Nº 71: Junio de 2008: Las mujeres y - Emakunde - Euskadi.net

perfiles de mujeres
e 64
Eider Rodriguez
(Errenteria, 1977)
“Helduok gustukoa badugu tragedia,
komedia edo beldurra,
zergatik ume batek ez du bere
mailan hori dena izango?”
Testua. Urkiri Salaberria
Argazkiak: Karlos Corbella
Begirada urdin zorrotza du Eiderrek. Hendaiako tren geltokiaren ondoan,
kafe eta zigarroen ke arteko elkar-hizketa izan dugu, Oreretan, duela
31 urte, jaio zen idazle honekin.
Duela hilabete batzuk bikiak izan zituen Eiderrek. Amatasunak ea begirada
aldatu egin dion galdetzean, “dena bezala, bizitzan gertatzen zaigun
ia guztiak begirada aldatzen digu” esan digu. Dena den, gauzak
“beste modu batean” ikusten ditu ama izan ondoren, “batez ere, nere
amarekin nuen harremana asko aldatu egin da” dio. Bere ikuspegitik,
“alaba zarenean, gurasoei lotzen gaituen oso soka ezerosoa daramazu”,
eta oreka sortzen da umeak dituzunean “beste soka bat sortzen
dela esango nuke, nire seme-alabei loturiko soka”, Nere harridura ikusita,
zera gaineratzen du: “badakizu, supermerkatutik atera eta poltsa bat
bakarrik eraman ordez, esku bakoitzean bana daramazunean bezala”.
Oreka hitza aipaturik, Eiderrekin berdintasunaren gaia aipatzea bururatzen
zait. Zer iruditzen zaion egokiagoa, berdintasuna edo berdintasun
aukera izatea galdetzen diot (hau galdera egiten diodana!). Bere ustez
emakume-idazle, emakume-artista, emakume-musikaria, emakumemedikua,
emakume-enpresarioa, emakume-…, planteatzeak ere “desberdintasuna”
sortzen du. Gainditu egin beharko genuke askotan emakumeok
planteatzen ditugun (auto)diskriminazioari buruzko betiko galdera,
eta oso argi esaten digu: “Ni ez naiz inoren berdina, eta gutxiago
gizon batena!”. Horregatik ez gara abiatuko zer den “emakume-idazle”
izatea, edo antzekoen ildotik.
Begiradaren gaiari berriz helduta, zer da zure ustez begirada gehien alda
dezakeen gauza? Lasai-lasai erantzuten du “norberaren arabera” dela
hori; agian baten batentzat mugikorra galtzea izan daiteke bere bizitzaren
tragediarik handiena, agian, pertsona horren bizitza osoa telefonoaren
agendari lotuta zegoelako”.
Estetiko hitza oso interesgarria egin zait, arte hitzarekin batera, bere esanahia
munduaren misterioa bait dugu. Lehen aipatu duzu Literatura
“inpultsu estetikoa” dela. Zer da, zure ustez, “estetikoa”? “Uff! (barrez)
Ez dakit nola azaldu hori”- ixilik eta goraka begira, momentu bat geratzen
da. Berriz, bere begirada urdin zorrotzarekin, erantzuten dit:
“Seigarren dimentsioa”. Literaturaz solasten gara une batzuetan eta
mintzaldian jakiten dugu Eiderrek “landuta eta sakonagoa” den
Literatura askoz gustukoagoa duela. Eta baita ere, oso kontent dagoela
“azkenaldian, munduko nobedade batzuk, euskaraz argitaratu dira
beste erdarekin batera, ez hamabi urte geroago, jende guztiak irakurri
dituenean”. Baina, posible al da Literaturaren zentzu estetikoa itzultzea?,
“noski”, ba egia da askotan ezin ditugula jatorrizko lanak irakurri,
eta “adibidez “Xabier Olarraren «Estilo ariketak« ez dut osotik irakurri,
baina irakurri dudanagatik, esango nuke, bikain dagoela euskaratua”.
Argi da, politikoki zuzenak diren erantzunak ez daudela bere gidoian.
Gidoilaria, elkarrizketatzailea, erredaktora… hainbat medioetan izan da,
baina gaur egun, buru-belarri sartu da bere barnetik daraman ofizioa,
“idazlea”. Eta idazle bati, derrigorrez galdetu egin beharreko galdera,
zer da Literatura? “Inpultsu estetikoa”. Egia da, irakurle helduen artean
estetika bilatzea arrunta dela, baina, ume-literaturan posible al da hori
aplikatzea?, zentzu horretan oso argi du, “umeak txikiak dira, baina ez
dira tontoak, eta bere alde iluna badute ere bai”-esaten du oso serio-
“helduok gustukoa badugu tragedia, komedia edo beldurra, zergatik
ume batek ez du bere mailan hori dena izango?” aldarrikatuz. “Ezin dut
jasan haurren ipuinak hain “pedagogikoak” izatea eta beti aurkitzea,
ume adoptatuaren ipuina, edo guraso banatuak dituen umearen ipuina”
Hemendik gutxira plazaratuko da Eiderrek idatzita “Gauari beldurra zion
neska”, eta “ez du inondik inora alde pedagogikorik bilatu”, azken finean,
“umeek ere bai, plazerragatik irakurtzeko eskubidea dute, ezta?”