20.02.2013 Views

ORKIWAN - The Field Museum

ORKIWAN - The Field Museum

ORKIWAN - The Field Museum

SHOW MORE
SHOW LESS
  • No tags were found...

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Garsa kucha Muyuylla kucha yana yaku Total Total<br />

(Garzacocha) (Redondococha) Güeppicillo Güeppí (Aguas Negras) registrado stimado<br />

Sacha kuna 400 700 600 500 400 1,400 3,000–4,000<br />

Challwa kuna 76 87 70 65 37 184 260–300<br />

Hampatu kuna 19 21 46 25 27 59 90<br />

Haka laya kuna 18 23 18 16 17 48 60<br />

Pishku kuna 255 284 262 251 247 437 550<br />

Chuchusa wiñak* 25 31 36 26 24 46 56<br />

* Tuta pishkukunata mana churarkanchi (Ishkay pampapi iskun laya tiyanakun).<br />

Allpa pampa yakukunapas: Chay pampapi sapira laya wiki allpa yalli tiyan.<br />

Kallariskamanta, pusakmanta, chunka kinsa hunu tupu raku allpa huntariska chay<br />

urasmanta, Maykan pampapika pukrukunapi, maykan pampapika yaku muyunakunapi<br />

huntariska chay sapira allpakuna. Ruku allpa wiñasa ripika, chaymanta pulpuriska<br />

alpakuna, playamuyukunawa, lapayaska allpawapas masariskakunaka sinchi yacu<br />

kallpaskawa, chay sapira hawapi huntarinakuska. Wata wata pasaska washaka, chay<br />

pampakunaka ima kucha, kiwrarakuna, achuwalu pampa, imapas sakirisa rinakuska.<br />

Chay sapira allpapika yaku mana tsunkarinchu, chayrayku tamiya yakuka sapira<br />

allpahawata kallpasa chuya yaku larkakunata ruraska; chaymantapas maykampika<br />

tawampapi, yaku hunta pampapipas sakirinakun. Mana yapa tiyan mineral niskakuna<br />

chay allpakunapi, sacha yurakunata wiñachikkunaka chayllapi sakirinakun, wiñachik<br />

allpakunapas chayllapita sakirinakun. yapakta sacha yurakunata kuchupi, hatun<br />

pampakunata chakrapi, chay wiñachik allpaka, mana imata wiñachik sakirinka.<br />

Sachakunamanta: Sachamanta yachakkunaka achka laya sumak kaspiyu, wikiyu<br />

yurakunata tupanakuska (Shuk waranka chusku pacha kaspi layakunata), chaykunata<br />

Ecuador uray partima, tiyahakun ranti Perupika hana partipi tiyanakun. yuyanchi ñalla<br />

kinsa warankamanta chusku waranka maya laya sachakuna tiyanka chay pampakunapi.<br />

Chaymantapas Ecuadorpi shuk mushu laya sachata tuparkanchi (Chaunochiton niska),<br />

ashuwan pas yuyanchi pusakmanta chunka maya naya laya mushu sachakuna tiyanka.<br />

Chaymantapas, Amazonas pampa yaku patakunata achka laya sumak kaspiyu yurakkuna<br />

tiyanka, rimasa ima cidra (Cedrela odorata ), wayra kaspi (Cedrelinga cateniformis ),<br />

kaykunataka allipacha mari kuchusa tukuchiranakun.<br />

Callwakunamanta: yaku ukupi tiyakkunamanta yachakunaka achka laya imakunata<br />

tupanakuska (Shuk pacha pusak chunka chusku laya challwakunata), Napu yakupi pas<br />

riksiska challwakunamantaka, chari karanpachamanta kinsa chunka pusak (38%) surta<br />

chunka shuk (61%) tupu kanka yuyanchi. Napu yakuma Putumayu yakuwa chawpi<br />

pampa allpakunapimana yapa riksisika yukukunapi, achka laya challwakuna tiyanakun.<br />

ECuADOR, PERú: CuyABENO-GüEPPí JUlIO/JUly 2008 145

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!