e 26 <strong>Las</strong> <strong>mujeres</strong> y los medios <strong>de</strong> comunicación Hedabi<strong>de</strong>en kirtena eskuan Texto: Ezpala Garaian garaiko traba ezberdinei aurre eginaz ibilbi<strong>de</strong> luze bezain oparoa egiten ari dira seiak komunikabi<strong>de</strong>etan. Eskarmenturik ez zaie falta. Urtetan topatu dituzten harresiei aurre eginaz, atzetik datozenei bi<strong>de</strong>a zabalduaz eta berdintasunean oinarritutako etorkizuna ereinaz dihardute. Hots, bi norabi<strong>de</strong>ko ardurak, etxeko-lanak –amatasuna…– eta erredakzioko lanak iaio uztartzen.
"Nire lehen alaba, Genoveva, 1974an jaio zen eta lanean aritu nintzen erditu baino hiru egun lehenagora arte". GENOVEVA GASTAMINZA: “La cocina <strong>de</strong>l periodismo se la reservan todavía los hombres” La responsable <strong>de</strong> la <strong>de</strong>legación <strong>de</strong> Gipuzkoa <strong>de</strong>l diario El País, Genoveva Gastaminza, afirma que las <strong>mujeres</strong> han aportado mucho sacrificio y trabajo a los medios <strong>de</strong> comunicación. “Mi primera hija, Genoveva, nació en 1974 y estuve trabajando hasta tres días antes <strong>de</strong> dar a luz, situación que repetí a la llegada <strong>de</strong> Usoa, dos años <strong>de</strong>spués. <strong>Las</strong> <strong>mujeres</strong> tenemos un sentido <strong>de</strong> la responsabilidad impresionante. La labor más sacrificada. El trabajo <strong>de</strong> campo que tiene esta profesión y el compromiso que mostramos, es extraordinario. Pero el análisis e interpretación posterior, es <strong>de</strong>cir, la cocina <strong>de</strong>l perodismo, se la reservan todavía los hombres”. Con una larga trayectoria a sus espaldas y gran variedad <strong>de</strong> tareas <strong>de</strong>sempeñadas, Genoveva Gastaminza, se remonta con mucho humor en el tiempo. “Formé parte <strong>de</strong> la última generación que cursó la carrera <strong>de</strong> Periodismo que duraba tres años. La terminé en junio <strong>de</strong> 1969. Entonces muy pocas <strong>mujeres</strong> trabajaban en el gremio”. En las redacciones <strong>de</strong> aquel tiempo, las <strong>mujeres</strong>, generalmente, ocupaban labores <strong>de</strong> secretaría, responsables <strong>de</strong> hemeroteca y fotografía y administración, por lo que la irrupción <strong>de</strong> Genoveva en La Voz <strong>de</strong> España estuvo acompañada <strong>de</strong> muchas pinceladas <strong>de</strong> proteccionismo paternalista. “Les producía cierta gracia; me veían como una chavalita”. A raíz <strong>de</strong> un conflicto interno, el director <strong>de</strong>l diario la llamó a su <strong>de</strong>spacho. “Nada más entrar me preguntó: ‘¿Tú qué sabes sobre ciclismo?’ ‘Pues nada’ le respondí. A pesar <strong>de</strong> todo, me comentó si me atrevería a cubrir una Vuelta al País Vasco. Acompañé a mi ‘padrino ciclista’ Porriño –uno <strong>de</strong> los gurús <strong>de</strong>l ciclismo periodístico– y me convertí en la primera mujer que la siguió in situ”. La veterana periodista, tras abandonar La Voz <strong>de</strong> España, estuvo entre quienes impulsaron el diario Egin junto a Mariano Ferrer. Después <strong>de</strong> un periodo en El Correo, en 1997 se incorporó a El País. “Contamos con magníficas periodistas, buenas profesionales. A<strong>de</strong>más, tienen casa, hijas e hijos, y eso es ejemplar”. e 27 ODILE KRUZETA: “Irratian ahotsen oreka mantentze al<strong>de</strong>ra, gizonezkoen al<strong>de</strong>ko diskriminazio positiboa egin behar izaten dugu” Ez zuen askorik uste kazetari la<strong>net</strong>an amaituko zuenik Odile Kruzetak, EITBk Miramonen dauzkan irrati tal<strong>de</strong>ko (<strong>Euskadi</strong> Irratia, Gaztea eta EITB Musika) zuzendariak.. Halere, 14 urte zituela, jaioterrian, Eibarren, lehen harremana izan zuen kazetaritzarekin. Zeruko Argia aldizkaria pertsona baten bila zebilen herriko berri emateko. Luis Alberto Aranberri ‘Amatiño’ hurbildu eta “egingo al zenuke?” gal<strong>de</strong>tu zion. “Bai, gustura” esan zion Odilek. Unibertsitatean egin zituen ikasketak ez dute zerikusi handirik egun EITBn betetzen duen lanarekin. “Fisika ikasi nuen” gaineratzen du. Lizentziatura amaitu eta irakasle la<strong>net</strong>an ari zela lehendik ezagutzen zuen Joxe Mari Oterminek, <strong>Euskadi</strong>ko Irratiko zuzendariak, hots egin zion. “Albistegiak antolatzen ari ziren eta ‘nahi al zenuke partai<strong>de</strong> izan?’ bota zidan. Pixka bat pentsatu ondoren, baietz entzun nion. Oker ez banago 1984 urtea zen”. Eibartarrak oso gogoan du <strong>Euskadi</strong> Irratian estreinakoz sartu zen eguna. “Andia kaleko egoitzako erredakziora heldu orduko langiroa e<strong>de</strong>rra sumatu nuen. Atsegina oso. Asko ikasi nuen, esaterako, Izaskun Barriola eta Lour<strong>de</strong>s Auzmendirekin. Proiektua ere erakargarria zen. Guztia zen berria. Dena zegoen egiteko”. Hasiera hartan emakumezko lanki<strong>de</strong>ak izan arren, Odileren ibilbi<strong>de</strong>an, oro har, nagusiak, gizonezkoak izan dira. “Eta urratsak eman badira ere, hori aldatzea ez da erraza. <strong>Euskadi</strong> Irratian ahalegin handiak egin ditugu, adibi<strong>de</strong>z, informatiboetako arduraduna emakumea izan zedin. Behin lortu nuen. Baina harrez gero ez da posible izan”. Eta zergatiak ikusteko ez omen da oso urrutira joan behar. “Emakume kazetari bikainak ditugu, profesional onak. Horrez gain etxea eta seme-alabak dituzte, eta hori eredugarria da”. Egun, EITBn, erredakzioetan, emakume eta gizonezkoen artean oreka nagusi <strong>de</strong>la gaineratzen du zuzendariak. Baina gertatzen dira gauza bitxiak ere. “Uda, or<strong>de</strong>zkape<strong>net</strong>arako azterketak egiten ditugunean, aurkezten diren emakumeen artean jen<strong>de</strong> ona aurkitzeko ez da arazorik izaten. Baina ahotsen oreka mantentze al<strong>de</strong>ra, gizonezkoen al<strong>de</strong>ko diskriminazio positiboa egin behar izaten dugu”.
Change language