Nº 71: Junio de 2008: Las mujeres y - Emakunde - Euskadi.net

“Si miramos atrás,
veríamos en los contenidos
y en la publicidad
mensajes y actitudes
inimaginables hoy
en día. No hay más que
ver películas de los
años 40”.
Telebista etxeetara ailegatu orduko, 50. hamarkadaren bukaeran,
emakumeak ziren etxekolanaz arduratzen ziren familia
kide bakarra. Beraiengan sostengatu behar zuen familiaren
pisu guztiak. Lisatu, garbitu eta senarrarentzako bazkaria prest
izatea ziren emakume on eta egoki baten eginbeharrak.
Orduan ailegatu zen telebista sukaldeetara. Etxearen ardurapean
bizi ziren horientzako entretenimendurako sorrera mundiala.
Iragakiek xaboi onena aholkatzen zuten, umeen elikadurarako
amak erosi behar zuen jana aproposa, etxeetan ezin
falta ziren azken momentuko elektrogailua modernoenak eta
oro har emakumeak bere gizona eta umeentzat kontuan hartu
behar zuen ardura. Gozamenerako propio ez zuen alternatibarik
garaiko emakumeak. Edo akaso bai? Telebistan familian
zoriontsu bizi ziren kideen abenturak jartzen ziren telesaietan.
Endreduak, jolasak, umeen bihurrikeriak, amaren irribarrea eta
jana goxoak, aitaren nekea lanetik etortzean…Gizarte matxistaren
isla zen entretenimendu hitzaren babesean eskaintzen
ziren telesail horiek. Konturatu orduko bereak egiten zituzten
sukaldean arratsalde pasa zeunden emakumeek.
Telebista gizartearen izpilu
“Telebista gizartearen irudia da, eta atzera begiratuz gero gaur
egun edukietan eta publizitatean pentsaezinak diren jarrera
eta mezuak ikusiko genituzke. 40 hamarkadako filmak ikustea
baino ez dago, bertan azaltzen ziren emakumearen eginkizunak
gaur egungo zine eta telesaietan agertzen denarekin alde
nabaria baitago”, azaldu du Patricia Marco Tele5 telebista
kateko Programazio Zuzendariak. Jose Luis Blanco ETBko Promazio
Zuzendariaren hitzak bat datoz ere : “Saiatzen gara
batetik, telebistak bere garai eta ingurua erakusi dezan, eta
bestetik, ahal den neurrian gizartearen aurrerapenean lagundu
dezan”.
Hala eta guztiz ere, telebisten planteamenduaren eta gizartean
ematen den errealitatearen arteko oreka eza izaten da
nagusi zenbaitetan. Eta horrela onartu du Mikel Martinez
Localia Gipuzkoako Programazio Zuzendariak: “Telebistak
gizarteak aurrera egiten duen moduan egiten du, nahiz eta
batzutan oreka eza gertatzen den eta ondorioz telebista gizartearekiko
aurreatua edo atzeratua joan daitekeen”.
Esperanza Martin La Sextako Promazio Buruaren esanetan,
Emakumeak eta komunikabideak e 19
“argi dago telebista eta gizartearen eboluzioa batera doazela
horregatik gizarteari estereotipoak aldatzea kostatzen zaion
moduan telebistari ere gauza bera gertatzen zaio”.
Estereotipoak
Estereotipoetatik ihes egitea zaila suertatzen delarekin bat egiten
dute kate erreferentzial hauen lau promagarazio zuzendariek.
Hortaz, onartzerik ba al dago programatzerakoan edukiak
generoari begiratzen al diola lehenik eta behin? Telesailak
emakumeei zuzendurikoak eta kirolak gizonei, alegia?. ETBko
Jose Luis Blancok onartu egiten du generoz kontsumitzen dela
telebista hala ere honakoa nabarmendu du: “Oro har fizkioa
emakumeek kontsumitzen dute nagusiki eta gizonek berriz
kirola. Hala ere, telebista katerai gustatuko litzaioke kirolak ere
emakume kopuru handiagoak ikus zezaten, eta gauza bera
fizkioko emanaldiekin. Kirol emanaldiak oso garrantzitsuak
direnean edota fikziozko ekoizpenak erreferentzialak direnean
generoen arteko ezberdintasunak txikitzen direla esan beharra
dago”.
La Sextatik Esperanza Martinek Jose Luis Blancoren hausnarketa
berrindartzen du: “Kontua ez da norentzat programatzen
duzun baina hala eta guztiz ere datu objetiboa dugu futbol
partidua eskaintzen duzunean audientziaren kopuru handiena
gizonezkoena dela eta kulebroia botatzerakoan kontrakoa
gertatzen dela”.
Prime time eta access prime time
Prime Time deitzen diote programatzaileek egunaren audientzia
indize handiena lortzeko ordutegi zerrendari. Kateen artean
konpetentziari aurre egiten saiatzen dira zer eta bakoitzak
programa erakargarriagoak eskainiz. Baina ze programa mota
dira horiek? Publiko mota zehatz bati begiratzen al dio kateak
Prime Time-an programatzerakoan?
La Sextan entretenimenduaren aldeko apostua egin dela dio
Esperanza Martinek. “Informatzeaz gain hori baitelako telebistaren
bestelako helburuetako bat. Produktu alternatiboak
eskaini nahian Prime Time-ean telesail estatubatuarrak (Prision
break, Bonnes..), kiroletako lehiaketak (futbol liga, saskibaloiko
lehiaketak…) eta entretenimendurako programak ere (El
Intermedio, Sé lo que hicisteis..) ematen ari gara”, zerrendatu
ditu. Publiko motari dagokionez, La Sextan 14-45 urte bitarteko
adinazko ikuslegoa dute. “Ez dugu inondik inora baztertzailea
den programazioa egiten, publiko guztiari irekia den
telebista egiten baitugu; nahiz eta egia den edukiaren tratamendua
informala lantzen saiatzen garela”.
Localiak publico generalista bati zuzentzen dio bere programazioa
eta era berean Etb ahal den eskaintza anitzena egiten
saiatzen da. “Ikuslegoaren perfila gainontzeko kateek dutena-