XIX Sympozjum Srodowiskowe PTZE - materialy.pdf

XIX Sympozjum Srodowiskowe PTZE - materialy.pdf XIX Sympozjum Srodowiskowe PTZE - materialy.pdf

17.01.2013 Views

XIX Sympozjum PTZE, Worliny 2009 Metodyka tworzenia norm dla niskich częstotliwości jest następująca: należy odnieść się do wartości 1 mA/m 2 i wykorzystać prawo Faradaya (1) dla znalezienia strumienia magnetycznego czy indukcji magnetycznej dla takiej wartości prądu indukowanego.. W ogólnym przypadku zagadnienie to sprowadza się do rozwiązania całki powierzchniowej, co może wymagać użycia procedur numerycznych. Problem ten jednak został mocno uproszczony, albowiem jako obiekt, w którym indukują się prądy wirowe wzięto dwa dyski o promieniach r i R, reprezentujące głowę i korpus człowieka. Jeśli dysk wstawiony jest na prostopadłe działanie pola magnetycznego, wówczas prądy wirowe, jakie się w nim generują opisane są znaną zależnością jmax – maksymalna wartość gęstości prądów wirowych r – promień dysku f – częstotliwość γ – przewodność elektryczna B – indukcja magnetyczna – wartość dopuszczalna W dziedzinie wysokich częstotliwości mamy podobną sytuacja a mianowicie rolę liczby kardynalnej pełni tutaj 1 o C jako dopuszczalny przyrost temperatury a wielkością limitowaną jest wskaźnik absorpcji energii w tkance SAR (ang. Specific Absorption Rate). Wyraża się on wzorem (2) i przekształcając go nieco otrzymujemy: 2 σ ( ω) E SAR = [ W / kg] , (2) ρ gdzie: E – wektor natężenia pola elektrycznego [V/m], σ(ω) – przewodność uogólniona [S/m], ρ – gęstość tkanki [kg/m 3 ], ω – pulsacja, a po przekształceniu może być przedstawiony jako funkcja przyrostu temperatury (3): SAR = ∆T/ ∆t cw (3) gdzie: ∆T – przyrost temperatury, ∆ t – przyrost czasu, cw – ciepło właściwe. W tym wypadku dopuszczalna wartość SAR wynika z przyjętego przyrostu czasu i założenia liniowości wzrostu temperatury w czasie, a zatem jest to procedura mocno arbitralna. Literatura j = πrfγB max [1] Bernhardt J.H., The Establishment of Frequency Dependent Limits for Electric and Magnetic Fields and Evaluation of Indirect Effect, Radiation and Environmental Biophysics, No. 27,1988 [2] Krawczyk A., Bioelektromagnetyzm, Instytut Naukowo-Badawczy ZTUREK, Warszawa 2002 44 max (1)

XIX Sympozjum PTZE, Worliny 2009 ROLA JEDNOSTAJNEJ ASYMPTOTYKI W PRZYBLIŻONYCH ROZWIĄZANIACH ZAGADNIEŃ DYFRAKCJI I PROPAGACJI FAL ELEKTROMAGNETYCZNYCH Adam Ciarkowski SGGW Wydział Zastosowań Informatyki i Matematyki Rozwiązania analityczne wielu zagadnień dyfrakcji i propagacji fal elektromagnetycznych zachodzących w nieograniczonej przestrzeni wyraża się przez dosyć złożone wzory zawierające całki konturowe, zdefiniowane na płaszczyźnie zmiennej zespolonej. Zaledwie w niewielu przypadkach udało się wyrazić takie wzory przy pomocy znanych funkcji specjalnych. W większości przypadków podobna reprezentacja jest niemożliwa i aby wydobyć z tych wzorów pożyteczną informację – tę o zachodzących w konkretnym zagadnieniu zjawiskach fizycznych i tę użyteczną dla inżyniera – wzory te upraszczamy. Typowym podejściem jest zastosowanie metod asymptotycznych. Pozwalają one otrzymać wzory analityczne, o dużej dokładności i postaci pozwalającej na interpretacje fizyczną zachodzących zjawisk. Ich użycie na ogół sprowadza się do przybliżonego, ale wciąż analitycznego przybliżenia występujących w rozwiązaniach złożonych całek. Najczęściej używaną metodą jest metoda najszybszego spadku. Jej stosowanie jest usprawiedliwione, gdy funkcja podcałkowa ma postać wolno zmieniającej się funkcji amplitudy i czynnika wykładniczego, w którym funkcja fazy ma prosty punkt siodłowy. (W tym punkcie pierwsza pochodna funkcji fazy jest równa zeru, natomiast wyższe pochodne są niezerowe.) Taka sytuacja odpowiada polom elektromagnetycznym w obszarach, gdzie różne rodzaje fal są dobrze zdefiniowane i wyodrębnione spośród innych. Jednakże często występują sytuacje, gdzie pola elektromagnetyczne mają złożoną postać, a wtedy funkcja podcałkowa nie spełnia warunków do stosowania prostej metody punktu siodłowego (lub stacjonarnej fazy). Przykładami takiej sytuacji są: opis czoła prekursora Sommerfelda w problemie propagacji fal w ośrodku dyspersyjnym i opisu początkowej części prekursora Brillouina w tym samym problemie. Wówczas punkty siodłowe w funkcji podcałkowej są wyższego rzędu niż jeden. Innym przykładem jest opis pola w otoczeniu granic cienia fal i ostrych krawędzi. Mamy wówczas do czynienia z szybko zmieniającą się funkcja amplitudy w wyrażeniu podcałkowym. Aby poradzić sobie z takimi sytuacjami rozszerzono określenie rozwinięcia asymptotycznego na tzw. rozwinięcia jednostajne, tj. jednostajnie słuszne, niezależnie od zachowania funkcji podcałkowej w otoczeniu jej tzw. punktów krytycznych. Do tych punktów należą punkty osobliwe funkcji podcałkowej. Dzięki użyciu takich rozwinięć, reprezentacja przybliżona pól na nich oparta pozostaje słuszna niezależnie od tego, czy punkt obserwacji znajduje się w obszarze „uporządkowanych” pól, czy też nie. W referacie zostaną przedstawione przykłady niedostatków związanych z użyciem prostych, niejednostajnych metod asymptotycz- 45

<strong>XIX</strong> <strong>Sympozjum</strong> <strong>PTZE</strong>, Worliny 2009<br />

Metodyka tworzenia norm dla niskich częstotliwości jest następująca: należy odnieść się do<br />

wartości 1 mA/m 2 i wykorzystać prawo Faradaya (1) dla znalezienia strumienia magnetycznego<br />

czy indukcji magnetycznej dla takiej wartości prądu indukowanego.. W ogólnym przypadku<br />

zagadnienie to sprowadza się do rozwiązania całki powierzchniowej, co może wymagać<br />

użycia procedur numerycznych. Problem ten jednak został mocno uproszczony, albowiem<br />

jako obiekt, w którym indukują się prądy wirowe wzięto dwa dyski o promieniach r<br />

i R, reprezentujące głowę i korpus człowieka. Jeśli dysk wstawiony jest na prostopadłe działanie<br />

pola magnetycznego, wówczas prądy wirowe, jakie się w nim generują opisane są znaną<br />

zależnością<br />

jmax – maksymalna wartość gęstości prądów wirowych<br />

r – promień dysku<br />

f – częstotliwość<br />

γ – przewodność elektryczna<br />

B – indukcja magnetyczna – wartość dopuszczalna<br />

W dziedzinie wysokich częstotliwości mamy podobną sytuacja a mianowicie rolę liczby kardynalnej<br />

pełni tutaj 1 o C jako dopuszczalny przyrost temperatury a wielkością limitowaną jest<br />

wskaźnik absorpcji energii w tkance SAR (ang. Specific Absorption Rate). Wyraża się on<br />

wzorem (2) i przekształcając go nieco otrzymujemy:<br />

2<br />

σ ( ω)<br />

E<br />

SAR = [ W / kg]<br />

, (2)<br />

ρ<br />

gdzie: E – wektor natężenia pola elektrycznego [V/m],<br />

σ(ω) – przewodność uogólniona [S/m],<br />

ρ – gęstość tkanki [kg/m 3 ],<br />

ω – pulsacja,<br />

a po przekształceniu może być przedstawiony jako funkcja przyrostu temperatury (3):<br />

SAR = ∆T/ ∆t cw<br />

(3)<br />

gdzie:<br />

∆T – przyrost temperatury,<br />

∆ t – przyrost czasu,<br />

cw – ciepło właściwe.<br />

W tym wypadku dopuszczalna wartość SAR wynika z przyjętego przyrostu czasu i założenia<br />

liniowości wzrostu temperatury w czasie, a zatem jest to procedura mocno arbitralna.<br />

Literatura<br />

j =<br />

πrfγB<br />

max<br />

[1] Bernhardt J.H., The Establishment of Frequency Dependent Limits for Electric and Magnetic<br />

Fields and Evaluation of Indirect Effect, Radiation and Environmental Biophysics, No.<br />

27,1988<br />

[2] Krawczyk A., Bioelektromagnetyzm, Instytut Naukowo-Badawczy ZTUREK, Warszawa 2002<br />

44<br />

max<br />

(1)

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!