09.01.2013 Views

Ng¯ati Tuwharetoa (Bay of Plenty) Claims Settlement Bill

Ng¯ati Tuwharetoa (Bay of Plenty) Claims Settlement Bill

Ng¯ati Tuwharetoa (Bay of Plenty) Claims Settlement Bill

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Preamble<br />

Ngāti <strong>Tuwharetoa</strong> (<strong>Bay</strong> <strong>of</strong> <strong>Plenty</strong>)<br />

<strong>Claims</strong> <strong>Settlement</strong><br />

New (unanimous)<br />

Karauna, kātahi ia ka neke ki Te Kupenga. E ai ki a Ngāti<br />

<strong>Tuwharetoa</strong> (<strong>Bay</strong> <strong>of</strong> <strong>Plenty</strong>) ko ētahi o ngā tāngata i whakamatea,<br />

kāore i te paku aha, i te manaaki noa iho i ērā i te whāia<br />

e te Karauna:<br />

(11) Nō te 2 o Hepetema o te tau 1865 whakaputaina ai e te<br />

Karauna tētahi Pānui Rongomau e kī ana kua mutu te<br />

pakanga. I kī te Pānui, kāore e hāmenetia ērā i tū mārō ki te<br />

Karauna mai i te tau 1863, mō ā rātou hara o mua. Kāore i<br />

whakaurua ki te Pānui Rongomau te hunga nā rātou a Fulloon<br />

me ētahi atu i kōhuru. I kī anō te Pānui, ki te kore e hoatuna ki<br />

te Karauna te hunga nā rātou a Fulloon mā i kōhuru, ‘‘ka<br />

raupatutia e te Karauna tētahi wāhanga o ngā whenua o ngā<br />

iwi kei te huna i ngā kaikohuru nei’’:<br />

(12) Nō te 4 o te marama o Hepetema o te tau 1865 whakaputaina<br />

ai e te Kawana tētahi Pānui Ture Taua ki ngā rohe o<br />

Whakatāne me Ōpotiki, e tareka ai te hopu i te hunga nā rātou<br />

a Fulloon mā i kōhuru. Noho ai ngā hōia a te Karauna ki waho<br />

o ētahi pā, ki te whai i te hunga tērā i roto rātou i ngā mahi<br />

kōhuru:<br />

(13) I te marama o Oketopa o te tau 1865, ka mahue te pā o<br />

Pārawai e ngā tāngata i roto, ka haere ki te pā o Te Kupenga,<br />

ki reira hono atu ai ki ētahi atu o ngā iwi o te Waiariki, tae<br />

rawa ki ētahi o te hunga i ingoatia he tangata hara. Ka<br />

whakaekea a Te Kupenga e te Karauna. Nō te 20 o Oketopa o<br />

te tau 1865 taka ai te toenga o ngā tāngata i te pā o Te<br />

Kupenga ki raro i te mana o te Karauna:<br />

Te Raupatu i raro i Te Ture Whakatau Manene ki Niu Tireni 1863<br />

(14) Nō te 17 o Hānuere o te tau 1866, nā tētahi Whakahau<br />

Kaunihera, i raupatutia e te Karauna ētahi 448 000 eka i te<br />

Waiariki ki te rāwhiti, i raro i Te Ture Whakatau Manene ki<br />

Niu Tireni 1863. I whakahouhia te raina raupatu i raro i tētahi<br />

pānui Karauna i te 1 o Hepetema o te tau 1866. I uru atu ki ngā<br />

whenua raupatu nei ko te 87 000 eka o Ngāti <strong>Tuwharetoa</strong><br />

(<strong>Bay</strong> <strong>of</strong> <strong>Plenty</strong>):<br />

(15) E ai ki ngā korero a te ture, ko ētahi take i whakaturia ai Te<br />

Ture Whakatau Manene ki Niu Tireni 1863, ko te whakaū i te<br />

rongomau me te maru, me te whakatu me te pupuri i te mana o<br />

24

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!