOTE, SANTAMARÍA, GÓMEZ, BA-<br />
RREDA, 2005: 12). Aurkikuntza hori eta gero, Ramón Montes Barquín<strong>en</strong> zuz<strong>en</strong>daritzapeko<br />
taldeak, Bizkaiko Foru Aldundiak halan aginduta, kobazuloko horma-<strong>arte</strong>ar<strong>en</strong> osotasunezko<br />
azterlana egin eban. Horr<strong>en</strong> emaitza da argitaratutako monografi a, gaur egun ezagutz<strong>en</strong> diran<br />
17 unidade grafi koei buruzkoa hain zuz<strong>en</strong>. Geroragoko beste azterlan batek zehatzago agertu<br />
ditu aurreko ikerketa har<strong>en</strong> alderdi batzuk, batez be grafi a zoomorfo<strong>en</strong> interpretazinoaz eta<br />
hare<strong>en</strong> kronologiaz (GONZÁLEZ, GARATE, 2006).<br />
Polvorín kobazuloar<strong>en</strong> azterketa V<strong>en</strong>ta de la Perrakoar<strong>en</strong> esku eskutik joan da eta, esaterako,<br />
Les cavernes de la région cantabrique deritxan lanean aitatz<strong>en</strong> da kobazulo horretan arkeologi<br />
aztarnak egozala —kobazuloar<strong>en</strong> iz<strong>en</strong>a ez da agetz<strong>en</strong> baina— eta, behar bada, inoiz<br />
grabatuak izango zirala (ALCALDE, BREUIL, SIERRA, 1911: 2).<br />
V<strong>en</strong>ta de la Perran jazo zan lez, kobazulo horretan be indusketa arkeologiak eginak zituan<br />
On J.M. Barandiaranek, 1931 urtean. Gaur egun barriro ekin jake indusketa arkeologikoei<br />
(RUIZ, d’ERRICO, 2006). Urte batzuk geroago, 1958. urtean, sarreratik 10 metro ingurura,<br />
ahuntz bat<strong>en</strong> grabatua egoala jakinerazo zan, baina handik gitxira ezeztatu egin zan, berezko<br />
horma-ildoak baino ez zirala egiaztatu zanean (BELTRÁN, 1971: 388). Antonio Ferrer-ek<br />
grabatutako zez<strong>en</strong> oso bat<strong>en</strong> irudia egoala adierazo eban (FERNÁNDEZ IBÁÑEZ, 1978:<br />
24), baina ordurik hona ez da barriro halakorik topau.<br />
Behar bestean egiaztatu bako aitam<strong>en</strong>ak alde batera itxita, hormako erregistro grafi koa behin<br />
eta era laburrean baino ez da aitatu oraintsuko sasoietan (MONTES, MUÑOZ, MORLOTE,<br />
SANTAMARÍA, GÓMEZ, BARREDA, 2005: 65), eta oraingoz ez da ikertu, behar bada<br />
marra grabatu ez fi guratiboak besterik ez dituanez, garrantzi gitxikoa dalakoan.<br />
ñoz Fernández y P. García Gómez localizan nuevos materiales arqueológicos e id<strong>en</strong>tifi can grabados<br />
correspondi<strong>en</strong>tes a varias repres<strong>en</strong>taciones zoomorfas (MONTES, MUÑOZ, MORLOTE, SANTAMA-<br />
RÍA, GÓMEZ, BARREDA, 2005: 12). Tras el hallazgo, un equipo <strong>en</strong>cabezado por Ramón Montes<br />
Barquín procedió al estudio integral <strong>del</strong> <strong>arte</strong> parietal de la cavidad por <strong>en</strong>cargo de la Diputación Foral<br />
de Bizkaia, fruto de la cual se ha publicado una monografía <strong>en</strong> la que se incluy<strong>en</strong> las 17 unidades<br />
gráfi cas conocidas <strong>en</strong> la actualidad. Con posterioridad, otro estudio ha matizado algunos aspectos,<br />
sobre todo <strong>en</strong> cuanto a la interpretación de las grafías zoomorfas y a su cronología (GONZÁLEZ,<br />
GARATE, 2006).<br />
En lo que respecta a la cueva <strong>del</strong> Polvorín, su estudio se ha desarrollado <strong>en</strong> paralelo al de V<strong>en</strong>ta de<br />
la Perra. De hecho, <strong>en</strong> la obra clásica de Les cavernes de la région cantabrique, sin m<strong>en</strong>cionarla<br />
directam<strong>en</strong>te, ya se hace refer<strong>en</strong>cia a la exist<strong>en</strong>cia <strong>en</strong> su interior de restos arqueológicos y se sugiere<br />
la posibilidad de haber cont<strong>en</strong>ido grabados (ALCALDE, BREUIL, SIERRA, 1911: 2).<br />
Al igual que V<strong>en</strong>ta de la Perra fue objeto de excavaciones arqueológicas por p<strong>arte</strong> de J.M. Barandiarán<br />
<strong>en</strong> 1931, excavaciones recuperadas <strong>en</strong> la actualidad (RUIZ, d’ERRICO, 2006). Poco después, <strong>en</strong><br />
1958 se dio a conocer un grabado de cáprido completo a unos 10 metros de la <strong>en</strong>trada, que pronto<br />
fue descartado al comprobar que se trataba de surcos naturales (BELTRÁN, 1971: 388). Fr<strong>en</strong>te a<br />
ésta, Antonio Ferrer m<strong>en</strong>cionó la exist<strong>en</strong>cia de un toro grabado completo (FERNÁNDEZ IBÁÑEZ,<br />
1978: 24) sobre el que no se ha vuelto a t<strong>en</strong>er noticia.<br />
Dejando de lado m<strong>en</strong>ciones poco contrastadas, el registro gráfi co parietal solam<strong>en</strong>te ha sido objeto<br />
de una m<strong>en</strong>ción reci<strong>en</strong>te muy breve (MONTES, MUÑOZ, MORLOTE, SANTAMARÍA, GÓMEZ,<br />
BARREDA, 2005: 65) sin que hasta el mom<strong>en</strong>to se haya procedido a su estudio, quizás debido a la<br />
escasa <strong>en</strong>tidad <strong>del</strong> mismo que se limita a trazos grabados no fi gurativos.<br />
Historia de los descubrimi<strong>en</strong>tos: de 1904 a 2004<br />
59