XIX Sympozjum Srodowiskowe PTZE - materialy.pdf
XIX Sympozjum Srodowiskowe PTZE - materialy.pdf
XIX Sympozjum Srodowiskowe PTZE - materialy.pdf
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>XIX</strong> <strong>Sympozjum</strong> <strong>PTZE</strong>, Worliny 2009<br />
POLE ELEKTROMAGNETYCZNE<br />
NISKIEJ CZĘSTOTLIWOŚCI A UKŁAD NERWOWY –<br />
PRZEGLĄD AKTUALNYCH WYNIKÓW BADAŃ<br />
Joanna Wyszkowska, Maria Stankiewicz<br />
Zakład Biofizyki, Uniwersytet Mikołaja Kopernika,<br />
ul. Gagarina 9, 87-100 Toruń<br />
e-mail: jwyszk@umk.pl<br />
Ze względu na powszechność występowania w środowisku, w którym żyjemy, instalacji<br />
i urządzeń elektroenergetycznych o różnych napięciach, jednym z istotnych kierunków badań<br />
jest określenie oddziaływania na człowieka pól elektromagnetycznych o częstotliwości 50 Hz.<br />
U podstaw zaburzeń obserwowanych na poziomie całego organizmu leżą zakłócenia procesów<br />
życiowych na poziomie pojedynczych komórek. Szczególne znaczenie mają tutaj zmiany<br />
zachodzące w układzie nerwowym, których efekty są najszybciej zauważalne.<br />
Badania nad wpływem pola elektromagnetycznego o ekstremalnie niskiej częstotliwości<br />
(1 - 300 Hz, ELF - EMF) na żywe organizmy można podzielić na obszerne działy takie jak:<br />
badania epidemiologiczne, doświadczenia na ludziach, doświadczenia na zwierzętach oraz<br />
doświadczenia in vitro. Efektem ich są ogromne ilości publikacji ukazujące się każdego roku.<br />
Wyniki badań naukowych dotyczących oddziaływania promieniowania elektromagnetycznego<br />
na organizmy są systematycznie monitorowane przez m.in. Światową Organizację Zdrowia<br />
(WHO), Międzynarodowe Stowarzyszenie Inżynierów Elektryków i Elektroników<br />
(IEEE), Międzynarodową Komisję Promieniowania Niejonizującego (ICNIRP), ekspertów<br />
Komisji Europejskiej (EMFNET). Organizacje te publikują regularnie opracowania przeglądowe<br />
z tego zakresu oraz prowadzą bogate serwisy internetowe. Celem tych opracowań jest<br />
kategoryzacja prac na bardziej godne zaufania, ważniejsze dla postępu wiedzy lub też prace<br />
podające wyniki budzące wątpliwości, lub mało wnoszące do aktualnego stanu wiedzy na<br />
temat wpływu pola EM na nasze życie. Następnie wyniki prac zakwalifikowanych jako znaczące<br />
są podsumowywane i próbuje się wysuwać bardziej ogólne wnioski. Wnioski te mają<br />
stanowić podstawę do stwierdzenia czy wpływ pola EM jest ujemny czy dodatni lub czy<br />
w ogóle nie istnieje na zachowanie się zwierząt, na dany proces fizjologiczny, na określone<br />
zmiany patologiczne. Jeżeli wpływ wydaje się być udowodniony, wtedy zaczynają się próby<br />
wyjaśnienia jego mechanizmów. Jednakże jak dotąd trudno w literaturze znaleźć jednoznaczne<br />
stwierdzenia; takie stwierdzenia, które by powstały na podstawie prac przeprowadzonych<br />
w różnych pracowniach, na różnym materiale, różnymi metodami. Bardzo często są to wyniki<br />
sprzeczne, bądź nieporównywalne lub też trudne do logicznego wytłumaczenia. W tej sytuacji<br />
w pracy zostaną przedstawione tylko przykłady badań prowadzonych nad wpływem ELF –<br />
EMF na żywe organizmy i zostaną podane niektóre wnioski z nich wynikające jednak bez<br />
próby podawania wniosków ogólnych i ostatecznych.<br />
175
Change language