09.01.2013 Views

Ng¯ati Tuwharetoa (Bay of Plenty) Claims Settlement Bill

Ng¯ati Tuwharetoa (Bay of Plenty) Claims Settlement Bill

Ng¯ati Tuwharetoa (Bay of Plenty) Claims Settlement Bill

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Ngāti <strong>Tuwharetoa</strong> (<strong>Bay</strong> <strong>of</strong> <strong>Plenty</strong>)<br />

<strong>Claims</strong> <strong>Settlement</strong> Preamble<br />

Struck out (unanimous)<br />

whakaurua ki te Pānui Rongomau te hunga na ratou a Fulloon<br />

me etahi atu i kōhuru. I ki ano te Pānui, ki te kore e hoatuna ki<br />

te Karauna te hunga na ratou a Fulloon ma i kohuru, ‘‘ka<br />

raupatutia e te Karauna tetahi wāhanga o ngā whenua o ngā<br />

Iwi kei te huna i ngā kai-kohuru nei’’.<br />

(10) No te ra 4 o te marama o Hepetema o te tau 1865<br />

whakaputaina ai e te Kawana tetahi Pānui Ture Taua ki ngā<br />

rohe o Whakatane me Opotiki, e tareka ai te hopu i te hunga<br />

na ratou a Fulloon ma i kōhuru. Noho ai ngā hoia a te Karauna<br />

ki waho o etahi pā, ki te whai i te hunga tera i roto ratou i ngā<br />

mahi kōhuru.<br />

(11) I te marama o Oketopa o te tau 1865, ka mahue te pa o<br />

Parawai e ngā tangata i roto, ka haere ki te pa o Te Kupenga,<br />

ki reira hono atu ai ki etahi atu o ngā iwi o te Waiariki, tae<br />

rawa ki etahi o te hunga i ingoatia he tangata hara. Ka<br />

whakaekea a Te Kupenga e te Karauna. No te 20 o Oketopa o<br />

te tau 1865 taka ai te toenga o ngā tangata i te pa o Te<br />

Kupenga ki raro i te mana o te Karauna.<br />

Te Raupatu i raro i Te Ture Whakatau Manene ki Niu Tireni 1863<br />

(12) No te ra 17 o Hanuere o te tau 1866, na tetahi Whakahau<br />

Kaunihera, i raupatutia e te Karauna etahi e 448 000 eka i te<br />

Waiariki ki te rawhiti, i raro i Te Ture Whakatau Manene ki<br />

Niu Tireni 1863. I whakahouhia te raina raupatu i raro i tetahi<br />

panui Karauna i te ra 1 o Hepetema o te tau 1866. I uru atu ki<br />

ngā whenua raupatu nei ko te e 87 000 eka o Ngati<br />

<strong>Tuwharetoa</strong>.<br />

(13) E ai ki ngā korero a te ture, ko etahi take i whakaturia Te Ture<br />

Whakatau Manene ki Niu Tireni 1863, ko te whakau i te<br />

rongomau me te maru, me te whakatu me te pupuri i te mana o<br />

te Kuini. E ai ki ta te Ture nei, ko te whakakuhu mai i etahi<br />

tangata whai te ‘‘huarahi pai, tōtika rawa’’ e tūtuki ai aua<br />

kaupapa.<br />

(14) Kaore te Ture i korero mo te whakawhiu, engari koia tera tona<br />

whainga. I whakamahia te Ture ki te raupatu i ngā whenua<br />

Maori ina tau ana te Kāwana kei te ‘‘hara tetahi iwi, tetahi<br />

wāhanga ranei o tetahi iwi, etahi tangata tokomaha ranei mai i<br />

tetahi iwi’’ ki te mana o te Kuini mai i te ra 1 o te marama o<br />

7

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!