03.04.2013 Views

pdf. Los albores del arte en Las Encartaciones - creap

pdf. Los albores del arte en Las Encartaciones - creap

pdf. Los albores del arte en Las Encartaciones - creap

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Paleolitoko horma-<strong>arte</strong>a ekialdeko kantaurialdean: kontuan hartu beharreko funtsezkoak<br />

50<br />

21. Etxeberri kobazuloko baltzez margotutako bisontea 21. Bisonte pintado <strong>en</strong> negro de la cueva de Etxeberri<br />

Oka eta Urola ibai<strong>en</strong> bit<strong>arte</strong>ko lurretan beste konz<strong>en</strong>trazino bat dago, aldikada oso zehatz<br />

bateko aztarnategiez osaturikoa, azk<strong>en</strong> Paleolitokoak, <strong>arte</strong> eroangarriar<strong>en</strong> adibideak dituana,<br />

ikusgarriak izan barik. Arteragoko aldietan halako<strong>en</strong> adibideak urriak izateko arrazoia<br />

kantaurialde osoan gertatutako gauza bera gertatu izana litzateke. Ulergatxagoa da horma<strong>arte</strong>a<br />

ez izatea, are ulergatxagoa kontuan hartu ezkero joerea Pirinioetaraino heltz<strong>en</strong> dala,<br />

non Aurre Magdal<strong>en</strong> aldiko horma-margoak ezetara be ez diran s<strong>en</strong>doak ezta kantauriartzat<br />

sailkatzeko modukoak be, ez behintzat Asónekoak eta inguruetakoak sailkatu leitekezan garbitasunagaz.<br />

Aurre Magdal<strong>en</strong> aroko horma-margo argiak topetako, erdiko Pirinioetara heldu<br />

behar da, Gargas kobazuloraino. Magdal<strong>en</strong> aldiko multzoek, hasi Urdiales kobazuloan, Santimamiñe,<br />

Ekain eta Altxerrikoetatik igaro eta ekialder<strong>en</strong> dagozan de Otsozelaia, Erberua<br />

edo Etxeberri-koetara heldu <strong>arte</strong>, bisonteak dira animaliarik margotu<strong>en</strong>ak eta hori lotuago<br />

dago erdiko Pirinioaldean ikust<strong>en</strong> dan joereagaz kantaurialdekoagaz baino (CACHO TOCA,<br />

1999). Gauza bera esan daiteke Isturizeko <strong>arte</strong> eroangarriari buruz.<br />

Halan be, makinatxu bat lan dago egiteko ekialdeko kantaurialdeak eta Pirinio Atlantiarrek<br />

Goi Paleolitoan <strong>arte</strong>ar<strong>en</strong> eremuan-eta izaniko truke eta eraginak z<strong>en</strong>baterainokoak izan ziran<br />

zehazteko.<br />

Alrededor de las cu<strong>en</strong>cas <strong>del</strong> Oka y <strong>del</strong> Urola se produce una segunda conc<strong>en</strong>tración que, <strong>en</strong><br />

este caso, se caracteriza por un horizonte de ocupación muy concreto <strong>en</strong> los mom<strong>en</strong>tos fi nales<br />

<strong>del</strong> paleolítico, con muestras, no especialm<strong>en</strong>te espectaculares, de <strong>arte</strong> mueble. Su escasez <strong>en</strong><br />

mom<strong>en</strong>tos anteriores estaría justifi cada, hasta cierto punto, por la tónica g<strong>en</strong>eral de todo el cantábrico.<br />

M<strong>en</strong>os compr<strong>en</strong>sible resulta la inexist<strong>en</strong>cia de <strong>arte</strong> parietal, más aún cuando se trata de una<br />

t<strong>en</strong>d<strong>en</strong>cia que se exti<strong>en</strong>de hasta los Pirineos donde las muestras parietales premagdal<strong>en</strong>i<strong>en</strong>ses no<br />

son <strong>en</strong> absoluto contund<strong>en</strong>tes ni ti<strong>en</strong><strong>en</strong> una fi liación cantábrica tan característica como las <strong>del</strong> Asón<br />

y alrededores. Es preciso desplazarse hasta la Dordoña o hasta la cueva de Gargas <strong>en</strong> los Pirineos<br />

c<strong>en</strong>trales para obt<strong>en</strong>er ejemplos contund<strong>en</strong>tes de <strong>arte</strong> parietal premagdal<strong>en</strong>i<strong>en</strong>se. En el caso de los<br />

conjuntos magdal<strong>en</strong>i<strong>en</strong>ses, desde la propia cueva de Urdiales, pasando por Santimamiñe, Ekain y<br />

Altxerri hasta los más ori<strong>en</strong>tales de Otsozelaia, Erberua o Etxeberri, manti<strong>en</strong><strong>en</strong> una temática <strong>en</strong> la<br />

que el bisonte juega un papel más acorde con lo que se observa <strong>en</strong> los Pirineos c<strong>en</strong>trales que con<br />

la propia región cantábrica (CACHO TOCA, 1999), observación ext<strong>en</strong>sible sin lugar a dudas al <strong>arte</strong><br />

mueble de Isturitz.<br />

De todas maneras, el papel <strong>del</strong> cantábrico ori<strong>en</strong>tal y los pirineos atlánticos d<strong>en</strong>tro de la interacción<br />

artística <strong>en</strong>tre ambas regiones durante el Paleolítico Superior es un asunto sobre el que todavía queda<br />

un largo camino por recorrer.<br />

21<br />

El <strong>arte</strong> parietal paleolítico <strong>en</strong> el Ori<strong>en</strong>te Cantábrico: Consideraciones básicas<br />

51

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!